İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 21

1 Nisan 2001 tarihinde de IASC, uluslararası muhasebe standardı belirleme görevini Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu’na (IASB) devretmiştir. IASB’nin amacı, uluslararası alanda kabul görmüş muhasebe standartları üretmektir. IASB, bazı uluslararası muhasebe standartlarında değişiklikler ve düzenlemeler yapmakta, bu standartları UFRS olarak adlandırılan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile değiştirmiş ve yeni standartlar hazırlamıştır. Gerek IASC gerekse IASB aynı misyona sahip olmuştur.

Uluslararası Takas Bankası (Bank of International Settlements-BIS), 1930 yılında İsviçre’nin Basel şehrinde gelişmiş ülkelerin merkez bankaları tarafından kurulmuştur. BIS’i kuran ülkeler, 1974 yılında kısa adı Basel Komitesi olan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Komitesi’ni oluşturmuşlardır.

Ahlaki sorumluluklar, işletmelerin toplumun değerleriyle uyumlu bir şekilde faaliyet göstermesi üzerine odaklanan beklentilerin tümünü ifade etmektedir. Bu kapsamda toplumun belirlediği norm ve kurallara uyulması gerekliliği sosyal sorumluluğun ahlaki boyutunu oluşturur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kurumsal sosyal sorumluluklarını yerine getiren işletmelerde risk sıfırlanmamakta ancak risk yönetimi daha etkin hale gelmektedir. Bu doğrultuda doğru cevap D seçeneğidir.

Faaliyet alanı sosyal politika olan SA8000 standardının temel misyonu, tüm dünyada çalışanların insan haklarını geliştirmektir. İş yaşamında çalışanların
hak ve çıkarlarını korumak, işletmelerin en temel sorumlulukları arasındadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

SA8000, kalite denetim standardı olan ISO9000 ve çevre standardı olan ISO14000 standardını örnek almıştır. Bununla birlikte, SA8000 standardının ISO standartlarından temel farklılığı, performans ve bunun yanında sistem gerekliliklerini de kapsamasıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Küresel İlkeler Sözleşmesi 4 farklı kategori içinde yer alan on temel ilkeden oluşmaktadır. Bu ilkelerden ikisi insan hakları ile, dört tanesi işgücü ile, üç tanesi çevre ile ve bir tanesi de yolsuzlukla mücadele ile ilgilidir. Bu ilkelerin içinde yer aldığı 4 kategorinin her biri işletmelerin en önemli temel sorumlulukları arasında yer almaktadır. Bu doğrultuda doğru cevap E seçeneğidir.

Adil İş Gücü Örgütüne göre normal haftalık çalışma süresi 48 saati geçmeyecektir. İşverenler, işçilerinin her yedi günlük süre boyunca 24 saat kesintisiz dinlenmelerine olanak sağlayacaklardır. Bütün fazla mesai çalışmaları çalışanın rızası ile olmalıdır. İşverenler, fazla mesai çalışmalarını düzenli olarak talep etmeyecek ve fazla mesai çalışmalarını yüksek ücretten ödeyeceklerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

İşletmelerin sosyal sorumlulukları kapsamında uyguladığı bir diğer standart AA1000
Standardı’dır. Orijinal adı Accountability 1000 olan bu standartlar, tüm paydaşlara karşı
olan sorumlulukları temel almaktadır. Orijinal adından (accountability) anlaşılacağı üzere temel noktası hesap verebilirliktir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sullivan İlkeleri işletmelerin çalışanlara karşı sosyal sorumlulukların yerine getirilmesi ile doğrudan ilişkilidir. Sullivan İlkeleri 1999 yılında ırkçılık karşıtı din adamı (rahip) Leon Sullivan tarafından geliştirilmiştir. Bu ilkeler ırk ayrımcılığının olduğu dönemlerde Güney Afrika’da faaliyette bulunan işletmeler için bazı öneriler getirmiştir. Bu doğrultuda doğru cevap C seçeneğidir.

SO26000 standartlarının temel felsefesi, işletmelerin sosyal sorumluluklarını yerine getirmesidir. Bu standart işletmeler için sosyal sorumluluklarla ilgili adeta bir rehber gibidir. Bu noktada önemli olan, işletmelerin sosyal sorumluluklar konusunda farkındalıklarının ve sosyal sorumluluklarını yerine getirme istek ve çabalarının yüksek olmasıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

AA1000 standartları yönetişim açısından kurumun değerleri ve stratejisiyle davranış ve davranışlarından doğan sonuçlar arasında tutarlılık sağlar. Böylelikle kurumun kontrol süreçlerini daha etkili hale getirir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sosyal Sorumluluğun Ekonomik Boyutu: İşletmelerin öncelikli sorumluluğunun kârlılık olduğu ilkesi üzerinde durur. Ürünlerin ve hizmetlerin üretiminde kullanılan kaynakların, sosyal sistem içinde nasıl bir dağılımı olduğu ile ilgilenir. Sosyal sorumluluk, işletmelerin finansal desteği ölçüsünde;

Doğru cevap A’dır.

Sosyal Sorumluluğun Ahlaki Boyutu: Ahlaki sorumluluklar, işletmelerin toplumun değerleriyle uyumlu bir şekilde faaliyet göstermesi üzerine odaklanan beklentilerin tümünü ifade etmektedir. Bu kapsamda işletmelerin sosyal sorumluluklara ilişkin ahlaki bileşenleri aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir:

Doğru cevap C’dir.

1996 yılında ABD Başkanı Clinton Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği bir toplantı ile çok uluslu işletmeleri ve sivil toplum kuruluşlarını giyim ve ayakkabı sektöründe iyileştirme çalışmalarının yapılması için bir araya getirmiştir. Daha sonra bu grup başlatılan bu ça­lışmaların devamında 1999 yılında, Adil Çalışma Örgütü’nü (FLA-Fair Labor Associati­on) kurmuştur. Doğru cevap E’dir.

AA1000 standartlarının, kurum ve paydaşları için sağlayabileceği faydaların bazılarını aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür (Yıldız, 2012: 87-88):

Doğru cevap C’dir.

Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne imza atan örgütler, kamuya karşı sorumlu, şeffaf, çevreye ve insan haklarına saygılı çalışacaklarını ve sürdürülebilirliği sağlayacaklarını beyan etmiş olurlar. Bu gönüllü girişim ülkeler bağlamında incelendiğinde 1.439 organizasyonun işti­raki ile İspanya’nın birinci sırada yer aldığı görülmektedir. Doğru cevap A’dır.

Deming Ödülü, Malcolm Baldrige Ödülü, Tüsiad-KalDer Ödülü ve EFQM Mükemmellik Modeli verilen kalite ödüllerindendir.

İlk orijinal Sullivan İlkeleri ilk defa 1977 yılında ABD merkezli şirketler arasında geniş kabul görmüştür. 1984 yılında, çalışanların şirketlerde talep ettiği yedi temel gereksinim aşağıdaki şekilde belirlenmiştir (Baraz, 2014, ss.73-74):

Doğru cevap A’dır.

ISO 14000 standardının Anahtar elemanları:

Doğru cevap B’dir.