İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 2

Muhasebe bilgi sistemi, yönetim bilgi sisteminin alt sistemlerinden birini oluşturmakla birlikte, genellikle işletme içi eylemlerle yani işletmede oluşan nakit akışı ile ilgilidir. Muhasebe bilgi sistemi; işletmenin varlıkları üzerinde koruyuculuk işlevini yerine getirmek ve varlıklarda zamanla meydana gelen değişmeleri belirlemek ile işletmenin finansal durumu ve eylemlerinin sonucuyla ilgili taraflara bilgi sağlamak olmak üzere iki temel amacı bulunmaktadır.

Ulusal muhasebe standartları uygulandıkları ülkelerdeki kurum ve işletmelerde muhasebe birliğini sağlamaktadırlar. Söz konusu kurum ve işletmeler bu standartlar çerçevesinde yetkili kurumlara hesap vermektedirler. Finansal bilginin ilgili finansal tablo kullanıcılarına iletilmesinde birden çok alternatif sunan, uluslararası bazda raporlamaya olanak veren, işletmelere kendilerine uygun olan en iyi politikaları seçme imkânı sunan kurallar bütününe uluslararası muhasebe standartları denir.

Muhasebe standartlarının özellikleri aşağıdaki gibi olmalıdır:
• Muhasebe standartları uygun ve anlamlı muhasebe bilgileri üretmelidir.
• Muhasebe standartları mali pozisyon ve performansa ilişkin ihtiyatlı ve gerçekçi ölçümler üretmelidir.
• Muhasebe standartları, mali pozisyon ve performansa ilişkin güvenilir ölçümler üretmelidir.
• Muhasebe standartları, sadece sağlam bir teorik temele sahip olmakla kalmamalı, naynı zamanda pratikte işler mahiyet taşımalıdır.
• Muhasebe standartları, ele alınan konu ile ilgili olarak aşırı derecede karmaşık olmamalıdır.
• Muhasebe standartları, benzer veya ilgili kalemler için yeterince kesin olmalıdır.
• Muhasebe standartları tutarlı uygulamayı sağlamak için yeterince kesin olmalıdır.
• Tercihen, muhasebe standartları, alternatif muamele şekillerine izin vermemelidir. Alternatif muamele şekillerine müsaade edildiğinde veya muhasebe ilkelerinin uygulanmasında hüküm vermek gerekli olduğunda, dengeli açıklamalar talep edilmelidir.
• Açıklamalar, bir işletmenin mali pozisyonu ve performansına, riske açıklık derecelerine ve risk yönetim faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme için yeterince kapsamlı olmalıdır.
• Muhasebe standartları, sadece en ileri mali piyasalarda değil, aynı zamanda gelişmekte olan piyasalarda uygulanabilir olmalıdır

ABD: ABD’de muhasebe standartlarının oluşturulmasında kamu ve özel sektör düzenlemelerinin karışımı esasına dayalı bir sistem geçerlidir. Kongre muhasebe yükümlülüklerini belirleme yetkisini Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (Securities Exchange Commission – SEC) devretmiştir

Muhasebe Standartları Oluşumunda Bazı Ülke Uygulamaları
Muhasebe Standartları oluşturulmasında izlenen yol ve süreç konusunda bazı ülkelerin
uygulamaları şu şekilde özetlenebilir:
ABD: ABD’de muhasebe standartlarının oluşturulmasında kamu ve özel sektör düzenlemelerinin karışımı esasına dayalı bir sistem geçerlidir. Kongre muhasebe yükümlülüklerini belirleme yetkisini Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (Securities Exchange Commission – SEC) devretmiştir. SEC muhasebe standartları belirlemedeki rolünü denetim ve gözetim fonksiyonu ile sınırlandırmış, muhasebe ve bağımsız denetim için kuralların belirlenmesinde özel sektör düzenleyici kuruluşlarının etkili olmasına izin vermiştir.
Bu kuruluşlardan AICPA (American Institute of Certified Public Accountants) ile 1939 yılında başlayan süreç, 1973 yılında kurulan ve şu anda Amerika’da muhasebe standartları yapma fonksiyonunu yerine getiren FASB (Financial Accounting Standarts Board) ile devam etmektedir. FASB 7 üyeden oluşmakta ve üyeler tam zamanlı çalışmaktadır. Üyelerin muhasebe kökenli olup olmaması önemli olmayıp yıllık bütçesi 11 milyon ABD Dolarıdır.
Atanma, bağımsız bir organ olan Finansal Muhasebe Vakfı FAF (Financial Accounting Foundation) tarafından yapılmakta olup üyeler 5 yıl için seçilmektedir. Üyelerin ikinci kez seçilmelerinin mümkün olduğu sistemde, FAF, FSAB ile iş dünyası iletişimin sağlanması için bir danışma konseyi de atamaktadır. FASB toplantıları halka açık olarak yapılmaktadır.
ABD’de muhasebe standartları oluşturulurken izlenen yöntem ve aşamalar aşağıdaki gibidir:
• Düzenleme yapılacak konuların FASB gündemine alınması
• Standart oluşturma süreci:
• Ön çalışma grubunun oluşturulması,
• Çalışma grubunun oluşturulması,
• Tartışma metninin hazırlanması,
• Basın toplantısı ile kamuya duyurma,
• Sözlü ve yazılı önerilerin değerlendirilmesi,
• FASB toplantıları,
• Son taslağın hazırlanması,
• Nihai metnin hazırlanması.

FASB, en sonuncusu Nisan 2002’de olmak üzere 145 adet standart yayınlamıştır.

Yasanın üzerinde yoğunlaştığı kurumsal yönetim (corporate governance), şeffaflık, karşılaştırılabilirlik, hesap verilebilirlik ve rekabet edilebilirlik gibi ilkelerin etkisi ve sermaye arttırma vb. amaçlarla, küresel finansal piyasalar; küresel standartlara göre hazırlanan finansal tablolara daha fazla muhtaç hale gelmiştir.

Asgari sermayenin kantitatif ve kalitatif yönden arttırılması, asgari sermaye ihtiyacı standardının getirilmesi ve gerektiğinde sıkıntılı dönemlerde karşılık oranının arttırılması yapılan düzenlemelerdendir.

Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu
(TMUDESK) Tarafından Sürdürülmüş Çalışmalar Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu (TMUDESK) 9 Şubat 1994 tarihinde kurulmuştur. TMUDESK’in amacı, Türkiye’de faaliyette bulunan işletmelerin finansal tabloların düzenlenmesini esas almak, muhasebe ilkelerinde tekdüzeni gerçekleştirmek ve finansal tabloların bağımsız denetiminde esas alacakları denetim standartlarını saptamak olarak belirlenmiştir. TMUDESK, Türkiye Muhasebe Standartlarını(TMS) hazırlayıp yayınlamaya başlamış ve 1 Ocak 2002 tarihine kadar 19 adet muhasebe standardını hazırlayıp yayımlamıştır.

Ulusal muhasebe standardı, bir ülkenin muhasebe kararlarına yön veren kurallar bütünü olarak tanımlandığında; ulusal muhasebe standardı o ülkenin muhasebe dili olarak ifade edilebilir. Eğer her ülkenin kendine has bir muhasebe standardı varsa uluslararası yatırımcıların sağlıklı finansal kararlar verebilmesi için yatırım yaptıkları bütün ülkelerin muhasebe dillerine, başka bir anlatımla muhasebe ve finansal raporlama standartlarına hakim olmaları anlamında gelir ki bu durum yüksek işlem maliyeti ve riskleri beraberinde getirir. Bu bakımdan ülkelerin farklı ekonomik, siyasal ve hukuki sistemlere sahip olması nedeniyle birbirlerinden farklı biçimlerde şekillenen ulusal muhasebe standartları arasında uyum sağlanması zorunluluk olmuştur.
Uluslararası muhasebe standartlarının, sağladığı çeşitli faydalar söz konusudur. Bunlar şu şekilde özetlenebilir:
• Ulusal muhasebe standartları oluşturulması için çaba harcanmasının önlenmesi, böylece düşük maliyetle finansal raporlama ve muhasebe standartları temin edilmesi,
• Muhasebe problemleri konusunda ulusal bakış açısından ziyade küresel bakış açısına sahip olunması,
• Uluslararası şirketlerde uyum maliyetlerinin azalması,
• Farklı ülkelerde faaliyette bulunsalar bile işletmeler arasında karşılaştırma yapabilme olanağının bulunması böylece şeffaflık probleminin azaltılması,
• Uluslararası para ve sermaye piyasalarında kolaylıkla veri karşılaştırması yapılabilmesi,
• Yüksek kaliteli muhasebe standartları ve uygulamalarının geniş alana yayılması,
• Sınır ötesi finansman ve ticaret ile menkul kıymet borsalarına kayıtlı şirket sayısındaki artış,
• İşletmelerin, uluslararası şirketlerin yabancı piyasalara girişini arttırma,
• İşletmelerin uluslararası piyasalarda tüketicilerce tanınma oranının yükseltmesi ve
• Farklı bir ülkede ekonomik faaliyette bulunulmasının siyasi maliyetlerinin azaltılması.

Basel-I kararları, piyasaların değişken tutum sergilemeleri, yeni geliştirilen ürünlerin farklı riskler içermesi, ön görülemeyen bazı risklerle birlikte birkaç bankanın iflas etmesi nedeniyle Basel Komitesi, 2002 yılında “Basel-II Standartları”nı taslak olarak yayınlamıştır. 2004 yılında da bu taslak kesinleşerek standart halini aldı ve2007 yılından itibaren uygulanmaya başlandı. Basel-II asgari sermaye yeterliliği, sermaye yeterliliğinin denetimi ve piyasa disiplini olmak üzere üç temel unsur üzerine kurulmuştur. Bu unsurlar Basel Komitesi tarafından birinci, ikinci ve üçüncü yapısal bloklar olarak adlandırılmıştır.
Basel Komitesi, IASB tarafından geliştirilen UFRS çalışmalarını desteklemektedir.
Basel-II kurallarının uygulanmaya başlaması ile birlikte UFRS’ye göre finansal tablo hazırlayan şirketlerin sayısı hızlı bir şekilde yükselmiştir. 2008 küresel finansal krizi ile birlikte ortaya çıkan ciddi finansal riskler, Basel-II’nin yeterliliğinin sorgulanmasına neden olmuştur. Bu nedenle de Basel-III kriterlerinin gerekliliği gündeme gelmiş ve bu kararlara ilişkin olarak öncelikle Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından taslak hazırlanmış, 12.09.2010 tarihinde ise Merkez Bankası Başkanları ve Denetim Otoritesi Başkanları Toplantısı’nda kabul edilerek nihai uygulama kararları yayımlanmıştır. Basel-III kararları, Basel-II’nin tamamen ortadan kaldırılması amacıyla değil ama 2008 yılındaki küresel krizde ortaya çıkan Basel-II uygulamalarına ilişkin eksikliklerin bertaraf edilmesi amacıyla düzenlenmiştir. Basel-III kapsamında yapılan en önemli değişikliklerden birisi bankaların sermaye yeterliliği hesaplamalarında kullandıkları sermaye tanımının değişmesidir. Yani Basel-III kararları kapsamında bankaların riskli işlemlerine paralel sermayelerinin de arttırılması gerekmektedir. Bu da Basel-II’ye göre daha fazla sermaye arttırımını beraberinde getirecektir. Özellikle son finansal krizde Basel-II uygulamalarının zayıf kaldığı likidite yeterliliği ve risk bazlı olmayan kaldıraç oranları gibi risk noktalarında Basel-III ile yeni düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemelerle birlikte; Bankacılık-finans sisteminin finansal ve ekonomik şoklara karşı direncinin arttırılması, risk yönetimi uygulamalarının geliştirilmesi, kurumsal yönetimin etkinleştirilmesi, bankaların açık ve şeffaf bir şekilde kamuoyunu bilgilendirme özelliklerinin arttırılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılan düzenlemeler ise şunlardır:
• Asgari sermayenin kantitatif ve kalitatif yönden arttırılması, asgari sermaye ihtiyacı standardının getirilmesi ve gerektiğinde sıkıntılı dönemlerde karşılık oranının arttırılması,
• Asgari likidite oranlarına ilişkin düzenlemeler yapılması,
• Alım-satım hesaplarıyla ilgili sermaye yeterliliği hesaplamalarında değişiklik yapılması,
• Karşı taraf kredi riskinin hesaplanmasına ilişkin değişiklik yapılması,
• Sınır ötesi bankacılık kurallarının geliştirilmesi,
• Etkin bankacılık denetiminin yeniden gözden geçirilmesi ve standart denetim uygulamalarının geliştirilmesi
Söz konusu düzenlemelerin Basel-II uygulama esaslarını ortadan kaldırmadığı, bununla birlikte Basel-II’de önemli sapmalar göstermeyen ve yükümlülükleri daha da arttıran bir özellik gösterdiği, bankacılık sisteminin bu düzenlemelere tam anlamıyla adapte
olabilmesinin ise 2019 yılına kadar devam edebileceği öngörülmektedir.

Kişisel gizlilik: Kimin hangi işi yaptığı veya müşterinin hangi malı satın aldığı gibi
bilgiler kimseyle paylaşılmamalıdır.

B---)Etik kuralların; sanat etiği, siyaset etiği, tıp etiği, yönetim etiği vb. belirli alana ilişkin yazılı kuralları bulunmaktadır.

C---)Bireyin etik davranışlarını belirleyen unsurlar ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Bireyin ahlaki gelişim düzeyi, • Ahlaki davranışı yönlendiren şartlar, • Bireyin yaşı, aile çevresi ve ekonomik durumu, • Normlar ve görgü kuralları, • Toplumsal kültür ve değerler

D---)Etik iki temel konu ile ilgilenir: • İyi, doğru insan olmanın getirdiği özellikler ve • Bireyin davranışlarını belirleyen kurallar

E ---)Evrensel etik ilkelerin varlığından söz edebilmek için ise genel olarak tüm toplumlarda üç temel unsurun üst düzeyde var olması gerekir. Bunlar • İnsan kalitesi, • Sistem kalitesi, • Yönetim kalitesidir.

HİZMET KALİTESİ STANDARTLARI
Kalite, herkesin hakkında bir fikri olduğu fakat tüm bakış açılarını içine alabilecek bir tanıma sahip olmayan bir kavramdır. Dolayısıyla kalite dendiğinde herkes farklı anlamlar çıkarabilmektedir. Müşteriler, hizmet sağlayıcıları, üreticiler, çalışanlar ve tedarikçilerin kalite anlayışları çok farklı olabilir. Örneğin bir yaklaşıma göre kalite, gerçek ve algılanan kalite olarak ikiye ayrılır. Gerçek kalite, bir işletmenin yerine getirmek üzere yola çıktığı hedeflere varmasıdır. Gerçek kalite bir anlamda ürün veya hizmetin gereken şartlara uygunluğudur. Algılanan kalite, müşterinin beklediği kaliteyi almasıdır. Fakat gerçek kalite, algılanan kalite olmadan bir etkiye sahip değildir. Ürün veya hizmet işletmenin belirlediği şartlara ne kadar uyarsa uysun müşteri açısından yetersiz ise düşük kaliteli bir algılama kaçınılmazdır.
Kalite gibi hizmet kalitesinin de kesin ve net tanımını yapmak oldukça güçtür. Ancak genel olarak hizmet kalitesi, gerçek ve algılanan hizmet kalitesi arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Somut bir takım ölçütlerle değerlendirilebilecek ürün kalitesinden farklı olarak hizmet kalitesi daha karmaşık ve daha fazla bileşenden oluşan bir kavramdır. Hizmet kalitesinin temelde on bileşenden oluştuğu ifade edilmektedir. Bunlar:
Güvenilirlik: Performans tutarlılığın içermektedir. Hizmetin güvenilir ve doğru biçimde, verilen sözler doğrultusunda yapılması anlamına gelmektedir.
Duyarlılık/Karşılık Vermek: Çalışanların, müşterilere anında hizmet vermek ve yardım etmeye istekli olmalarını ifade etmektedir. Hizmetin zamanında olmasını içerir.
Yeterlilik: Hizmet sunmak için gerek firmanın gerekse de çalışan personelin gerekli bilgi ve beceriye sahip olmaları anlamına gelmektedir.
Erişebilirlik: Yaklaşılabilir olma ve ilişki kurma kolaylığını içermektedir. Hizmete kolay ulaşmayı, bekleme zamanının kısa olmasını, faaliyet saatlerinin uygun olmasını ifade etmektedir.

Nezaket: Müşteriyle ilişkide bulunan personelin kibarlığı, saygınlığı ve dostluğunu içerir.
İletişim: Müşterileri anlayabilecekleri dilde bilgilendirmek ve onların dinlemek anlamına gelir. Firma farklı müşteriler için dilini uydurabilmeli ve farklılaştırabilmelidir.
İtibar: Firmanın; inanılırlığı, güvenirliliği, dürüstlüğü ve müşteri çıkarlarını kalben hissetmeyi içermektedir. Firmanın ismi, ünü, çalışanlarının kişisel özellikleri itibarı oluşturan unsurlardır.
Güvenlik: Şüphe, tehlike ve riskten uzak olma. Fiziksel ve finansal güvenlik ile mahremiyet güvenliği oluşturan unsurlardır.
Müşteriyi Bilmek ve Anlamak: Müşteriyi ve müşteriye ilişkin ihtiyaçları bilmek için çaba sarf etmeyi içerir.
Fiziksel Varlıklar:Hizmetin fiziksel yanının içermektedir. Fiziksel tesisler, personelin, görünüşü, hizmet sunmak için kullanılan araç ve ekipmanlar fiziksel unsurları oluşturmaktadır. Hizmetler somut mallardan farklı olarak değerlendirileceği için aynı kaliteyi sağlayan kesin üretim özelliklerinin hizmetler için oluşturulması çoğu durumda güçtür. Hizmet kalitesi bir imalat ortamında oluşturulup, eksiksiz bir biçimde müşteriye ulaştırılamaz. Sunulan pek çok hizmet, kaliteli bir hizmet sunulmasını garantilemek için satıştan önce sayılamaz, ölçülemez, stoklanamaz, test edilemez ve doğrulanamaz. Bunun da ötesinde hizmet performansı iş görenlere ve müşterilere göre ve günden güne değişiklik gösterebilir. Birçok hizmette kalite hizmetin ulaştırılması esnasında, genellikle de müşteri ve hizmet personelinin etkileşimi esnasında oluşur. Bu nedenle kurumda çalışan kişilerin müşteriler ile ilişkileri kaliteyi büyük ölçüde belirler.

Günümüzde internet etiği ile ilgili kural oluşturma çabaları devam etmekle birlikte belli bir standart oluşmuş değildir. Bu konudaki çabaların ilk ve en önemlilerinden biri IETF’nin (Internet Engineering Task Force) 1995 yılının Ekim ayında yayınladığı, “resmi olmayan netiquette kılavuzu”dur. Kılavuzun birebir iletişim ve çoklu iletişime ait bölümlerinde tavsiye edilen bazı davranış biçimleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Eğer size gelmiş bir mesajı bir başka kişiye ya da bir gruba yönlendiriyorsanız (“forward” ediyorsanız) orijinal mesajın metnini değiştirmeyin. Eğer mesaj kişisel nitelikte ise ve siz mesajı bir başka kişiye ya da bir gruba yönlendirecekseniz öncelikle sahibinden izin alın. Bir mesajı kısaltabilir ve sadece ilgili kısımlarını aktarabilirsiniz ancak bunu yaparken gerekli özeni göstermelisiniz.
• E-posta ile asla zincirleme mektuplar göndermeyiniz. Zincirleme mektuplar İnternette yasaktır.
• Bir şey gönderirken muhafazakâr, alırken liberal olun. Provoke edilseniz bile “ateşli” mesajlar göndermemelisiniz. Diğer taraftan ateşli mesajlar almaya şaşırmamalısınız. Ateşli yazılara yanıt vermemek basiretli bir davranıştır.
• Göndereceğiniz bir mesajın alıcısının kültürünün, dilinin, eğlence anlayışının sizinkinden farklı olabileceğini aklınızda tutun. Özellikle alaycılık konusunda dikkatli olun.
• Büyük ve küçük harfleri birlikte kullanın. SADECE BÜYÜK HARF KULLANIMI SANKİ BAĞIRIYORMUŞSUNUZ GİBİ ANLAŞILIR.
• Bir mesaja duygusal yanıt vermeden önce aradan bir gece geçmesini bekleyin.
• Göndereceğiniz mesajın konu başlığında içeriği ile ilgili bir ifade yer alsın.
• Bir e-posta listesine ya da haberleşme grubuna herhangi bir mesaj göndermeden önce o listedeki mesajları bir iki ay süreyle takip edin. Böylece o grubun kültürüne aşina olursunuz.
• Yazdıklarınızın geniş bir kitle tarafından görüleceğini dikkate alın. Bu kişiler arasında şu anki ya da gelecekteki patronunuz da yer alabilir. Ne yazdığınıza dikkat edin. Ayrıca aklınızda tutun ki e-posta listeleri ve haberleşme listeleri çoğunlukla arşivlenirler ve sözleriniz uzun süre diğer kişilerin erişebileceği halde tutulabilirler.
• Kişilerin kendi adlarına konuştuklarını ve (aksi açıkça belirtilmemişse) sözlerinin kurumlarının görüşü olmadığını farz edin.
• Bir mesaja yanıt verirken (“reply” ederken) dikkatli olun. Çoğunlukla yanıtlar asıl mesajın geldiği adrese giderler ve çoğu zaman bu bir listenin veya grubun adresi olabilir. Kazara kişisel bir mesajı büyük bir topluluğa gönderebilirsiniz. En iyi yol “reply” düğmesini tıklamak yerine alıcının adresini elle yazmaktır.
• Eğer kişisel bir mesajı kazara bir liste veya gruba gönderirseniz hemen ilgili kişi ve gruba birer özür mesajı gönderin.
• Eğer bir kişi ile anlaşmazlığa düşerseniz yazışmalarınızı liste ya da grup üzerinden değil, doğrudan birbirinize e-posta göndererek yapın. Eğer üzerinde konuştuğunuz konu tüm grubu ilgilendiriyorsa sonradan gruba bir özet metin yollayabilirsiniz.
• Ateşli mesajlar savaşlarına karışmayın. Tahrik edici içerik göndermeyin. Böylelerine yanıt vermeyin.
• Genellikle siz bir mesajı gönderdikten sonra onu geri almak mümkün olmaz. Sistem yöneticiniz bile gönderdiğiniz bir mesajı geri almanızı sağlayamayabilir. O sebeple bir mesajı göndermeden önce gerçekten de göndermek istediğinizden emin olun.
• Eğer kendinizi bir tartışma içinde bulursanız, tartışmanın içeriğinin tartışan kişilere değil tartışmanın konusuna odaklanmasını sağlayın.

Dijital ortamdaki eserlerin telif haklarının korunması için şifreleme, dijital imza gibi bazı yöntemler kullanılmaktadır. Ancak bu hakkın korunması için hukuki altyapısının oluşturulması gerekmektedir. Gelişmiş birçok ülkede bu yönde yeni düzenlemelere gidilmekte ve çalışmalar yapılmaktadır.
Siber Suçlar: İnternetin yaygın olarak kullanılmadığı dönemlerde bilişim ortamında işlenen suçları ifade etmek için bilgisayar suçları (computer crimes) ve bilgisayar ihlalleri (computer abuse) gibi kavramlar kullanılmaktaydı. Daha sonra internetin etkinliğini arttırarak kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte, internet ve ona bağlı sistemler aracılığıyla işlenen suçları da kapsayacak şekilde söz konusu kavramlar, tek bir kavram altında birleştirilmiş ve “siber suç” (cyber crimes) kavramı kullanılmaya başlanmıştır.
Siber suçları kısaca, bilgisayar ve ağ sistemleri kullanılarak işlenen suçlar diye tanımlayabiliriz. Bu çerçevede siber suçlar, bilinen suçların ağ ortamında işlenmesinin yanı sıra bilgisayar ağlarına ve internete özgü yeni suçları da kapsamaktadır.

Etiğin Uygulama Alanları
Etik standartların uygulandıkları alanları etki alanlarına göre kişisel etik, meslek etiği, iş etiği, toplumsal etik ve global etik uygulama alanlarına ayrılabilir (bk. Şekil 7.3).
Kişisel Etik: Kişisel etik sisteminin en önemli temsilcilerinden olan Martin Buber, kişisel etiğin kaynağının bireyin içinden gelen ses (vicdan) olduğunu savunur. Bireyin giriştiği her eylemde, yaptığı her işte ve aldığı her kararda doğru ve yanlışı ayırıp, kendine göre doğru kararı vermesini sağlayan ahlaki değerleri, içinden gelen ses olan “vicdanı”dır. Kişisel etik, kişinin toplum içerisindeki bireysel duruşunu belirler. Bu etik anlayış bireyin ahlaki altyapısını temel alır. Bireyin yaşadığı ve çevresinde yaşanan olaylar karşısında gösterdiği tepkiler ya da koyduğu tavırdır. Bireyin kendine dönmesi ve kendini kusursuzlaştırmak için gereksinim duyduğu gücü, kendi vicdanından almasını sağlayarak, bireyin karşılaştığı özel durumlarda doğru kararlar vermesinde yarar sağlayabilir.
Kişisel etiğin özellikleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Kişisel etik, gerçeğin doğrunun sadece zekâdan değil bireyin içinden geldiğini savunur.
• Doğruluk ve etik davranışlar herkesin içinde vardır.
• Kişisel etik bireyin kendisine dönmesini sağlar.
• Bireyin karşılaştığı durumlarda doğru ve yanlış kararlar vermesi kendi vicdanına bağlıdır.

Etik gibi, iş etiği de “normatif ” ve “ betimleyici” olarak ikiye ayrılır. Normatif iş etiği, etik değerler-ilkeler çerçevesinde iş etiğine uygun kararların, eylemlerin ve davranışların neler olması gerektiğini irdeler ve bu kapsamda iş etiği kurallarını belirlemeye çalışır. Bu niteliği ile reçetesel bir yaklaşım içerir. Öte yandan betimleyici iş etiği, iş dünyasında var olan ilişkilerin ahlaki boyutunu ve sorunlarını inceler, tutum ve davranışlarını ortaya çıkarmaya çalışır. Yani mevcut ve yaygın olan etik içerikli davranış türleri üzerinde durur.
Bunların olası nedenlerini incelemeye çalışır. Bu yönü ile çözümleyici (analitik) bir yaklaşım içerir.

Uluslararası şirketlerin nasıl bir etik uygulaması içinde olmaları gerektiği konusunda kesin bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bazı uluslararası şirketlerin “global etik kuralları” olarak ifade ettikleri ilkelere faaliyette bulundukları her ekonomide bağlı kalacakları taahhüdünde bulundukları görülmektedir. Örneğin önde gelen uluslararası danışmanlık şirketlerinden biri olan Ernst & Young web sayfasında ilan ettiği “global etik kuralları”nı davranışlarına yön veren çerçeve kurallar olarak ifade etmiştir. Bu kurallar beş maddede şu şekilde sıralanmıştır:
• Ernst & Young ekibinin birlikte çalışma ilkeleri
• Müşteri ve diğer paydaşlarla çalışma ilkeleri
• Dürüstlük
• Tarafsızlık ve bağımsızlığın korunması
• Entelektüel sermayeye değer verilmesi ve korunması
Uluslararası şirketlerin bireysel olarak global etik kurallar oluşturmaları ve kendilerinin bu kurallarla bağlı olduklarını ilan etmelerinin yanında, global etik standartlar oluşturulması ve uygulanması konusunda Avrupa Birliği, Dünya Ticaret Örgütü, Asya Pasifik Ekonomik İş Birliği Forumu, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı bünyesinde de çalışmalar yapılmaktadır.

Takipçilerinin memnuniyetlerini ve performanslarını onların değer ve ihtiyaçlarını etkileyerek arttırmaya çalışan liderlik türü dönüşümcü liderlik olarak ifade edilir. Dönüşümcü liderler örgütte değişimi etkin bir biçimde gerçekleştirebilen liderlerdir.

Kalite, herkesin hakkında bir fikri olduğu fakat tüm bakış açılarını içine alabilecek bir tanıma sahip olmayan bir kavramdır. Dolayısıyla kalite dendiğinde herkes farklı anlamlar çıkarabilmektedir. Müşteriler, hizmet sağlayıcıları, üreticiler, çalışanlar ve tedarikçilerin kalite anlayışları çok farklı olabilir. Örneğin bir yaklaşıma göre kalite, gerçek ve algılanan kalite olarak ikiye ayrılır. Gerçek kalite, bir işletmenin yerine getirmek üzere yola çıktığı hedeflere varmasıdır. Gerçek kalite bir anlamda ürün veya hizmetin gereken şartlara uygunluğudur. Algılanan kalite, müşterinin beklediği kaliteyi almasıdır. Fakat gerçek kalite, algılanan kalite olmadan bir etkiye sahip değildir. Ürün veya hizmet işletmenin belirlediği şartlara ne kadar uyarsa uysun müşteri açısından yetersiz ise düşük kaliteli bir algılama kaçınılmazdır.

Gerçek kalite, bir işletmenin yerine getirmek üzere yola çıktığı hedeflere varması, algılanan kalite ise müşterinin beklediği kaliteyi almasıdır.

Etik Standartlara Olumsuz Etki Yapan Faktörler
Bir toplumda etik standartların gelişmemesine ya da olumsuz etkilenmesine neden olan faktörler; toplumun standartlarının çok düşük olması, sosyal çözülme, aşırı iyimser toplum, dini kurumlar ve ailenin etkisinin azalması, düşük kalite, aşırı niceliksel istekler, işletmedekilere yöneticiler ve hissedarlardan gelen kâr baskısı, şirket politikaları, mevcut ekonomik koşullar, iş yapma maliyetleri, başarıya ilişkin stres, politik yozlaşma, hükümetlere olan güvenin çok düşük olması, açgözlülük, başarının ölçüsü olarak parayı görme ve paraya tapma, bireyin bencilliği, kişisel dürüstlük ve ahlaki karakterden yoksun olma, çok sayıda işletmenin düşük rekabet gücüne sahip olması ve çok sayıda işletmenin yarışması şeklinde ifade edilebilir.