İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 20

Deming Ödülü

Kalite ile ilgili ödüller arasında dikkat çeken bir diğer ödül Deming ödülüdür. Kalite ile ilgili ödüller arasında en eski ve ilk ödül olduğu için bu ödülün, diğer ödüller arasında ayrı bir yeri ve önemi bulunmaktadır.

Milton Friedman’ın sosyal sorumluluğa ilişkin görüşü “klasik yaklaşım” şeklinde nitelendirilmektedir. Klasik yaklaşım işletmenin ve dolayısıyla yöneticilerinin tek bir sosyal sorumluluğu vardır. Bu sorumluluk işletme kârını en üst düzeye çıkartmaktır. Bu yaklaşımda işletme toplumsal, ekolojik ve ekonomik açıdan sadece “gerekli” olan yükümlülükleri yerine getirmektedir

Sürdürülebilir işletme olmanın yol haritası ise sürdürülebilik odaklı amaç belirleme, sürdürülebilirlik düşüncesini içine sindirmiş çalışanları istihdam etme, örgütün sürdürülebilirlik amaçlarına katkı sağlayan çalışanları ödüllendirme ve sonuçların izlenip değerlendirilmesi şeklinde sıralanmaktadır.

Kanada merkezli Corporate Knights isimli kuruluş tarafından her yıl yapılan ve genelde de sonuçları İsviçre Davos’ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu’nda açıklanan sıralamalarda 4353 işletme, kamuyla paylaştıkları bilgilerden hareketle sıralamaya tabi tutulmaktadır. İşletmeler kaynak, işgücü ve finansman uygulmalarına ilişkin 12 farklı ölçüte göre değerlendirlmekte ve sonuçta “Küresel Sürdürülebilir İşletmeler Sıralaması” ortaya çıkmaktadır.

Dünya nüfusu geçtiğimiz yüzyılda önemli bir şekilde artış göstermiştir. Bazı bölgelerde yıllık yüzde 2’ye yakın bir oranda artış göstermeye devam eden dünya nüfusunun 2050 yılı itibarıyla 9 milyara ulaşacağı öngörülmektedir.

Hızlı şehirleşme konut ve altyapı sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Çok fazla sayıda insan, oldukça küçük bir alanda yaşamak istediğinde özellikle enerji, su tüketimi, kanalizasyon ve atık yönetimi alanlarında gelişmiş teknolojiye dayalı çözümler üretilmesi kaçınılmazdır. Birçok yeşil teknoloji işletmesi dünyanın nüfus yoğunluğu fazla olan yerlerinde hayatı kolaylaştırmaya yönelik ürünler geliştirmeye çalışmaktadır. Deniz suyunu bitkilerle arıtan şirketler, akıllı su dağıtım şebekesi kuran işletmeler, geri kazanım girişimleri ve enerji verimliliği yüksek toplu taşıma hizmetleri söz konusu ürünlerden sadece birkaçıdır.

ISO 14001 uluslararası düzeyde kabul gören çevre yönetim sistemi standartıdır. ISO 14001 işletmelerin kaynaklarını daha verimli kullanmalarına, atıklarını azaltmalarına, rekabet üstünlüğü elde etmelerine ve paydaşlarının güvenini kazanmalarına destek olarak çevresel performanslarını gelişmelerini sağlamaktadır

ISO 14001: 2005’e sahip örgütlere ISO 14001: 2015’e geçiş ve uyum için üç yıl süre tanınmaktadır.

21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe giren Kyoto Protokolü halen, aralarında ülkemizin de bulunduğu 195 ülkenin yanısıra, Avrupa Birliği (AB) de taraftır. Ülkemiz Sözleşme’ye 24 Mayıs 2004 tarihinde katılmıştır.

Bir işletme tüketiciler için güvenilir ürünler üretmelidir. Doğru yanıt A'dır.

Sosyal sorumluluk girşimlerinin savunucuları genelde örgütlerin sorumluluklarının üç başlık altında toplanması gerektiğini ileri sürmektedir. Üçlü sorumluluk örgütün sosyal (toplumsal), ekolojik (çevresel) ve ekonomik sorumlulukları olduğu ve sorumluluklarının tümünü dengeli bir şekilde yerine getirmesi anlamına gelmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Geleneksel olarak yöneticiler faaliyet sonuçlarını kâr/zarar şeklinde değerlendirmektedir. Fakat günümüzde üçlü sorumluluğun gereği olarak, üç bileşenli
bir değerlendirmenin daha sağlıklı sonuçlar doğuracağı ve örgütü daha başarılı kılacağı kabul edilmektedir.
Bu nedenle yöneticilerin (Certo ve Certo, 2014: 87)
• Paydaşlarımıza adil düzeyde gelir getirebiliyor
muyuz (Ekonomik bileşen)?
• Çalışma yöntemlerimiz çevreyi koruma ve geliştirme işlevini yerine getiriyor mu (Çevresel
bileşen)?
• Faaliyet gösterdiğimiz yerlerde yaşayan bireylerin yaşam kalitelerini koruyup geliştirebiliyor muyuz (Toplumsal bileşen)?
şeklinde sıralanan üç soruyu tüm karar verme süreçlerine dahil ederek hareket etmesi
önerilmektedir. Doğru yanıt E'dir.

Sürdürülebilirlik kapsamında işletmelerin doğal kaynakları nasıl koruyarak faaliyet gösterecekleri, örgütsel atıkları nasıl en aza indirmeleri gerektiği, geri kazanım, soyu tükenmekte olan bitki ve hayvanları koruyarak çevrenin korunması çabalarına nasıl katkı sağlayacakları ele alınan alt başlıklar arasındadır (Certo ve Certo, 2014: 86). Doğru yanıt E'dir.

2016 Küresel Sürdürülebilir İşletmeler Sıralaması’ında birinci sırada yer alan şirket BMW'dir. Doğru yanıt B'dir.

Yeşil işletmecilik hareketi kendiliğinden ortaya çıkmamıştır. Yeşil hareketin ortaya çıkışına ve hızla yayılıp gelişmesine neden olan bazı etkenler vardır. Bu etkenler “megatrend” şeklinde adlandırılan ve tüm dünyayı etkileyen geniş çaplı dönüşümlerdir. Nüfus, iklim değişikliği, şehirleşme ve küreselleşme yeşil hareketin temel tetikleyicilerindendir. Doğru yanıt D'dir.

Yeşil işletmecilik hareketi özellikle altı farklı piyasanın öne çıkmasını sağlamıştır. Bu piyasalar; çevre dostu enerji jeneratörleri ve pilleri, enerji verimliliğini arttıran uygulamalar, malzeme verimliliğini geliştiren uygulamalar, atık yönetimi ve geri kazanımı, sürdürülebilir su yönetimi, sürdürülebilir taşıma işleri şeklinde sıralanmaktadır. İşletmeler yeşil piyasalarda; var olan tekolojilerini değiştirerek, verimlilik artışı sağlayarak veya geri kazanım girişimlerinde bulunarak faaliyet gösterebilir. Doğru yanıt A'dır.

Yesil yakalı meslekler (işler), çevresel kaliteyi koruyan ve zenginleştiren mesleklerdir
(Yalçıner Ercoşkun, 2010: 28). Bu kapsamda yeşil iş olarak adlandırılabilecek işler (Günaydın, 2015: 507);
• Özellikle endüstri, taşımacılık ve inşaat gibi sektörlerde enerji ve kaynak verimliliğinde gelişmeler sunan faaliyetler,
• Yenilenebilir enerji,
• Sürdürülebilir taşımacılık,
• Atık yönetimi ve hammaddelerin geri dönüşümü,
• Kirlilik kontrolü ile ilgili eko-endüstriler,
• Balıkçılık, ormancılık ve tarımı kapsayan doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını içeren işler,
• İklim değişikliğine uyum ile ilişkili faaliyetler ve
• Çevre dostu hizmetler şeklinde sıralanabilir (ILO, 2008: 8). Doğru yanıt E'dir.

Ekvator Prensipleri büyük altyapı ve endüstriyel projelerin toplum ile çevre üzerindeki
olumsuz etkilerini azaltmaya çalışan sosyal sorumluluk ve çevre yönetimi odaklı girişimdir. Prensipleri benimseyen finansman ve danışman kurumları müşterileriyle eş güdümlü bir şekilde projelerin sosyal ve çevresel riskinin süreklilik arz eden bir yapıda tanımlamak, ölçmek ve yönetmeye çalışmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Kyoto Protokolü 1992’de Rio de Janeiro’da imzalanarak 1994’te yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler İklim Değisimi Çerceve Sözlesmesi’nde (Framework Convention on Climate Change, FCCC - BMİDÇS) yer alan hedeflerin ve somut azaltım yükümlülüklerinin bir şartnamesi olarak değerlendirilebilir. Bu protokol 1997 yılında imzalanmış ve Şubat 2005’te yürürlüğe girmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Bir firmanın iş sağlığı ve güvenliği konusunda yatırım yapma kararı vermeden önce netleştirmesi gereken konular şunlardır: 

Doğru cevap B seçeneğidir.