İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 16

Kalitenin boyutları, performans, özellikler, güvenirlik, uygunluk, dayanıklılık, estetik, hizmet görme yeteneğidir.

1954’te Türkiye Sanayi Odaları, Ticaret Borsaları bünyesinde Türk Standartları Enstitüsü (TSE) kuruluş çalışmaları
başlatılmıştır.

Türkiye Kalite Derneği de aynı Türk Standartları Enstitüsü gibi kalite bilinci oluşturma ve kaliteyi geliştirmeye yönelik çeşitli faaliyetleri başarıyla yürütmektedir.

Türk Standartları Enstitüsü; her türlü madde ve mamuller ile usul ve hizmet standartlarını yapmak amacıyla 18.11.1960 tarih ve 132 sayılı kanunla kurulmuş olup, ilgili olduğu bakanlık Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’dır. Enstitü, tüzel kişiliğe haiz, özel hukuk hükümlerine göre yönetilen bir kamu kurumu olup, kısa adı ve markası TSE’dir.

Malcolm Baldrige ödülü, 1987 yılında Amerikan Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulup 1988’de verilmeye başlanmıştır.

Deming Ödülü, JUSE tarafından verilmektedir.

Eğri negatif eğimlidir. Bu durum iş kazası ve meslek hastalıkları ile bu konuda yapılan harcamalar arasında ters yönlü ilişkiden kaynaklanmaktadır. Buna göre iş kazalarını ve hastalıkları önlemek için daha fazla maliyete katlanılması gerekmekte, harcamalar azaltıldığı zaman iş kazası ve meslek hastalıklarının sayısı artmaktadır.Yaralanma ve hastalık riski sıfıra yaklaştığında (maksimum harcama) eğri dikleşmekte, harcamalar sıfıra yaklaştıkça da eğri yatıklaşmaktadır. Eğri orijinden bakıldığında dış bükeydir. Doğru cevap B'dir.

Firma açısından iş sağlığı ve güvenliği önlemi almanın firmaya beş açıdan getiri sağlayacağı söylenebilir. İlk olarak yaralanma ve ölüm risklerinin düşürülmesi firmanın daha düşük ücret düzeylerinde işçi çalıştırabilmesine imkân sağlar. İşçiler iş güvenliğine değer verdikleri için işlerini daha sağlıklı ve nispeten güvenli ortamlarda yapmak isterler. İkinci olarak daha yüksek iş güvenliğinin sağlanması iş kazaları sebebiyle üretimin durması sorununu azaltacaktır. İş yerinde daha az kaza olacağı için ayrıca yaralanan işçilerin rehabiltasyonu ve firma için önem taşıyan anahtar personelin üretim dışına çıkması sorunu da azalacaktır. Üçüncü olarak iş kazalarının azaltılması yeni işçilerin işe alınma ve eğitilme maliyetlerini de azaltacaktır. Dördüncüsü işyeri güvenliği firmanın beşeri sermayeye yaptığı firmaya özel (spesifik) eğitimin getirisinin sonlanmasını engelleyecektir. Çünkü iş kazaları firmanın maliyetlerine katlanarak eğittiği işçileri devre dışı bıraktığında firma yaptığı beşeri sermaye yatırımının karşılığını almamış olacaktır. Son olarak firma işçilerini iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı sigorta ettiriyorsa işyeri güvenliğinin artması sigorta maliyetlerini de azaltacaktır. Doğru cevap D'dir.

Marjinal Güvenlik Faydası (MGF) eğrisi işçilerin sayısına, işçilerin işyerindeki sağlık zararlarını kabul etmeleri için ödenmesi gereken ücret ve yan ödemelere, hasta veya yaralanmış işçilerin yerine yenilerini yerleştirmenin maliyetine bağlıdır. Şeklin yatay ekseninde iki değişken aynı anda gösterilmektedir. Buna göre orijinden sağa doğru gidildiğinde güvenlik oranı artmakta (yaralanma ve hastalık oranı azalmakta), sola/orijine doğru gidildiğinde ise yaralanma ve hastalık riski artmaktadır (Güvenlik oranı azalmaktadır. Orijin noktasında güvenlik oranı sıfır olduğundan işyerinde hiçbir güvenlik önlemi uygulanmamakta dolayısıyla o noktada alınacak bir güvenlik önleminin firmaya sağlayacağı marjinal fayda (MGF) en yüksek düzeyde olacaktır. Yukarıdaki şekilde MGF eğrisinin ‘negatif eğimli’ bir eğri olarak çizilmesinin nedeni yaralanma ve hastalık riski arttıkça (orijine doğru gidildiğinde) işçilerin bu riskleri kabul etmeleri için ödenmesi gereken ücretin artmasıdır. Doğru cevap C'dir.

Günümüz dünyasında işgücü maliyetlerinin düşüklüğü ülkenin rekabet gücünü etkileyen en önemli unsur konumundadır. Az gelişmiş ülkelerde iş sağlığı ve güvenliği konusunda ulusal politikaların olmaması ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının oluşmamış olması, eğitim yetersizliği, iş sağlığı ve güvenliğine yeterli bütçenin ayrılmaması, güvencesiz çalışma ortamının yaygınlığı, tehlikeli işlerde iş güvenliğinin sağlanmasına yönelik kamuoyu baskısının olmaması özellikle küresel sermaye için işgücü maliyetlerini düşüren başlıca unusurlar olmaktadır. Doğru cevap D'dir.

İş kazaları, yaralanmalar ve meslek hastalıklarının nedenlerinden biri de üretimde kullanılan makine ve teçhizatla ilgilidir. Makinelerin hareketli aksamları bazı durumlarda işçilerin dalgınlıkla teması sonucunda onları içine çekebilme/zarar verebilme potansiyeli taşıyabilmektedir. Yaygın mekanik tehlikeler ve sonuçlarına bakıldığında dönen miller ve dişliler elbiselerin dolaşması, makineye kapılmaya sebep olabilir. Doğru cevap A'dır.

Makinelerden, hammaddelerden ve/veya üretimden kaynaklanan mekanik olmayan sağlık zararlılarının bazıları şöyledir; toz, buhar, yüksek yoğunlukta ışık, tutuşmaya uygun malzemeler, ağır metaller, radyasyon, eriyen maddeler, kimyasalllar, duman ısı gürültü vb. Kablolar ve hortum bağlantıları,  üretim aletleri ve malzemelerden kaynaklanan iş kazaları ve meslek hastalıkları kapsamındadır. Doğru cevap E'dir.

Güvenlik kültürü, bir firmada insanların risklere, kazalara ve önlemlere karşı davranışlarına rehberlik eden; çalışanların güvenlikle ilgili davranışlarını ödüllendiren ve endişelerini rapor etmelerini cesaretlendiren, güvenlikle ilgili konuların nasıl yönetileceğini belirleyen kalıcı ve tutarlı bir sistemin olmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de 4857 Sayılı İş Kanunu’nuna göre işçi ve işverenlere yüklenen yükümlülükler dahilinde işçiler iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili alınan her türlü önleme uymalıdır. Doğru cevap A'dır.

OHSAS 18001 İş Kanunu’nun kamuya yüklediği ödev gereğince hazırlanıp 9 Aralık 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren bir iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğidir. İngiliz Standartları Enstitüsü (British Standarts Institute) tarafından hazırlanan standart Occupational Health and Safety Assesment Series (Mesleki Sağlık ve Güvenlik Değerlendirme Serileri) ifadesinin baş harflerinin bir araya gelmesi ile kısaltılmış şekilde isimlendirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliliği Yönetmeliği’nin işverenlere yüklediği ayrıntılı görevlerin sonuncusu yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilen işçilerin eğitimi ile ilgili hususları kapsamaktadır. Buna göre işveren işyerinde sağlık ve güvenliğin sağlanması ve sürdürülebilmesi için her işçinin çalıştığı yere ve yaptığı işe özel bilgi ve talimatları da içeren sağlık ve güvenlik eğitimi almasını sağlamak zorundadır. Bu eğitim özellikle;

Doğru cevap E'dir.

Verilen tüm maddeler kalite ile ilgili temel hedeflerdendir.

Japonya’da kalite devriminin temel mimarlarından biri olan Joseph Juran kalite yaklaşımını
“kalite üçlemesi” adı altında ifade etmiştir. Juran’a göre kalite yönetimi kalite planlama, kalite denetleme ve kalite geliştirme olarak özetlenen üç ana süreci kapsamaktadır.

Performans, bir ürünün temel işlevsel özellikleri anlamına gelir. Örneğin bir otomobil
için hız ve konfor, bir televizyon için renk ve görüntü, hizmet işletmelerinde
ise servis hızı ve bekleme süresi performans olarak ifade edilmektedir.