İŞ HAYATINDA STANDARTLAR - Deneme Sınavı - 11

Kurumsal yönetişim felsefesi ve bu felsefeyi hayata geçiren uygulamaların yaygınlaşması büyük ölçüde 1990’lı yıllarda gerçekleşmiştir. 1990’lı yıllarda kurumsal yönetişimin bu denli kabul görmesi dört temel nedene bağlanmaktadır. Bunlar; yaşanan şirket skandalları, finansal krizler, küreselleşme ve özelleştirme şeklinde sıralanmaktadır.

Vekâlet teorisi (agency theory), vekillerin (işletme yöneticileri) asillerin (işletme sahipleri) amaç ve çıkarları doğrultusunda hareket etmelerinin sağlanabilmesi sorununa ilişkin olarak ortaya atılmış bir teoridir.

Olumlu finansal yapı ve ödemelerin zamanında yapılması, Kredi verenlerin temel hedefidir.

Bu farklılaşmanın altında yatan nedenler arasında ülkelerdeki mülkiyet hakları, finansal sistem, işletmeler arası bağlar, işgücünün temsil hakkı, sendikal haklar, yönetim ideolojileri ve kariyer yollarındaki farklılıklar yer almaktadır.

Bu ilkeler; adil davranma (ing. fairness), şeffaflık (ing. transparency), hesap verebilirlik (ing. accountability) ve sorumluluk (ing. responsibility) şeklinde sıralanmaktadır.

FTSE4Good dört şekilde kullanılabilen bir endekstir.
Kullanım alanları arasında:
• Finansal ürün,
• Araştırma,
• Referans noktası olma ve
• Karşılaştırma olanağı sunma sayılabilir.

CAUX ilkeri 1986’da Philips Electronics’in o dönemdeki başkanı Frits Philips Sr ile Paris’te faaliyet gösteren ünlü İşletme okulu INSEAD’ın kurucusu Oliver Giscard d’Estaing’in ortak girişimleri sonucunda Avrupa, Japonya ve ABD arasındaki uluslararası ticaret kaynaklı gerilimi düşürmek amacıyla hayata geçirilmiştir.

Günümüzde KŞÖ; Afganistan, Angola, Azerbaycan, Kamboçya, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çin, Kongo, Ekvator Ginesi, Gana, Guyana, Honduras, Kazakistan, Kırgızistan, Laos, Liberya, Libya, Malezya, Myanmar, Nijerya, Papua Yeni Gine, Peru, Güney Sudan, Türkmenistan, Uganda, Ukrayna ve Zimbabve’de faaliyet göstermektedir.

Küresel Şahit Örgütü (Global Witness) 1993 yılında İngiltere’de Charmian Gooch, Simon Taylor ve Patrick Alley tarafından kurulan bir sivil toplum örgütüdür.

Yöneticilerin yasalara uygun, dürüst, ahlaki ve adil karar verme sorumlulukları iş (yönetim) etiği olarak tanımlanmaktadır.Doğru cevap A'dır.

İş Etiğine İlişkin Gerçekler:

İş Etiğine İlişkin Mitler:

Özelleştirme geçmiş dönemlerde devlet tarafından sahip olunan kurum ve kuruluşların yerli veya yabancı özel kuruluşlara satılması olarak tanımlanmaktadır.Doğru cevap C'dir.

Paydaş gruplarından olan müşterilerin temel hedefi,yüksek kaliteli mal ve hizmetleri olabilen en düşük fiyatla elde etmedir.Doğru cevap D'dir.

Paydaş Grupları ve Temel Hedefleri:

Kurumsal yönetişime ilişkin uygulamalar ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmektedir. Bu farklılaşmanın altında yatan nedenler arasında ülkelerdeki mülkiyet hakları, finansal sistem, işletmeler arası bağlar, iş gücünün temsil hakkı, sendikal haklar, yönetim ideolojileri ve kariyer yollarındaki farklılıklar yer almaktadır.Doğru cevap A'dır.

Kurumsal Yönetişim İlkeleri Tüm kurumsal yönetişim modellerinin dayandığı, genel kabul görmüş dört temel ilke üzerinde uzlaşıldığı görülmektedir. Bu ilkeler;

FTSE4Good dört şekilde kullanılabilen bir endekstir. Kullanım alanları arasında:
• Finansal ürün,
• Araştırma,
• Referans noktası olma ve
• Karşılaştırma olanağı sunma sayılabilir.Doğru cevap C'dir.

Tedarikçiler ve taşeronlara adil, dürüst ve karşılıklı saygı esasına uygun bir şekilde davranılmalıdır. Bu kapsamda işletmelerce alınacak önlemler arasında;
• Fiyat, lisans anlaşması ve ödemelerin anlaşmaya varıldığı şekilde yerine getirilmesi  konusunda adil ve dürüst bir yaklaşım geliştirmeli,
• Tedarikçiler ve taşeronlar baskıdan ve tehditten uzak bir şekilde çalışabilmesini  olanaklı kılan koşullar sağlanmalı,
• Değer, kalite, rekabet avantajı ve güvenilirlik sağlaması açısından tedarikçilerle uzun dönemli ilişki kurulmasına gayret edilmeli,
• Tedarikçilerle bilgi paylaşımı yapılmalı ve onların da planlama sürecine dâhil edilmesi,
• İstihdam ilişkilerinde insana ve insan haklarına saygı duyan tedarikçilerin bulunması,bu yönde çalışmanın teşvik edilmesi ve bu tür tercih edilmesi,
• Çevresel standartlarla uyumlu bir şekilde faaliyet gösteren tedarikçilerin aranması, bu tür çalışmanın teşvik edilmesi ve tedarikçi seçimlerinde belirleyici olması gibi önlemler yer almaktadır.Doğru cevap E'dir.

İş hedeflerinin etik mevzulardan ayrı tutulması örgütlerin etik davranışı olumlayan bir örgütsel ortam yaratmak için başvurabileceği yollardan birisi değildir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.