Antik çağdan beri geliştirilen tüm etik teorilerde ele alınan başlıca problemler nelerdir?
1) İyi veya en yüksek iyi problemi,
2) Doğru eylem problemi,
3) İrade (istenç) özgürlüğü problemi.
Ahlak felsefesi açısından karar verme süreci nasıl olmalıdır?
Ahlak felsefesi açısından karar vermek rasyonel bir eylemde bulunmaktır. Sorun çözme aynı zamanda bir karar verme süreci ve alternatifleri doğru değerlendirmekle ilgili olsa bile doğru kararın alınmasında nelerin etkili olduğunu bilmek gerekir. Bu bilinenler ışığında bir sorunu etik anlamda çözmek için
öncelikli olarak karar verilmeli, daha sonra da alınan karar pratiğe aktarılmalıdır.
Kohlberg’in bakış açısıyla ahlak kavramı nedir?
Kohlberg’e göre, bütün kültürlerdeki insanlar adalet, eşitlik, sevgi, saygı gibi aynı temel ahlaki kavramları kullanırlar. Ayrıca bireyler, kültür farklılığına bakmaksızın, bu kavramlara bağlı olarak ve aynı düzen içinde aynı akıl yürütme evrelerinden geçerler.
Karar alma sürecinde etik değerin önemi nedir?
Etik ilişkiler insanların yaşamındaki temeli oluşturan başvuru kaynaklarıdır. Etik değer, kişinin yaşamına anlam kazandırması ve belli bir düzene bağlaması açısından önem taşırken, insanın yaşamına yön vermesi açısından da önemlidir.
Kişilerin sahip olduğu ilke ve değerler etik değerlendirmeyi ve yargıda bulunmayı kolaylaştırır. Etik normların bu bağlamda uygulama standardını koruyup geliştirmesi karar alma sürecini nasıl etkiler?
Söz konusu ilkeler etik karar alma sürecinde bireysel tercihlerin, kültürel önyargıların ve öznel psikososyal faktörlerin dışında tutulmak zorundadır.
Etik ya da etik dışı karar alma sürecinde etkili olan genel bireysel faktörler nelerdir?
Yaş, cinsiyet, sosyalleşme; eğitim, tutumlar ya da değer yargıları, kimlik vb.
Etik ya da etik dışı karar alma sürecinde etkili olan durumsal ya da görevle ilgili faktörler nelerdir?
Ödül sistemi, iş rolleri ve örgüt kültürüdür.
Etik karar alma süreci ile güven duygusu arasında nasıl bir ilişki vardır?
Çevre, kuruluşun içinde bulunduğu endüstri, kuruluş kültürü ve kişisel deneyim etik karar alma sürecinde etkili olan unsurlardır. Bu faktörlerin rasyonel analizi ve değerlendirilmesi bizi güven olgusuna götürür. İş etiğinde “güven” kilit önemde kavramdır. İnsan ilişkilerinde de en önemli duygu, insanların birbirlerine güvenmeleridir. Güvenin altında kişinin bütünlüğü, yani özünün, sözünün ve davranışının tutarlı olması yatar.
İnsan haklarına saygı bağlamında bireyi etik davranışa yönelten kişisel özellikler nelerdir?
Dürüstlük, doğruluk, söz tutma, sadık olma, adil olma, yardımseverlik, saygılı olma, vatandaşlık sorumluluğuna sahip olma, mükemmeliyeti arama, sorumluluk duygusu taşıma.
İş etiğinin farkındalığının neden gereklidir?
Etik karar alma sürecinin dinamiği çalışanların sosyal haklarını gözettiği gibi duygusal taciz tarzı sorunlardan tutun da çalışanların güvenliğine zarar verecek her tür olumsuzluğun önünü alabilir.
Sorun çözerken iyi ve doğru karar vermek adına etik karar alırken yapılması gereken nedir?
Etkililik, zaman, uygulanabilirlik, maliyet, risk, kuruluş politikası, bireysel olanaklar gibi faktörler ancak bir bütünlük içinde değerlendirildiğinde istenilen sonuçlar alınabilir.
Karar verme sürecinin başlıca aşamaları nelerdir?
• Amaç belirleme, sorun tanımlama,
• Amaç ve sorunları irdeleme, öncelikleri belirleme,
• Çözüm alternatiflerinin belirlenmesi,
• Seçim kriterinin belirlenmesi,
• Alternatifler arasından seçim yapılması
Sorun çözme süreci içinde tanımlanan karar verme aşamaları nelerdir?
• Sorunun varlığını kabul etmek,
• Sorunu çok yönlü analiz etmek,
• İstekleri belirlemek,
• Sorun çözme ile ilgili seçenekleri belirlemek,
• Belirlenen seçenekleri gözden geçirip uygun olanı seçmek.
Bir uğraşının meslek olarak kabul görmesi için gerekli olan unsurlar nelerdir?
1. Bir meslek dalı, toplumun kaçınılamaz olan bir gereksinimini karşılar.
2. Meslek, kişinin salt kendi doyumu için değil, aynı zamanda başkalarının yararı için de yaptığı
bir uğraştır.
3. Meslek sistemli bir eğitimle kazanılmış özel bilgi ve becerilere dayalıdır.
4. Meslek dalları araştırma ve deneylerle geliştirilerek zamanla kendine özgü tekniklere sahip
olurlar.
5. Meslekler kazanç elde etmek için yapılan uğraşlardır.
Sosyal hizmette öne çıkan etik ilke ve değerler nelerdir?
• İnsan değeri ve insana saygı,
• İnsanın kendini geliştirme hakkı ve toplumun gelişmesine katkı verme sorumluluğu,
• Toplumsal ve insani yarar ile gelişme için gerekli koşul ve olanakları sağlama,
• İnsan haklarına saygı,
• Herkese en iyi hizmeti sunma,
• Sosyal adaletsizlikle mücadele,
• Sosyal çalışmacıların nesnelliği, bilgi, beceri geliştirmeleri ve uygulama alanında yetkin olma sorumluluğu,
• Uygulamada kişi hak ve özgürlüklerine saygı,
• Sosyal çalışmacı-müracaatçı işbirliği, katılımını sağlama ve bilgilendirme sorumluluğu,
• Teröre, işkenceye ve kötü muameleye karşı olma
• Etik ilke ve sorumlulukları kabul etme ve karar verme
Mesleki etik kavramının ortaya çıkış süreci nasıl gelişir?
Birey üretim yaparak toplumsal yaşama katkıda bulunurken, kimi zamanda kişinin çıkarlarıyla toplumun çıkarının aynı doğrultuda olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla, mesleksel etkinliğinde, bireyin üyesi olduğu toplumun yararına davranmasını gerektirecek bir kuruma gereksinim vardır. Bu gereksinimin sonucunda mesleki etik kavramı ortaya çıkar.
Felsefe, sosyal bilimler ve hukuk ile yakın bağlantı halinde olan tıp etiğinin temel ilkeleri nelerdir?
Tıp etiğinin belli başlı ilkeleri şunlardır: Zarar vermeme, yararlı olma, yaşama saygı, özerkliğe saygı, adalet, bilgilendirme ve onay.
Bütün mesleklerin etik sorun olarak gördükleri konuların çözümündeki birleştikleri nokta nedir?
Bütün mesleklerin etik sorun olarak gördükleri konuların çözümündeki temel varsayım insana verilen değerde birleşmektedir.
Karar alma sürecinde sorular yanıtlanıp birçok psikososyal faktör çözümlenirken etik kuramlar ve etik ilkelerin belirlediği etik kodlar incelenirken hangi sorulara cevap aranmaktadır?
Sorunun çözümünde alınacak kararın etkileri ve olası sonuçları neler olabilir?
Etik idealler korunuyor mu? şeklindeki soruların yanıtları etik kodlara uyularak verilir.
Sorun çözümünde kullanılan etik kodların etkileri nelerdir?
Sorun çözümü yönünde kullanılan etik kodlar kurumsal gelişimin yanı sıra çalışanların bireysel gelişimine de katkı sağlar. Sorun çözümünde birtakım psikososyal direnç noktaları olacaktır. Önemli olan bu direnç noktalarının temelinde yatan dinamiği ortaya çıkarıp çözümlemektir. Böylece etik sorunlar,
öncelikle, sorunların farkına varılması, daha sonra kabul edilmesi ve çözümü için olası yolların aranmasıyla etkisiz hale getirilebilir.