İNTERNET YAYINCILIĞI

Yeni iletişim teknolojileriyle (yeni medya) geleneksel medya arasında yaşanan yöndeşmeyi teknolojik, ekonomik, politik, düzenleyici, kurumsal, fonksiyonel, coğrafi açıdan olmak üzere farklı boyutlarıyla incelemek mümkündür. Bununla birlikte, genelde yapılan sınıflandırmaların birçoğunda yöndeşmenin, teknolojik ve ekonomik boyutları üzerinde odaklanılmaktadır.

Egemen paradigma, liberal demokratik çoğulcu bir toplum idealini simgeleyen kuramsal çerçeveden hareket etmektedir. Egemen paradigmanın eleştirisini yapan eleştirel paradigmanın kuramsal temelini ise, Marksizmin sınıflı toplum çözümlemesi oluşturmaktadır. Marksist gelenek içerisinde gerçekleştirilen eleştirel medya çalışmaları medyanın ideolojik etkisi üzerinde durur ve ideolojik yeniden üretimin başlıca aracı olarak gördüğü medyayı eleştirmektedir.

Eleştirel kuramcılar, iletişim teknolojilerinin mevcut siyasal ve ticari ortamda kamusal alanıgüçlendiren değil, yeniden feodalleştiren bir işlev gördüğünü söylemektedir. Bu eleştiri, genelde yeni iletişim teknolojileri, özel de internet nedeniyle toplumsal yapıların yeniden feodalleştiği ve kamusal alanın parçalanmasıyla insanlığın yeni bir Orta Çağ dönemine girdiği iddiasını gündeme getirmektedir. Bu durumun, toplumsal parçalanmaya yol açağı, toplumdan geriye de, üyelerinin yalnızca kendi topluluğundaki öteki üyelerle konuştuğu, görüşleri farklı olanlarla konuşmadığı, sadece duymak istediği türden görüşlere kendilerini açtığı çok sayıda ortak zihniyetli alt gruplar kalacağına işaret edilmektedir.

Elektronik demokrasi savunucuları tarafından, internet sayesinde yurttaşların, demokratik bir katılımın gerektirdiği bilgi ve enformasyon altyapısına sahip olacaklarını iddia edilmektedir. Yeni iletişim teknolojilerinin temsili demokrasiye, doğrudan demokrasinin yöntemlerini getirerek katkıda bulunabileceği belirtilmektedir. Bu kapsamda, bilgisayar destekli yeni iletişim sistemleri, bilgiye erişime katkısı, mesafe sorununun aşılması ve bireysel yurttaş erişimini kolaylaştırması bakımından demokratikleştirici olarak nitelendirilmektedir.

Küreselleşmenin özünde, sermayenin küresel ölçekte eşi görülmemiş hız ve miktarlardaki hareketliliği ve yeniden yapılanması bulunmaktadır. Bu hareketlilik de, yeni teknolojiler ve özellikle iletişim teknolojileri yardımıyla sağlanmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme süreciyle paralel ilerleyen enformasyon toplumu kavramlaştırması da, küresel bilgi alışverişini şimdiye kadar görülmemişbir hızla olanaklı kılan bilgi ve iletişim teknolojilerinden beslenmektedir. Bilginin hızlı hareketi ve aktarımı ekonomik gelişmenin de hızını ve niteliğini belirlemektedir. Dolayısıyla, küreselleşen dünyada/piyasada, ekonomik olarak rekabet edebilmenin önemli bir koşulu da bilgiye en kısa sürede ulaşabilmek olmaktadır.

Propoganda Modeli, Noam Chomsky ve Edward Herman (2006) tarafından geliştirilmiştir. Buna göre, kapitalist ülkelerdeki medyanın amacı halka 24 saat boyunca propaganda yaparak egemen değerleri topluma aşılamaktır. Var olan düzenin devam etmesi ve iktidarın meşrulaştırılması için medyanın amacıgeniş kitlelelerin rızasını üretmektir. Kapitalist toplumlarda medyanın en önemli işlevi, resmi ideolojinin/devlet politikasının propagandasını yapmaktır.

Propaganda Modeli’ne göre, medya aynı zamanda serbest piyasa sisteminin de merkezinde yer almaktadır. Medya kuruluşları, çoğunlukla zengin kişilerin ve büyük şirketlerin mülkiyetinde olan kâr amacı taşıyan işletmelerdir. Kar elde etmenin birincil aracı olarak reklamlara bağımlı olan medya kuruluşları, reklamverenlere de ekonomik olarak bağımlıdır. Bu ekonomik bağımlığının yanı sıra, medya hem hükümete hem de büyük şirketlere haber kaynağı olarak da bağımlı durumundadır.

Abaküs

Hipermetinsellik

Sanayi toplumu

Tartışma platformu

Yöndeşme

Televizyon

Demokratik potansiyeline

Bilgi toplumu kavramsallaştırmasının zeminini oluşturan enformasyon ekonomisi tartışması Fritz Machlup'un ABD'de Bilginin Üretimi ve Dağıtımı adlı kitabının 1962'de yayınlanmasıyla başlamaktadır.

İletişim ve bilgi teknolojilerindeki gelişmeler

Marshall McLuhan

Etkileşimlilik: İletişim sürecindeki kaynak ile alıcı arasındaki rol değişimini olanaklı hale getiren, yani kaynağın alıcı, alıcının kaynak olabilmesine imkan veren, kullanıcının içerik üretmesini ve içeriği düzenleyip, yayımlamasını sağlayan teknolojidir.

Yeni iletişim teknolojisi olarak internetin geleneksel ve yeni medya ayrımında da önemli bir yer vardır. Çünkü, yeni medya; bilgisayar ve internet tabanlı dijital teknolojilerin oluşturduğu yeni bir iletişim ve medya ortamına gönderme yapmaktadır. Bu yeni medya ortamında ise, geleneksel medyadan farklı olarak, kitle izleyicisini bireysel olarak da kapsayabilen, kullanıcıların içeriğe veya uygulamalara farklı zaman dilimlerinde ve etkileşim içinde erişebilmesi mümkün olmaktadır.

Sohbet sistemleri (chat); internet kullanıcıları arasında eş zamanlı olarak mesaj alışverişine izin veren uygulamadır. Kullanıcılar, aynı zaman dilimi içerisinde, mesaj değiş tokuşu ile bilgisayar ekranı üzerinden karşılıklı olarak iletişim kurabilmektedirler.