İNTERNET YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 4

Dijital medyayı geleneksel medyadan farklı kılan özellikleri; dijitalleşme, etkileşimlilik, çoklu ortam, hipermetinsellik olarak sıralamak mümkündür.

Yeni iletişim teknolojisi olarak internetin geleneksel ve yeni medya ayrımında da önemli bir yer vardır. Çünkü, yeni medya; bilgisayar ve internet tabanlı dijital teknolojilerin oluşturduğu yeni bir iletişim ve medya ortamına gönderme yapmaktadır. Bu yeni medya ortamında ise, geleneksel medyadan farklı olarak, kitle izleyicisini bireysel olarak da kapsayabilen, kullanıcıların içeriğe veya uygulamalara farklı zaman dilimlerinde ve etkileşim içinde erişebilmesi mümkün olmaktadır.

Geleneksel medyada bulunmayan, ancak dijital medya ve internet ortamının kullanıcılara sunduğu bireysel ve toplumsal iletişim biçimlerinden bazıları şunlardır:

Mobil teknolojilerde yaşanan gelişmelere paralel olarak dijital iletişim geleneksel medyanın önüne geçmiştir.

Bununla birlikte küreselleşmenin özünde, sermayenin küresel ölçekte eşi görülmemiş hız ve miktarlardaki hareketliliği ve yeniden yapılanması bulunmaktadır. Bu hareketlilik de, yeni teknolojiler ve özellikle iletişim teknolojileri yardımıyla sağlanmaktadır. Bu bağlamda küreselleşme süreciyle paralel ilerleyen enformasyon toplumu kavramlaştırması da, küresel bilgi alışverişini şimdiye kadar görülmemiş bir hızla olanaklı kılan bilgi ve iletişim teknolojilerinden beslenmektedir. Bilginin hızlı hareketi ve aktarımı ekonomik gelişmenin de hızını ve niteliğini belirlemektedir. Dolayısıyla, küreselleşen dünyada/piyasada, ekonomik olarak rekabet edebilmenin önemli bir koşulu da bilgiye en kısa sürede ulaşabilmek olmaktadır.

Castells, “endüstri sonrası” ve “enformasyon toplumu” gibi bazı tanımlamaların günümüz toplumsal düzenini açıklamaya yetersiz kaldığını belirterek, bu iki kavram yerine “Ağ Toplumu” (The Network Society) kavramını kullanmaktadır. Kuramın temel tezi, toplumun bütün alanlarında ve temel yapılarındaki süreçlerin organizasyonunda hiyerarşilerden ağlara (network) bir kaymaya tanık olduğumuzdur. Bu değişim, kültürel olduğu kadar düzene (sosyal süreçlerin organizasyonuna) ilişkin bir durumdur.

Kanadalı iletişim bilimcisi olan Marshall McLuhan, çalışmalarında kitle iletişim araçlarının, matbaadan başlayarak radyo ve özellikle de televizyonun, toplumsal etkilerini incelemiş ve elektronik iletişim araçlarının dünyayı “küresel bir köye” dönüştüreceğini iddia etmiştir. Popüler bir kavram olarak sıklıkla atıfta bulunulan küresel köy (The Global Village) tezi, dünyanın küresel bir köye dönüştüğü iddiasını yeni iletişim teknolojilerinin insanları özgürleştirici ve eşitleyici potansiyeline dayandırmaktadır.

McLuhan (2001), insanlık tarihini dört döneme ayırmaktadır:  Kabile, Basım, Edebiyat ve Kabile çağlarıdır.

Bu yaklaşıma göre, dünyanın gelişmiş ülkelerinin önde gelen dev medya şirketleri tarafından üretilen medya içerikleri, özellikle tüketimi arttırmaya yönelik reklam ve pazarlama taktikleriyle azgelişmiş ülkeleri kültürel ve ideolojik olarak da sömürmeye hizmet etmektedir. Benzer olarak, yeni iletişim teknolojileri ve yeni medya ortamı da eşitsizliğin ve ticari sömürünün bilinen yapıları ile hızlı bir işbirliğine yönelmektedir

Castells, “endüstri sonrası” ve “enformasyon toplumu” gibi bazı tanımlamaların günümüz toplumsal düzenini açıklamaya yetersiz kaldığını belirterek, bu iki kavram yerine “Ağ Toplumu” (The Network Society) kavramını kullanmaktadır. Kuramın temel tezi, toplumun bütün alanlarında ve temel yapılarındaki süreçlerin organizasyonunda hiyerarşilerden ağlara (network) bir kaymaya tanık olduğumuzdur. Bu değişim, kültürel olduğu kadar düzene (sosyal süreçlerin organizasyonuna) ilişkin bir durumdur.

Genel olarak egemen paradigma ise; iletişim alanında varolan toplumsal düzeni meşrulaştırma ve sürdürmeyi amaçlayan kuram ve yaklaşımlar olarak değerlendirilirken, eleştirel paradigma; mevcut sistemi ve iletişim alanını eleştirel bir tarzda irdeleyen çalışmalar ve eleştirel kuramlar olarak değerlendirilmektedir. Bu iki farklı paradigma, sorun seçim tipleri, kullandıkları araştırma yöntemleri ve araştırmacının ideolojisine göre farklılaşan araştırma geleneklerine sahiptir

İnternet ortamı, cep telefonları, akıllı cep telefonları olarak bilinen ve cep telefonu olarak kullanılabilme özelliğine de sahip PDA (personal digital assistant) ve benzeri taşınabilir küçük cep bilgisayarları, dijital oyunlar, çevrimiçi (on-line) gazete vd. dijital medya denince ilk akla gelenler arasında bulunmaktadır. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yeni medya geleneksel medya ile karşılaştırıldığında çok sayıda kanala sahiptir, kontrol alıcıdadır, iletim çift yönlüdür, içerik çeşitli, kapsama alanı küreseldir, zaman asenkrodur, merkeziyetçi olmayan bir yapısı vardır. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Wiki, kullanıcıların, ortak üretime uygun bir altyapıda, tablolar, grafikler, bağlantılar içeren metinler üretebilmesi için en kullanışlı yöntemlerden biridir. Kullanıcıların yeni sayfa yaratmasına, sayfalarda düzenlemeler yapmasına ve bu sayfaları birbirine bağlamasına izin veren bir yazılımdır. Bu wikilerden en
bilineni özgür ansiklopedi projesi Wikipedia’dır. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Yöndeşme; bilişim, telekomünikasyon ve kitle iletişim araçlarındaki teknolojik gelişmelerle, bütün bu teknolojilerin birbirleriyle bağlantılandırılmalarını olanaklı hale getirmektedir. Yeni iletişim teknolojileriyle (yeni medya) geleneksel medya arasında yaşanan yöndeşmeyi teknolojik, ekonomik, politik, düzenleyici, kurumsal, fonksiyonel, coğrafi açıdan olmak üzere farklı boyutlarıyla incelemek mümkündür. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Elektronik demokrasi kavramı, yeni iletişim teknolojilerinin ve özellikle de internetin demokratik potansiyeline yönelik yapılan vurguyu dile getirmektedir. Bunun temelinde; internet üzerindeki enformasyon kaynaklarına erişimin herkese açık olması, internetin merkezi otoritenin kontrolünün – kısmen- dışında olması, internet ortamının ifade özgürlüğüne imkan tanıması ve siyasal katılım aracı olarak kullanılabilirliği gibi bu teknolojinin kendine has yapısından kaynaklanan özellikleri bulunmaktadır. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Bilgi (Enformasyon) toplumu kavramsallaştırmasının zeminini oluşturan enformasyon ekonomisi tartışması Fritz Machlup’un ABD’de Bilginin Üretimi ve Dağıtımı kitabının 1962’de yayınlanmasıyla başlamaktadır. 1960’lar ve 1970’lerde ekonomik terimlerle tanımlanan enformasyon ekonomisi kavramı, Mc Luhan’ın küresel köy kavramı, Masuda’nın küresel enformasyon toplumu ve Bell’in endüstri sonrası yeni toplumsal düzen kavramları enformasyon toplumu tartışmalarının zeminini oluşturmuştur. Bu nedenle doğru cevap A'dır.