İNTERNET YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 1

McLuhan, insanlık tarihini dört döneme ayırmaktadır:
Kabile çağı; duyma duyusunun hakim olduğu çağ,
Edebiyat çağı, fonetik alfebenin hakim olduğu bu çağda ise duyma kadar görme duyusu da önemlidir,
Basım çağı; matbaanın icadı ile basım teknolojisinin kullanılmaya başladığı bu çağda, kitaplar basılmış, taşınabilir yazılı materyallerin yaygınlaşmasıyla da toplumsal yapı parçalanarak bireysellik ön plana çıkarmıştır.
Elektronik çağ; içinde bulunduğumuz bu çağda ise matbaa ile ön plana çıkan yazılı kültür yerini tekrar sözel kültüre bırakmaktadır. Elektronik çağın bilgi ve iletişim teknolojileri insanların birbirinden haberdar olmalarını kolaylaştırmış, dünyayı da (herkesin birbirini tanıdığı ve hakkında bilgi sahibi olduğu) bir köye dönüştürmektedir.

Endüstri çağı yukarıdaki ayrımlara göre McLuhan'ın sınıflamalarından birisi değildir.

Özellikle günümüz kapitalist rekabetçi ekonomik anlayışı, bireyleri sadece tüketici olarak görme eğilimindedir. Özellikle kişisel bilgisayarlar ve internet kullanımı ile bireyler doğrudan birer müşteri/tüketici olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, ticari kuruluşlar, reklam verenler vb. için bireyleri istenilen ürünü almaya ya da istendik yönde karar vermeye ikna etmek çok önemli bir amaç haline gelmiştir. Öyle ki, bu yöndeki çaba iknanın boyutlarını aşarak bireyleri çeşitli tekniklerle
yönlendirme, etkileme ve hatta kandırmaya kadar varmaktadır. Rızanın imalatı, rıza ya da toplum mühendisliği gibi kavramlar da bu çabaya yönelik olarak getirilen eleştirilerden türemiştir. Propoganda Modeli, Noam Chomsky ve Edward Herman (2006) tarafından geliştirilmiştir. Buna göre, kapitalist ülkelerdeki medyanın amacı halka 24 saat boyunca propaganda yaparak egemen değerleri topluma aşılamaktır. Var olan düzenin devam etmesi ve iktidarın meşrulaştırılması için medyanın amacı
geniş kitlelelerin rızasını üretmektir. Kapitalist toplumlarda medyanın en önemli işlevi, resmi ideolojinin/devlet politikasının propagandasını yapmaktır.
Propaganda Modeli’ne göre, medya aynı zamanda serbest piyasa sisteminin de merkezinde yer almaktadır. Medya kuruluşları, çoğunlukla zengin kişilerin ve büyük şirketlerin mülkiyetinde olan kâr amacı taşıyan işletmelerdir. Kar elde etmenin birincil aracı olarak reklamlara bağımlı olan medya kuruluşları, reklamverenlere de ekonomik olarak bağımlıdır. Bu ekonomik bağımlığının yanı sıra, medya hem hükümete hem de büyük şirketlere haber kaynağı olarak da bağımlı durumundadır.

Günümüze ilişkin yaşanmakta olan gelişmeleri toplumsal yapıdaki bir dönüşüm olarak değerlendiren ve bu toplumsal yapıyı da “Ağ Toplumu” kavramıyla adlandıran Castells (2005), yaşanan bu gelişmelerin sosyolojik anlamda köklü değişimler yarattığını belirtmektedir. Castells’in “Ağ Toplumu”, gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri temelinde dünya çapında oluşturulan birtakım ağların çerçevesinde toplumsal yapının yeniden şekillenmesine dayanmaktadır. Castells, “endüstri sonrası” ve “enformasyon toplumu” gibi bazı tanımlamaların günümüz toplumsal
düzenini açıklamaya yetersiz kaldığını belirterek, bu iki kavram yerine “Ağ Toplumu” (The Network Society) kavramını kullanmaktadır. Kuramın temel tezi, toplumun bütün alanlarında ve temel yapılarındaki süreçlerin organizasyonunda hiyerarşilerden ağlara (network) bir kaymaya tanık olduğumuzdur. Bu değişim, kültürel olduğu kadar düzene (sosyal süreçlerin organizasyonuna) ilişkin bir durumdur.

McLuhan’ın global/küresel köyünde, giderek birbirinden daha fazla haberdar olan
insanoğlunun doğası, büyük bir hızla, çok yaygın bir küresel duyarlılığın oluşmasına ve hiçbir gizin kalmamasına yol açacak olan enformasyon sistemlerine dönüştürülmektedir. Diğer bir ifadeyle, global köy; teknoloji dolayımıyla evrensel anlayış ve birliğin tesis edildiği yeni bir çağı müjdelemektedir.

Cevap C'dir.Günümüz internetini ortaya çıkaran gelişmelerin arkasında ABD'nin askeri ihtiyaçları bulunmaktadır. İlk internet olarak bilinen ARPANET, Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından savunma amaçlı olarak askeri ihtiyaçları karşılamaya yönelik çalışmaların sonucunda ortaya çıkmıştır.

Cevap A'dır. Wiki; kullanıcıların, ortak üretime uygun bir altyapıda, tablolar, grafikler, bağlantılar içeren metinler üretebilmesi için en kullanışlı yöntemlerden biridir. Kullanıcıların yeni sayfa yaratmasına, sayfalarda düzenlemeler yapmasına ve bu sayfaları birbirine bağlamasına izin veren bir yazılımdır.

Cevap D'dir. Bilgisayar, görsel-işitsel medya, telekomünikasyon gibi sektörlerin teknolojik ve ekonomik olarak birleşmesi, yeni ürünler ve hizmetler meydana getirmesi durumu yöndeşme veya yakınsama kavramıyla ifade edilmektedir. Yöndeşme (convergence) ya da yakınsama terimi; iletişim süreçleriyle endüstrinin iç içe geçmesi olgusuna işaret etmektedir.

Cevap E'dir. Masuda’nın küresel enformasyon toplumu ve Bell’in endüstri sonrası yeni toplumsal düzen kavramları enformasyon toplumu tartışmalarının zeminini oluşturmuştur.McLuhan’ın küresel köy kavramı ve Toffler'in dalga kuramları da bilgi toplumu tezinden beslenir.

Marx ise, kapitalizmin eleştirisine dayanan Marksizmin kurucusudur.

Cevap D'dir. Eleştirel kuramcılar, bilgi toplumu söyleminin, ekonomik, siyasal ve kültürel boyutlarda demokratikleşmeye dayalı bir çoğulculuk miti olduğunu söylemektedir.Enformasyon ve iletişim teknolojisindeki ilerlemeler, dünyadaki birkaç ülke tarafından eşit olmayan bir şekilde kullanılmakta ve kontrol edilmektedir.

Cevap A'dır. Kültürel emperyalizm ya da medya emperyalizmi tezi eleştirel paradigma içerisinde ekonomi-politik yaklaşıma dayalı olarak geliştirilmiştir. Gelişmiş (merkez) ülkelerle gelişmemiş (çevre) ülkeler arasındaki bağımlılık ve sömürü ilişkilerini ortaya çıkarmış ve kültür/medya emperyalizmi kavramlarını gündeme getirmiştir.

Cevap B'dir.

A-Dalga Kuramı-Toffler

B-Küresel Köy-McLuhan

C-Ağ Toplumu-Castells

D-Propaganda Modeli-Chomsky ve Herman

Doğru cevap C'dir. Bunlar: 

Kabile çağı; duyma duyusunun hakim olduğu çağ,

Edebiyat çağı, fonetik alfebenin hakim olduğu bu çağda ise duyma kadar görme duyusu da önemlidir,

Basım çağı; matbaanın icadı ile basım teknolojisinin kullanılmaya başladığı bu çağda, kitaplar basılmış, taşınabilir yazılı materyallerin yaygınlaşmasıyla da toplumsal yapı parçalanarak bireysellik ön plana çıkarmıştır.

Elektronik çağ; içinde bulunduğumuz bu çağda ise matbaa ile ön plana çıkan yazılı kültür yerini tekrar sözel kültüre bırakmaktadır.

Cevap E'dir. Propaganda Modeli’ne göre, medya hem hükümete hem de büyük şirketlere bağımlı durumunda olduğu için bunların isteklerine göre hareket eder. Bu nedenle de kamuoyunu bilgilendirmek veya bilinçlendirmek gibi bir işleve hizmet edemez.

Cevap D'dir. Elektronik demokrasi kavramı, yeni iletişim teknolojilerinin ve özellikle de internetin demokratik potansiyeline yönelik yapılan vurguyu dile getirmektedir. Bunun temelinde; internet üzerindeki enformasyon kaynaklarına erişimin herkese açık olması, internetin merkezi otoritenin kontrolünün – kısmen- dışında olması, internet ortamının ifade özgürlüğüne imkan tanıması ve siyasal katılım aracı olarak kullanılabilirliği gibi bu teknolojinin kendine has yapısından kaynaklanan özellikleri bulunmaktadır.

Tümleşik Dijital Ağ Servisi (ISDN – Integrated Services Digital Network) dijital ve analog telefon hatları üzerinden ses, video ve veri iletiminin uluslararası standardıdır. Klasik ISDN erişiminin veri taşıma hızı ve kapasitesi saniye de 64 KB ile 128 KB arasındadır.