INTERNET VE WEB PROGRAMLAMA

Günümüzde hem web sunucu yazılımı, hem sunucu taraflı derleyici, hem de veritabanı yönetim sistemi ihtiyaçlarını karşılayacak oldukça fazla seçenek mevcuttur. Ancak ücretsiz ve açık kaynak kodlu olmalarının yanı sıra, yıllar boyunca kullanılarak etkinliklerini ispatlamış olmaları nedeniyle Apache adlı web sunucu yazılımı, PHP adlı derleyici ve MySQL adlı veritabanı yönetim sistemi oldukça yaygın kullanım bulmuştur. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

Apache tarafından sunulması istenen web sayfaları, özel bir klasörde tutulur. WampServer’in yüklendiği bilgisayar için bu klasör, yazılımın kurulduğu klasörün altında yer alan “www” adlı klasördür. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Verilen kodlarla “PHP öğreniyorum” içeriği oluşturulmaktadır. Bu kodun ilk satırında yer alan “<?php” derleyiciye PHP kodlarının başladığını bildirir. Derleyici için bu işaret ile "?>" işaretinin arasında kalan kısım PHP kodlarını içermektedir. İkinci satırda ise, oluşturulmakta olan web sayfasına içerik ekleyen “echo” komutu görülmektedir. “Echo” komutu ile sayfaya eklenen içerik, web istemcisine gönderilmektedir. PHP komut satırları özel durumların dışında “;” (noktalı virgül) işareti ile bitmelidir. Yani "echo" ile başlayan komut satırının sonunda noktalı virgül eksiktir. Buna göre doğru yanıt C seçeneğidir.

PHP dilinde “$” işareti ile başlayan sözcükler, doğrudan değişken olarak algılanır. Bu sırada herhangi bir tür tanımlaması yapmak da gerekmez. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Verilen kodlarda metin isimli bir değişken oluşturulmuş ve değişkenin aldığı değer "Anadolu Üniversitesi" olarak belirlenmiştir. "if" şart ifadesinin içinde metin değişkeninin aldığı değerin "Anadolu" olup olmadığı kontrol edilmektedir. Değişkenin değeri "Anadolu Üniversitesi" olduğu için bu şart sağlanmamaktadır. Şart sağlanmadığı için bu şarta bağlı olan "echo $metin;" komutu çalıştırılmayarak bir sonraki komut satırına geçilecektir. Sonraki komut satırı ise ekrana "Açıköğretim Fakültesi" yazdırmaktadır. Yani doğru yanıt E seçeneği olacaktır.

Şart ifadesini oluşturan parantezin içinde “&&” ifadesinin kullanılması “ve” anlamına gelmektedir. “&&” bağlacının kullanıldığı ifadelerin olumlu sonuç üretmesi için, bu bağlaç aracılığı ile birbirine bağlanan şartların ikisinin de sağlanması gerekir. Şartların herhangi birinin sağlanmamış olması, genel ifadenin olumsuz olmasını sağlar. Örneğimizde Vize ve Final değişkenlerinin her ikisinin de 90'dan büyük olması istendiği için şart ifadesinin içinde "&&" kullanılmalıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Verilen kodlar ortalama 50'den küçük olduğunda "Kaldınız", 60 ve 60'tan küçük olduğunda "Şartlı geçtiniz", bu şartlar sağlanmıyorsa "Geçtiniz" ifadelerini ekrana yazdırmaktadır. Bu durumda Doğru yanıt C seçeneğidir.

Verilen kodlarda "for" döngüsüyle oluşturulmuş olan yapıda $i değişkeni 0'dan başlayıp 3'e kadar (3 dahil değil) birer birer artacaktır. $i her arttığında ekrana PHP ifadesi yazdırılıp bir alt satıra geçilecektir. Bu durumda doğru yanıt B seçeneğidir.

Verilen kodlarda öncelikle "sayi" isimli bir değişken oluşturulmuştur ve içine -10.5 değeri atanmıştır. Daha sonra "abs" fonksiyonu ile -10.5'in mutlak değeri alınarak "mutlak" isimli bir değişkene atanmıştır. Bu durumda "mutlak" değişkeninin değeri 10.5'tir. Daha sonra ise "floor" fonksiyonu ile 10.5 değeri aşağı yuvarlanmıştır. Bu durumda "yuvarla" değişkeninin değeri 10 olmuştur. Son olarak "yuvarla" değişkeni ekrana yazdırılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Web teknolojilerinin zaman içindeki gelişimiyle ortaya çıkan web 2.0, oldukça esnek ve etkileşimli web sayfalarının sunulmasına olanak sağlamıştır. Web sunumu yapan bilgisayarların üzerine web sunucu yazılımının yanı sıra, kod derleyicilerinin de yüklenmesiyle oluşturulan bu teknoloji sayesinde web geliştiricileri, doğrudan web sayfası oluşturmak yerine web sayfasını oluşturacak kodları yazma olanağına kavuşmuştur.

WampServer’in kurulum dosyasını çalıştırmak, sözü edilen üç yazılımın kolayca kurulup birbirlerine göre düzenlenlenmesini sağlayacaktır. Bu noktada, kurulum dosyasının yönetici yetkileriyle çalıştırılmasına dikkat edilmelidir. Aksi durumda yazılım paketinin gerekli sistem izinlerini elde edememesi olasıdır. Yazılım paketinin hangi klasöre kurulduğuna dikkat etmek, web dosyalarının tutulacağı klasörü bulmak açısından önemlidir. Kolaylıkla anlaşılacak birkaç adımda tamamlanacak olan kurulum sürecinde sunulan formlar, üzerlerinde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın onaylanabilir. Windows işletim sistemine sahip bir bilgisayar üzerine kurulumu yapılan WampServer, Resimde de görüldüğü gibi, başlat çubuğu üzerine kendi ikonunu yerleştirecektir. 

Bir web sunucusuna aynı ağ üzerindeki başka bir bilgisayar üzerinden erişmek için, ağ üzerindeki IP numarası ya da alanadı kullanılmalıdır. Windows işletim sistemi kullanan bil- gisayarlarda, başlat menüsündeki arama kutusuna “cmd” yazılarak ulaşılan komut satırı arayüzü ile ağ bilgilerinin öğrenilmesi mümkündür.

Apache tarafından sunulması istenen web sayfaları, özel bir klasörde tutulur. WampServer’in yüklendiği bilgisayar için bu klasör, yazılımın kurulduğu klasörün altında yer alan “www” adlı klasördür.

PHP dilinde “$” işareti ile başlayan sözcükler, doğrudan değişken olarak algılanır. Bu sırada herhangi bir tür tanımlaması yapmak da gerekmez.

“=” işareti, değişkenlere değer atamak için kullanılır.

Şart ifadelerinde kullanılabilecek karşılaştırma ifadeleri

Karşılaştırma Operatörü

Operatör Açıklaması

>

Büyüktür.

<

Küçüktür.

>=

Büyük ya da eşittir.

<=

Küçük ya da eşittir.

==

Eşittir.

!=

Eşit değildir.

Php dilinde veya” anlamında gelen “||” bağlacıdır.

Benzer işlemlerin tekrar tekrar yapılması, insanlar için çoğu zaman sıkıcı olsa da, bilgisayarlar için kolaylıkla ve yüksek hızlarla yapılabilen şeylerdir. Bu nedenle tekrarlı işlerin tanımlandığı yapılar, programlama dilleri için vazgeçilmez olmuşlardır. Döngü adı verilen bu yapıların oluşturulması için her programlama dili çeşitli deyimler içerir. En yaygın kullanılan döngü deyiminin ise “for” olduğu söylenebilir.

Sıklıkla kullanılan metinsel PHP fonksiyonları

Fonksiyon

Açıklama

strlen()

Kendisine verilen metnin karakter sayısını sunar.

chr()

Kendisine verilen ASCII kodunun karşılığı olan karakteri sunar.

ltrim()

Kendisine verilen metni, sol tarafındaki boşlukları temizleyerek sunar.

rtrim()

Kendisine verilen metni, sağ tarafındaki boşlukları temizleyerek sunar.

trim()

Kendisine verilen metni, hem sağ hem de sol tarafındaki boşlukları temizleyerek sunar.

substr()

Kendisine verilen metnin içindeki bir alt metni sunar.

strtolower()

Kendisine verilen metni küçük harflerle yazılmış şekilde sunar.

strtoupper()

Kendisine verilen metni büyük harflerle yazılmış şekilde sunar.

ucfirst()

Kendisine verilen metni ilk karakterini büyük harfe dönüştürerek sunar

ucwords()

Kendisine verilen metindeki kelimelerin ilk karakterlerini büyük harfe dönüştürerek sunar.

str_replace()

Kendisine verilen metindeki belirli alt metinleri değiştirerek sunar.

md5()

Kendisine verilen metni MD5 algoritmasıyla şifreleyerek sunar.

Ücretsiz ve açık kaynak kodlu olmalarının
yanı sıra, yıllar boyunca kullanılarak etkinliklerini ispatlamış olmaları nedeniyle Apache adlı web sunucu yazılımı, PHP adlı derleyici ve MySQL adlı veritabanı yönetim sistemi oldukça yaygın kullanım bulmuştur.