INTERNET VE WEB PROGRAMLAMA

Dünya çapında ağ olarak Türkçeye çevrilen
World Wide Web (WWW) hizmetini
ifade etmekte kullanılan terimdir.

Web üzerinden bilgi paylaşımı hiper metin (hypertext) olarak düzenlenmiş elektronik belgeler yardımıyla gerçekleştirilir. Web üzerinde yer alan hiper metin olarak düzenlenmiş elektronik belgelerin her birine web sayfası adı verilir.

Web başlangıçta dünya genelindeki üniversite ve enstitülerde araştırma yapan bilim insanları arasında ihtiyaç duyulan otomatik bilgi paylaşım talebini karşılamak amacıyla tasarlanmıştır. 1989 yılında, İsviçre
ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinde (CERN) bilgisayar programcısı olarak çalışan İngiliz bilim insanı Tim Berners-Lee tarafından web ile ilgili
ilk öneri yazılmıştır.

30 Nisan 1993 tarihinde CERN, web yazılımının kaynak kodlarını herkese açık olarak yayınladı. Böylelikle, temel bir tarayıcı ve kod kütüphanesi ile birlikte, serbestçe kullanılabilir bir web sunucusu çalıştırmak için gerekli yazılımların geliştirilmesinin önü açılmış oldu. Bu adım web’in geniş kitlelerce kullanılmasını ve hızla yayılmasını sağlamıştır.

URL adreslerini oluşturan temel bileşenler aşağıda listelenmiştir.
1. Protokol
2. Alt etki alan adı (sub-domain name)
3. Etki alan adı (domain name)
4. Klasör adı
5. Dosya adı
6. Referans

Bir önceki başlıkta anlatılan URL yapısı ile gerçekleşen istemci ve sunucu arasındaki bilgi alışverişi, istek-cevap döngüsü olarak tanımlanır.

HEAD: GET yöntemine benzer şekilde
istek gerçekleştirilir. Tek fark, bu yöntemle
yapılan isteklere geri dönülen cevap sadece
başlık bilgisini içerir. Arama motorları, web
sayfasının tekrar indekslenmesine gerek
olup olmadığını sorgularken bant genişliğinden
tasarruf etmek amacıyla bu yöntemden
faydalanırlar.

Arka-yüz web teknolojileri çoğu zaman web
kullanıcısına görünmeyen fakat web sitesinin çalışmasını
sağlayan, web sitesine güç veren teknolojilerdir.

Sayfa Düzeni Motoru - Kullanan Web Tarayıcısı
Trident - Microsoft Internet Explorer, Maxthon
Gecko - Netscape, Mozilla Firefox
Blink - Google Chrome, Chromium, Opera, Yandex Browser
WebKit - Safari
EdgeHTML - Microsoft Edge

Sunucu sanallaştırma, günümüz sunucu mimarisinde çok
önemli bir gelişmedir. Yazılımsal bir yöntem olan
sunucu sanallaştırma, yüksek kaynak (işlemci, bellek,
depolama alanı, ağ bağlantı vb.) gücüne sahip
olan fiziksel bir bilgisayar üzerinde daha düşük
kaynaklara sahip “sanal” sunucu ortamları oluşturulmasıdır.

Web başlangıçta dünya genelindeki üniversite ve enstitülerde araştırma yapan bilim insanları arasında ihtiyaç duyulan otomatik bilgi paylaşım talebini karşılamak amacıyla tasarlanmıştır. 1989 yılında, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı olan Avrupa Nükleer Araştırma Merkezinde (CERN) bilgisayar programcısı olarak çalışan İngiliz bilim insanı Tim Berners-Lee tarafından web ile ilgili
ilk öneri yazılmıştır. Aralık 1990 yılında Robert Cailliau, Berners-Lee’nin önerisini yeniden yazmıştır.

Web üzerinde bulunan her sayfa ve kaynağın kendine ait özel bir konumu (adresi) bulunmaktadır. Bu özel konum “tekdüzen kaynak konumlayıcı” olarak Türkçeleştirilen ve İngilizce Uniform Resource Locator ifadesindeki kelimelerin baş harflerinden oluşmuş olan URL’ler ile gösterilir.

Hiper metin transfer protokolü (Hypertext Transfer Protocol - HTTP): İnternet üzerinden iletilecek istek (request) ve cevapların (response) ne şekilde işleneceğini belirler.Sunucu bilgisayar, HTML yardımıyla oluşturulmuş web sayfalarını, belgeleri ve çoklu ortam
dosyalarını barındırırlar. İstemci bilgisayarların, bilgi/belge ve çoklu ortam dosyalarına HTTP üzerinden erişim sağlayabilmeleri için sunucu bilgisayar üzerinde web sunucu yazılımı çalışmaktadır. Web tarayıcı yazılımı istemci bilgisayarda yer alır ve HTTP üzerinden web sunucusuna istekte bulunmak için kullanılır.

Hiper metin işaretleme dili (Hypertext Markup Language - HTML): Web sayfalarını oluşturmak ve diğer kaynaklara bağlantı sağlamak amacıyla kullanılır. Sunucu bilgisayar, HTML yardımıyla oluşturulmuş web sayfalarını, belgeleri ve çoklu ortam dosyalarını barındırırlar.

URL adreslerini oluşturan temel bileşenler şöyledir:
1. Protokol
2. Alt etki alan adı (sub-domain name)
3. Etki alan adı (domain name)
4. Klasör adı
5. Dosya adı
6. Referans

Sık kullanılan protokol örnekleri aşağıdaki gibidir:

file protokolü bilgisayar üzerinde bir dosyaya erişmek için kullanılır.

CSS (Cascading Style Sheets-Basamaklı Stil Şablonları): En son CSS standardı olan
CSS3 standardı ile birlikte daha modüler bir yapıya bürünmüştür. Arka plan düzenlemesinden yazı tipine kadar web sitesinde yer alan tüm görsel ve işitsel sayfa bileşenlerinin nasıl görüntüleneceği CSS ile belirlenir. HTML sayfa içeriği ile görünüm stili birbirinden ayrı dosyalarda tutulabilir. Böylece, web sitesindeki tüm sayfalar için genel görünüm şablonları hazırlama olanağı sağlanmış olur. Aynı görünüme sahip web
sayfaları için görünümü düzenleyen CSS kodların istemci web tarayıcısı tarafından
tekrar indirilmesi önlenmiş olur ve hem sayfalar hızlı yüklenir hem de düşük bant
genişliği kullanılmış olur.

Node.js sunucu-taraflı çalışan bir JavaScript platformudur. Sunucu ile daha hızlı cevaplama sürelerinde iletişim kurulması ve kesintisiz kullanıcı deneyimi sunulması gereken gerçek zamanlı uygulamaların geliştirilmesinde kullanılan bir web teknolojisidir.

Python, Youtube ve Google sitelerinin de kendisinden güç aldığı Python basit sözdizimi sayesinde kolay öğrenebilir bir programlama dilidir. Kurumsal ve büyük ölçekli
yazılım prototiplerinin hızlı bir şekilde üretilip denenmesi gerektiği durumlarda tercih edilebilir. Web uygulama çatısı olarak Django, Flask ve Pyramid uygulama çatıları
ile birlikte kullanılabilir.

Günümüz web uygulamaları dört katmanlı bir mimariye sahip bulunmaktadır. Bu dört katmandan üç tanesi sunucu, bir tanesi de istemci tarafında bulunan katmanlardır. Web uygulama mimarisindeki katmanlar; 

• İstemci katmanı,
• Web katmanı,
• İş katmanı,
• Veritabanı katmanıdır.