İNTERNET TABANLI PROGRAMLAMA - Deneme Sınavı - 2

window.alert() metodu kullanıcıya uyarı kutusu göstermek için kullanılır.

onmouseout : Kullanıcının fareyi elementin üzerinden çekmesi anında tetiklenir.

HTML sayfasına içerik eklemek için document.write() metodu kullanılabilir.

onload : Tarayıcının sayfa içeriğini yüklemeyi bitirmesi anında tetiklenir.

HTML elementleri kendilerine tanımlı nitelikler ile birlikte gelir. Bu nitelikler elementlerin açılış etiketlerine yazılarak elementlerin içeriklerini ve durumlarını belirler. Örneğin, tasarladığımız bir formun yalnızca kullanıcının sunulan sözleşmeyi kabul etmesi durumunda gönderilmesini sağlayabiliriz. Bu amaçla formu gönderen düğmenin aktif olup olmama durumunu niteliklerini değiştirerek düzenleyebiliriz.

JS kodlarını sayfa dışında tutmanın pek çok avantajı vardır. Öncelikle bu yaklaşım yazılan JS kodları nın birden fazla sayfada kullanılabilmesine olanak verir. Bu yaklaşım sayfanın yüklenme performansını da arttırabilir. Tarayıcılar JS dosyalarını tampon belleklerinde tutabilmektedir. Bu sayede, aynı harici JS dosyasını çağıran ikinci sayfa için JS dosyanız sunucudan indirilmek yerine tarayıcının tampon belleğinden kullanılabilir. Bu durum sayfanızın yüklenme performansını arttıracağı gibi, sunucunuzun veri transferini de azaltacaktır. Son olarak harici JS dosyaları kullanarak HTML ve JS kodlarını farklı sayfalarda tutmak kodlarınızın yönetimini kolaylaştıracaktır. Sayfa içine birden fazla script dosyası yazabileceğiniz gibi, birden fazla harici JS dosyasını da sayfanıza bağlayabilirsiniz.

JS kullanırken oluşturacağınız değişkenler ve fonksiyonların isimlendirilmesi konusunda uymanız gereken kurallar bulunmaktadır. Değişken isimlerinde boşluk kullanılamaz. Değişken isimlerinde Türkçe karakterler kullanılamaz. Değişken   isimlerinde büyük ve küçük harfler kullanılabilir. Değişken isimlerinde, ilk karakter  olmamak şartıyla sayılar kullanılabilir. Değişken isimlerinde alt tire “i” ve “$” dolar işareti kullanılabilir. i ve $ işaretlerinin ilk ve son karakter olarak kullanılması önerilmez. Değişken isimleri JS reserve sözcüklerinden (for, var, function vb.) biri olamaz. İsimlendirmeler büyük küçük harf duyarlıdır. (sayi ve Sayi ayrı değişkenlerdir)

JS otomatik tip dönüsümü yapabilmektedir. Bir metin ve sayının toplanması işleminde sayısal değer otomatik olarak metne dönüştürülür. Bu işlemin sonucu metin halinde “102” olacaktır

HTML sayfasına içerik eklemek için document.write() metodu kullanılabilir. appendChild metodu bir HTML elementine yeni bir çocuk element ekler. programcılar console.log() metodunu kullanarak konsol çıktısı üretebilir. window.alert() metodu kullanıcıya uyarı kutusu, window.confirm() metodu ise kullanıcıya diyalog kutuları göstermek için kullanılır. Bu metot kullanıldığında kullanıcının Tamam ya da İptal diyebileceği bir onay kutusu gösterilmektedir.

Push metodu, dizinin sonuna yeni eleman ekler. Pop dizideki son elemanı çıkarır. Delete diziden verilen indisli elemanı siler. Concat iki diziyi birleştirir. shift dizideki ilk elemanı çıkarır. Doğru cevap C.

if/else yapısı bir şart ifadesinin doğru ya da yanlış olma durumuna göre çalışır. Bir değişken ile ilgili birden fazla duruma yanıt vermemiz gerektiğinde art arda if yapıları kullanmamız gerekebilir. Bu yapıların art arda kullanımını yönetmek zordur. Ayrıca, art arda aynı yapıları kullanmak kodlarınızda karmaşaya yol açabilir. Bunun yerine switch yapısını kullanarak bir değişkenin çeşitli durumlarında çalıştırılacak kod blokları yazabilirsiniz.

Olay ve açıklamaları şu şekildedir: onchange, HTML elementinin durumunun değiştirilmesi anında tetiklenir. onclick, kullanıcının bir HTML elementine tıklaması sonucu tetiklenir. Onmouseover, kullanıcının fareyi elementin üzerine getirmesi anında tetiklenir. onkeydown, kullanıcının klavyeden bir tuşa basması anında tetiklenir. onload, tarayıcının sayfa içeriğini yüklemeyi bitirmesi anında tetiklenir

JS kodları belirli bir zamanda çalışmak üzere ayarlanabilir. Bu isleme zamanlanmış görev denmektedir. JS iki tür zamanlanmış görev desteklemektedir. İlk zamanlanmış görev verilen kodları bir zaman aralığından sonra (ör: 10sn) işletir. Bu amaçla setTimeout fonksiyonu kullanılır. İkinci zamanlanmış görev türü, verilen kodları belirli zaman aralıklarıyla (ör: her saniye) sürekli işletir. Bu amaçla setInterval fonksiyonu kullanılır.

Modern internet teknolojileri düşünüldüğünde JavaScript (JS), HTML ve CSS ile sıkı bir etkileşim içindedir. Sayfadaki menüler ve bağlantılar HTML kullanılarak işaretlenir. CSS bu yapının görünümünü düzenlemekle görevli bileşendir. JS kodları Javadan farklı olarak genellikle tarayıcılar tarafından işlenir. JS kodları web sayfalarının programlanmasını sağlayan mantıksal bileşendir. Modern internet tarayıcılarının (Google Chrome, Microsoft Edge vb.) çoğu herhangi bir eklentiye gerek duymadan JavaScript desteği sunmaktadır.  JS dilinin iki temel işlevi bulunmaktadır: internet sayfalarını düzenlemek ve tarayıcıları yönetmek.

HTML elementleri kendilerine tanımlı nitelikler ile birlikte gelir. Bu nitelikler elementlerin açılış etiketlerine yazılarak elementlerin içeriklerini ve durumlarını belirler. Bu amaçla bir web sitesindeki bir düğmenin aktif olup olmama durumunu niteliklerini değiştirerek düzenleyebiliriz. Düğmeleri oluşturabilen input elementinin aktifliği "disabled" niteliği ile ayarlanır. "disabled" niteliği true olan elementlerin etkileşimi kapatılır. Dolayısıyla, bir kullanıcının onay kutusunu işaretlediğinde bu kutunun aktifleşmesi, JS'in "Bir Elementin Niteliklerini Değiştirmek" görevine örnektir.

Değişken isimlerinde Türkçe karakterler (ü,ğ,i,ş,ç,ö) kullanılamaz. Değişken isimlerinde büyük ve küçük harfler kullanılabilir [A-Z, a-z]. Değişken isimlerinde, ilk karakter olmamak şartıyla sayılar kullanılabilir [0-9]. Değişken isimlerinde “_” ve “$” işareti kullanılabilir. Değişken isimlerinde boşluk kullanılamaz.

JavaScript'te yer alan aritmetik işlemlerden "+" işlemi verilen değerleri toplar. "-" işlemi ilk değerden ikincisi çıkarır. "*" işlemi verilen değerleri birbiriyle çarpar. "/" işlemi ilk değeri ikinciye böler. Son olarak, % işlemi ikinci değere göre ilk değerin modunu alır. Soruda verilen 53%10 işlemi için 53 sayısının 10 sayısına göre modu alınır. 53 sayısının 10'a bölümünden kalan 3'tür.

JavaScript kodlarının sonuçları kullanıcıya beş farklı çıktı mekanizmasıyla yansıtılabilir. Bunların içinden, appendChild metodu bir HTML elementine yeni bir çocuk element ekler. window.alert() metodu kullanıcıya uyarı kutusu göstermek için kullanılır. window.confirm() metodu ise kullanıcıya diyalog kutuları göstermek için kullanılır.

HTML elementleri üzerlerinde bir işlem gerçekleştiğinde bunu bildirmek için olaylar tetiklerler. Örneğin bir düğmeye tıklanması, klavyeden bir tuşa basılması, sayfanın içeriğinin yüklenmesi gibi durumlar elementlerin tetiklediği olaylar tarafından JS’ye bildirilir. JS bu olaylara tepki verecek şekilde programlanabilir. onchange olayı HTML elementinin durumunun değiştirilmesi anında tetiklenir. onclick olayı kullanıcının bir HTML elementine tıklaması sonucu tetiklenir. onmouseover olayı kullanıcının fareyi elementin üzerine getirmesi anında tetiklenir.

200TL fiyatlı bir ürün için, kullanıcının gireceği adet bilgisine göre toplam bakiyeyi hesaplayarak sayfaya yazabiliriz. Bu örnekte JS metin kutusunun değişim olayına tepki vererek, sayfadaki bir elementin içeriğini düzenlemektedir. Kullanıcının Ürün adedi kutusuna farklı değerler girmesi sonucunda sayfaya yazılan bakiye değeri değişmektedir.