İNSAN VE TOPLUM

Yeni Ekonomi Kuramına göre göç kararı yakın çevre ile birlikte alınan bir karardır.

Yeni ekonomi kuramına göre göçe neden olan üç finansal faktör; diğergamlık, güvence ve yatırımdır.

İkiye bölünmüş emek piyasası kuramına göre uluslararası emek göçünün temel nedeni gelişmiş ülkelerdeki işgücü ihtiyacıdır.

Göç sistemleri kuramı diğer göç kuramları ile karşılaştırıldığında, onlardan farklı olarak siyasi yapının göçe olan etkisine vurgu yapmaktadır.

Terk ettikleri kendi ülkeleri ile yeni yerleştikleri ülkelerde eski göçmenler, yeni göçmenler ve göçmen olmayan kişiler arasında ortak köken, soydaşlık ve dostluk bağlarından oluşan kişiler arası bağlantılara vurgu yapan göç kuramı Göçmen İlişkiler Ağı kuramıdır.

İlgili konuda yer alan Günümüz göç literatüründe neo-klasik teoriler basit ve gerçek göç hareketlerini açıklamada ve gelecek göçleri öngörmede yetersiz olmalar› nedeniyle eleştirilmektedir ifadesi bize bu teorinin yordama konusunda başarısız olduğunu göstermektedir. Buradan hareketle A şıkkının daha uygun bir cevap olacağı düşünülmelidir.

Göç edenlerin biribirine destek olmasını bir ağ benzetmesi ile açıklayan network kuramı sorunun cevabıdır.

Dünya sistemi ya da merkez çevre kuramına aktkıda bulunan araştırmacılardan Castles ve Kosack, (1985)'a göre göç eşitsiz kalkınmanın ve yoksul ülkelerin sömürülmesinin devamını sağlar. Buradan hareketle Ahmet beyin savunduğu düşünce bu kurama uygun düşmektedir .

Yeni ekonomi kuramı özellikle göç kararı alınmasında aile değişkenine vurgu yapmaktadır . Bu kurama göre göç kararı aile içinde avantaj ve dezavantajların değerlendirilmesi ile kararlaştırılır. Bu bağlamda cevap C şıkkıdır.

Göç, değişik açılardan sınıflamalara tabi tutulmaktadır. Amacı açısından ekonomik göç-ekonomik olmayan göç; göçü tetikleyen etmenler açısından gönüllü göç- gönülsüz göç; süresi açısından geçici göç-sürekli göç; son yerleşim yeri açısından transit göç-yerleşik göç; yasal statü açısından yasal (legal) göç, kaçak (illegal) göç ve göç edenin özelliği açısından vasıflı (beyin) göçü- vasıfsız göç akla ilk gelen belli başlı kategorilerdir. Açıktır ki bir göçmen aynı anda birden çok kategoride yer alır. Örneğin, göçmen daha çok kazanmak amacıyla göçtüğünde bir ekonomik göç gerçekleşmiştir. Ancak bunu yaparken göç ettiği ülkeye yasadışı yollardan girerse aynı zamanda bir kaçak göç gerçekleşmiştir. Soru kökünde yer alan bilgiler göç eden kişinin uzman bir hekim olması nedeniyle vasıflı (beyin) göçü kapsamında, daha çok para kazanma amacı gütmedi nedeniyle ekonomik göç kapsamında yer aldığı görülmektedir. ancak soru kökünde diğer göç türleri ile ilgili herhangi bir bilgi yer almamaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Neoklasik ekonomi kuramı, göç üzerine ilk sistematik teoriyi ortaya çıkarmıştır. Bu kurama göre, göçler emek konusundaki arz ve talep alanında ortaya çıkan coğrafi farklılıkta yatmaktadır. Emek fazlasına sahip olan ülkeler, düşük bir ücret piyasasına sahiptir; buna karşılık sermayeye kıyasla sınırlı bir emek piyasasına sahip olan ülkelerin ücret düzeyi yüksek olmaktadır. Ücret farklılığından ileri gelen bu açıklıktan dolayı düşük ücretli işçiler, yüksek ücretli ülkelere göç etmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Neoklasik ekonomi kuramı, göç üzerine ilk sistematik teoriyi ortaya çıkarmıştır. Bu kurama göre, göçler emek konusundaki arz ve talep alanında ortaya çıkan coğrafi farklılıkta yatmaktadır

Neoklaisk ekonominin mikro göç kuramına göre, göçe neden olan faktör, iş piyasalarındaki makro olgularla birlikte özellikle bireyin kendisidir. Sjaastad, Borjas ve Todaro’nun geliştirdikleri bu modele göre bireyler; rasyonel düşünce sistemlerini kullanarak maliyet/kar hesabı yapmak suretiyle daha yüksek bir kazanç elde edecekleri hesabının sonucunda göç etme kararı vermektedir. Bu kurama göre, göç sürecini başlatan, daha yüksek kazanç elde etmeyi planlayan bireylerdir. Doğru yanıt B'dir.

Günümüz göç literatüründe neo-klasik teoriler basit ve gerçek göç hareketlerini açıklamada ve gelecek göçleri öngörmede yetersiz olmaları nedeniyle eleştirilmektedir. Neo-klasik kuramın fayda-maliyet modeli, benzer göçlerin neden eşit derecede fakir bölgelerden olmadığına yanıt verememektedir. Neo-klasik modelin bir sorunu da devletin rolünün normal işleyen piyasayı bozan bir sapma olarak değerlendirmeleridir. Fakat daha çok tarihsel ve çağdaş (contemporary) güçlerin incelenmesi devletin değişmeyen temel bir rol oynadığını (göçlerin başlaması, şekillenmesi ve kontrolünde) göstermektedir. Model ayrıca belirli bir grup insanın neden diğer ülkelere değil de belli bir ülkeye gittiğini açıklamamaktadır. Bu model temel olarak oldukça bireyselcidir ve varsayımları göçün sosyo-ekonomik ve sosyo-politik boyutunu göz ardı etmektedir. I, II ve IV numaralı öncüllerde neo-klasik kurama yöneltilen bu eleştiriler özetlenmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Yeni ekonomi teorisi, göç kararının sadece bireyler tarafından değil, gruplar tarafından verildiğini, özellikle aile ve hane halkının etkili olduğunu, göçün bir aile stratejisi olduğunu öne sürmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Yeni Ekonomi kuramına göre, göçe üç temel finansal faktör yol açmaktadır: diğergamlık (aileye bağı nedeniyle kişinin kendi çıkarı dışında ailesinin çıkarlarını da düşünmesi ve bu çıkarlar doğrultusunda göç kararı alması), güvence (gelir şoklarını aşabilmek için insani ve sosyal gelişim) ve yatırım (hayat-boyu göç planının bir parçası olarak anavatanda gerçekleştirilmeye çalışılan varlık birikimi). Bu faktörler I, II ve II numaralı öncüllerde verilmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Gelişmiş ekonomilerde gerek işgücü piyasasının genelinde gerekse işletme düzeyinde sermaye yoğun sektörler ile emek yoğun sektörlerin varlığına bağlı olarak işgücü piyasasında ikili (tabakalı) bir yapı bulunmaktadır. Sermaye yoğun birincil sektördeki işçiler ileri teknoloji ve donanımla çalışan ve yaptıkları işler yoğun bilgi, maharet ve yetenek gerektiren nitelikli işçilerdir. İşverenler bu işçileri eğiterek onlara yatırım yaptıkları için kolayca onlardan vazgeçip işten çıkaramazlar. Sermaye ve nitelikli işgücü arasında birbirini tamamlayıcılık vardır. İstikrarsız istihdam koşullarının hüküm sürdüğü ikincil sektör işlerinde ise çoğu zaman göçmen işçiler niteliksiz işleri yapmaktadır ve ekonomik kriz dönemlerinde işlerine kolayca son verilebilir. Çalışma koşullarının ağırlığı ve işte ilerleme imkanlarının yokluğu yerli işçilerin bu işleri kabul etmesini zorlaştırmaktadır. Bu bilgilere göre I ve III numaları öncüller sermaye yoğun sektörleri nitelerken II ve IV numaralı öncüllerde yer alan bilgiler emek yoğun sektörleri nitelemektedir. Doğru yanıt B'dir.

Pek çok göç teorisyeni, göç hareketinin başlaması ve sürdürülmesinde bilginin ve “kültürel ve sosyal sermayenin” (diğer ülkeler hakkında bilgi, yolculuğu organize edebilme, iş bulma ve yeni çevreye uyum sağlayabilme kapasitesi) rolüne vurgu yapmaktadır. Enformel ağlar, kişisel ilişkileri, aile ve ev kalıplarını, arkadaş ve cemaat bağlarını, sosyal ve ekonomik konularda karşılıklı yardımlaşmayı kapsamaktadır. Bu tür bağlantılar bireyler ve gruplar için hayati kaynakları sağlar ve “sosyal sermaye” olarak da düşünülebilir. Göçmen ilişkileri ağı kuramına göre göçmenlerin arasındaki ortak
köken, soydaşlık ve dostluk ilişkileri ağlarının varlığı, uluslar arası göçü özendiren öğelerdir. Soru kökünde verilen örnekte de bu ilişkilerin etkilerinden söz edilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Dünya sistemi kuramına göre göç, kapitalist gelişme sürecinde ortaya çıkan düzensizliklerin ve bozulmaların doğal bir sonucudur. Dünya sistemi kuramı, uluslar arası göçün giderek genişleyen küresel piyasanın siyasal ve ekonomik organizasyonlarını izlemekte olduğunu ileri sürer. Kapitalist ekonomik ilişkilerin çevre ülkelere nüfuz etmesi, kapitalist olmayan toplumlarda dışarıya göçe eğilimli hareketli bir nüfus yaratır. Doğru yanıt C'dir.

İkiye bölünmüş emek piyasası kuramı