İNSAN VE TOPLUM

Uluslarası göç hareketinin birincil mekanizmaları “işgücü piyasaları”dır. Diğer piyasaların bir önemi yoktur.

Göç hareketlerini doğuran kararlar sermeya piyasaları değil, işgücü piyasalarındaki dengesizliğin sonucu ortaya çıkmaktadır. Göç masraflarını düşüren toplumsal özellikler değil, bireysel özellikler göç sonucu elde edilecek olan kazanımları arttıracak niteliktedir.

Enformal ağlar, kişisel ilişkileri, aile ve ev kalıplarını, arkadaş ve cemaat bağlarını, sosyal ve ekonomik konularda karşılıklı yardımlaşmayı kapsamaktadır.

“İkiye Bölünmüş Piyasalar” kuramı, uluslararası göç hareketinin modern
sanayi toplumlarının işgücü talebinden ileri geldiğini savunmaktadır. 1970’li yılların sonlarında Michael J. Piore tarafından geliştirilmiştir.

Sosyal karşılaşmalar, aile ve sosyal ağlar, devletler arası ilişkiler göç sistemi yaklaşımı içerisindeki bağlantıların sınıflandırılmasıdır. Göçe neden olan ve devam ettiren faktörler göç sistemi teorisinin odaklandığı esas konudur.

Düşük vasıf, düşük ücret, istikrarsız çalışma koşulları, sigortasız ve güvencesiz çalıştırılma gibi nitelikler “ikinci sektör” olarak tanımlanan durumları ifade etmektedir.

Galtung, Kosack, Castle ve Portes gibi isimlerde Dünya sistemi kuramı içerisinde yer almış olsalarda, bu kuramı ilk kez ortaya atan isim Wallerstein olarak kabul edilmektedir.

Ekonomik, toplumsal ve siyasal nedenlerle insanların bireysel ve kitlesel olarak yer değiştirme eylemi ya da yaşanılan yerin değiştirilmesi eylemidir. İster kısa süreli, ister uzun süreli olsun bu yer değiştirme hareketleri çoğu kez aynı toplumsa sistem içinde iç göç biçiminde gerçekleşir.

Aileye bağı nedeniyle kişinin kendi çıkarı dışında ailesinin çıkarlarını da düşünmesi ve bu çıkarlar doğrultusunda göç kararı almasına  diğergamlık denir.

Bu bakış açısının ortaya koyduğu süreç, işgücü arzı ve talebi arasındaki ücret dengesizlikleriyle sonuçlanan zengin ve fakir ülkeler arasındaki emek ve sermaye kaynaklarında görülen faktör donanım farklılıklarıdır.

Bireyler; rasyonel düşünce sistemlerini kullanarak maliyet/kar hesabı yapmak suretiyle daha yüksek bir kazanç elde edecekleri hesabının sonucunda göç etme kararı vermektedir. Bu kararlar, insan sermayesine yapılan bir çeşit yatırım olarak da değerlendirilmelidir.

Neoklasik göç teorisinin geçerliliğine kuşku ile yaklaşan Castles ve Miller’e  göre, göre azgelişmiş ülkelerden zengin ülkelere göç edenler nadiren en yoksul kişilerdir; göç edenler daha çok ekonomik ve sosyal değişim içerisindeki bölgelerde yaşayan toplumsal orta sınıftır.

1990’lı yıllarda Oded Stark tarafından geliştirilen teori göç kararının sadece bireyler tarafından değil, gruplar tarafından verildiğini, özellikle aile ve hane halkının etkili olduğunu, göçün bir aile stratejisi olduğunu öne sürmektedir.

Yeni Ekonomi kuramına göre, göçe üç temel finansal faktör yol açmaktadır: diğergamlık, güvence ve yatırım.

Göçmen işçi talebi ekonominin yapısal gereksinimlerinden doğar; ücret teklifleri ve uluslararası ücret farkları emek göçünün oluşması için zorunluluk değildir.

Bu teoriye göre gelişmiş ülkelerdeki yerel hiyerarşi sıralamasının en altında yer alan yerli işçiler, istihdamın dalgalı olduğu, düşük ücretli ve genellikle niteliksiz olan ikincil sektör firmalarındaki küçük düşürücü işlerde çalışmaktansa, işsiz kalmayı tercih etmektedir.

1970’li yılların sonlarında Michael J. Piore tarafından geliştirilen teori göçün, sanayi toplumlarının sürekli bir gereksinimi olduğunu ileri sürmektedir. Göçmen işgücüne duyulan ihtiyaç sanayi toplumlarının yapısal özelliklerinden kaynaklanmaktadır, çünkü kapitalizm varlığını sürdürebilmek için olumsuz koşullarda düşük ücretlerle çalışabilecek kişilere ihtiyaç duymaktadır.

Göç türleri: İç göç, Dış göç, Zorunlu göç ve Gönüllü göçtür.

Gelişmiş ülkelerde düşük seviyeli iş gücüne sürekli bir talep olduğundan ve yerli işçiler kabul etmediği için göç sürekli olarak artmaktadır  Bu noktayı temel alan kuram İkiye Bölünmüş emek piyasası kuramıdır.

Lewis uluslararası göçün, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki iş piyasası dengesizliğinin ve ücret farklılıklarının bir sonucu olduğunu savunur.