İNSAN VE TOPLUM - Deneme Sınavı - 38

İkiye Bölünmüş Emek Piyasası Teorisi’ne göre uluslararası emek göçü, büyük ölçüde gelişmiş ülkelerdeki talebe dayalı olarak gerçekleşmektedir ve bu toplumlardaki işverenler ve hükümetler tarafından başlatılmıştır.

Dünya Sistemi (Merkez-Çevre) Göç Kuramı 1970’li yıllarda Wallerstein, Amin, Galtung, Castle ve Kosack tarafından ortaya atılmış ve 1980’li yıllarda Castle, Sassen ve Portes gibi akademisyenler tarafından geliştirilmiştir.

Dünya sistemi kuramına göre, ekonomik ve sosyal olarak gelişmiş ve genel olarak da kapitalist ilişkiler sistemini benimsemiş ülkeler merkez ülkelerdir.

Enformel ağlar, kişisel ilişkileri, aile ve ev kalıplarını, arkadaş ve cemaat bağlarını, sosyal ve ekonomik konularda karşılıklı yardımlaşmayı kapsamaktadır.

Geçici göç süre açısından, ekonomik göç amaç açısından, yasal göç yasal statü açısından göç türleri olarak değerlendirilmektedir.

D seçeneğinde verilen “Savaşlar” uluslararası göç literatüründe sıklıkla karşılaşılan göç nedenlerinden biri olarak geçmemektedir.

Uluslarası göç hareketinin birincil mekanizmaları “işgücü piyasaları”dır. Diğer piyasaların bir önemi yoktur.

Göç hareketlerini doğuran kararlar sermeya piyasaları değil, işgücü piyasalarındaki dengesizliğin sonucu ortaya çıkmaktadır. Göç masraflarını düşüren toplumsal özellikler değil, bireysel özellikler göç sonucu elde edilecek olan kazanımları arttıracak niteliktedir.

Enformal ağlar, kişisel ilişkileri, aile ve ev kalıplarını, arkadaş ve cemaat bağlarını, sosyal ve ekonomik konularda karşılıklı yardımlaşmayı kapsamaktadır.

Göçmen ilişkiler ağları, göç hareketini özendirmek yoluyla göç etme isteğini sürekli olarak canlı tutmaktadır ve yaygınlaştırmaktadır. Diğer seçenekler doğru olarak verilmiştir.

“İkiye Bölünmüş Piyasalar” kuramı, uluslararası göç hareketinin modern
sanayi toplumlarının işgücü talebinden ileri geldiğini savunmaktadır. 1970’li yılların sonlarında Michael J. Piore tarafından geliştirilmiştir.

Sosyal karşılaşmalar, aile ve sosyal ağlar, devletler arası ilişkiler göç sistemi yaklaşımı içerisindeki bağlantıların sınıflandırılmasıdır. Göçe neden olan ve devam ettiren faktörler göç sistemi teorisinin odaklandığı esas konudur.

Düşük vasıf, düşük ücret, istikrarsız çalışma koşulları, sigortasız ve güvencesiz çalıştırılma gibi nitelikler “ikinci sektör” olarak tanımlanan durumları ifade etmektedir.

Galtung, Kosack, Castle ve Portes gibi isimlerde Dünya sistemi kuramı içerisinde yer almış olsalarda, bu kuramı ilk kez ortaya atan isim Wallerstein olarak kabul edilmektedir.

Ekonomik, toplumsal ve siyasal nedenlerle insanların bireysel ve kitlesel olarak yer değiştirme eylemi ya da yaşanılan yerin değiştirilmesi eylemidir. İster kısa süreli, ister uzun süreli olsun bu yer değiştirme hareketleri çoğu kez aynı toplumsa sistem içinde iç göç biçiminde gerçekleşir.

Aileye bağı nedeniyle kişinin kendi çıkarı dışında ailesinin çıkarlarını da düşünmesi ve bu çıkarlar doğrultusunda göç kararı almasına  diğergamlık denir.

Bu bakış açısının ortaya koyduğu süreç, işgücü arzı ve talebi arasındaki ücret dengesizlikleriyle sonuçlanan zengin ve fakir ülkeler arasındaki emek ve sermaye kaynaklarında görülen faktör donanım farklılıklarıdır.

Bireyler; rasyonel düşünce sistemlerini kullanarak maliyet/kar hesabı yapmak suretiyle daha yüksek bir kazanç elde edecekleri hesabının sonucunda göç etme kararı vermektedir. Bu kararlar, insan sermayesine yapılan bir çeşit yatırım olarak da değerlendirilmelidir.

Neoklasik göç teorisinin geçerliliğine kuşku ile yaklaşan Castles ve Miller’e  göre, göre azgelişmiş ülkelerden zengin ülkelere göç edenler nadiren en yoksul kişilerdir; göç edenler daha çok ekonomik ve sosyal değişim içerisindeki bölgelerde yaşayan toplumsal orta sınıftır.

1990’lı yıllarda Oded Stark tarafından geliştirilen teori göç kararının sadece bireyler tarafından değil, gruplar tarafından verildiğini, özellikle aile ve hane halkının etkili olduğunu, göçün bir aile stratejisi olduğunu öne sürmektedir.