İNSAN VE DAVRANIŞ

Stroboskobik Hareket, resimleri hareketlendirmeye yarar. Hareket, sabit nesne imgelerinin hızlı bir biçimde arka arkaya sunulmasıyla yaratılır. Burada doğru cevap D) şıkkı olarak işaretlenmelidir.

En önemli algısal olgulardan biri derinlik ve uzaklık algısıdır. Bu algısal beceri olmaksızın, günlük hayatta, görünüşte çok basit davranışlara kaynaklık eden algısal yargılara ulaşmak mümkün olamazdı.Bu soruda verilen örnekte olduğu gibi yemek yerken veya bir şey içerken derinlik ve uzaklık algısından yararlanırız. Burada doğru cevap B) şıkkıdır.

Uzaklık algısına kaynaklık eden tek göze bağlı ipuçları şunlardır: Göreli büyüklük, doğrusal perspektif, görsel alanda yükseklik, örtüşme ve görsel alanın dokum gradyanı ve netliği. Otokinetik etki yer almaz. Burada doğru cevap D) şıkkıdır.

Algısal sistem, tanıdık nesnelerin ne kadar farklı koşullar altında olursa olsun aynı
nesne olarak algılamaya devam eder. Algısal değişmezlik olgusu şekil değişmezliği, büyüklük değişmezliği ve renk değişmezliğini kapsar. Burada doğru cevap A) şıkkı olmalıdır.

Dikkat adı da verilen seçici algı, kısmen psikososyal faktörlerin etkisi altında iş görür. Son derece karmaşık bir dünyada uyarıcı bombardımanına tutulmuş gibi görünen algılayıcı, gerçekte bir karışıklık
yaşamadan çoğu kez bu psikososyal faktörlerin rehberliğinde hangi uyarıcıları algısal sisteme dahil edeceğine, hangilerini göz ardı edeceğine veya bir uyarıcıya ne kadar vakit ayıracağına kolayca karar verebilir. Dikkat, insanın dünyanın karmaşıklığıyla başa çıkmasını sağlayan bir süreç olduğundan bu soruda doğru cevap olarak A) şıkkı işaretlenmelidir.

İnsan deneyiminin temel bileşenlerinden biri algı, diğeri de duyumdur.

Algı, çok hızlı işleyen karmaşık bir bilişsel süreçtir.

Dokum gradyanı

Algılamada şekil, be­lirli biçimi olan ve uzayda yer kaplayan bir nesnedir.

Dikkat

Yakınlık ilkesi, uzayda birbirlerine yakın olan nesneleri bir grup olarak algılama eğilimini ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Benzerlik ilkesine göre, insanların, çeşitli açılardan birbirine benzer nesneleri bir grup olarak algılama eğilimi vardır. Nesneler şekilleri, büyüklükleri ya da renkleri açısından
benzer algılanabilir. Doğru cevap A'dır.

Tamamlama ilkesi, duyusal girdilerde boşluk olsa bile şekli bir bütün olarak algılama eğilimini yansıtır. Doğru cevap A'dır.

Eğer tamamıyla karanlık olan bir odada sessizce oturup, karşı duvardaki sabit ışık
kaynağına sürekli bakılırsa, bir süre sonra ışığın hareket etmeye başladığı görülür.
Gerçekte ışık sabit olduğu hâlde, hareket ediyormuş gibi algılanır. Bu olgu otokinetik olarak adlandırılır. Doğru cevap A'dır.

 

Binalardaki reklam panoları ya da stadyumlardaki skor panoları günlük yaşamda fi
fenomenini gösteren örneklerdir. Doğru cevap A'dır.

Derinlik ve mesafeyi anlamak için çift göze bağlı iki ipucu kullanılmaktadır. Bunlar retinal ayrıklık ve kavuşma derecesidir. Diğer seçenekler tek göze bağlı ipuçlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Algısal değişmezlik, aynı nesneye dair duyusal sistemimize giren girdilerin farklılığına rağmen, nesneyi göreli olarak aynı algılamaya devam etmektir. Dolayısıyla, her ne kadar ayın güneşe olan pozisyonuna bağlı olarak ay hilal şeklinde görünse de onun yuvarlak olduğunu bilinir. Doğru cevap A'dır.

Soruda, modern dünyada yaşanılan ancak ilkel toplumlarda yaşanmadığını gösteren Müller-Lyer yanılsamasına örnek verilmiştir (Bknz. s. 90, Şekil 4.17 ve Şekil 4.18).

Algıyı etkileyen kişisel özellikler algılayıcının bireysel ihtiyaçlarıdır. Algılayıcı ihtiyaçlarını doyuracak şeyleri algılama olasılığı yüksektir. Güdülerle birlikte beklenti, değer ve ilgiler gibi kişisel özellikler de kişinin algısını seçici bir biçimde düzenler. Doğru cevap D'dir.

Gerçekten bir algıdan diğerine geçmek oldukça zorlayıcıdır. Necker kübü egzersizi bize algının aktif doğasını gösterir. Algılanan nesne, hiçbir zaman algılayıcının hazırda bulduğu bir algısal ürün değildir. Doğru cevap A'dır.