İNSAN VE DAVRANIŞ

Korelasyon araştırmalarında değişkenlerin arasında bir ilişki olup olmadığı belirlenebilir. ancak bu iki değişken arasında neden-sonuç ilişkisi olduğunu ortaya koymaz. gerçek neden-sonuç ilişkisi yalnızca deneysel araştırmalarla ortaya konulabilir.Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Psikoloji kelimesinin kökeni, Yunanca anlamı “ruh” ya da “zihin” olan “psyche” ve anlamı “kelime” olan “logos” kelimelerinden gelmektedir. Psikoloji tam olarak zihnin ya da ruhun incelendiği bilim alanıdır.

Biyolojik denge içsel veya dışsal bir nedenden dolayı bozulduğunda, denge mekanizması ya da becerisi hemen devreye girer ve bedenin tekrar denge (homeostasis) durumuna ulaşmasını otomatik olarak sağlamaya çalışır. Örneğin, vücut ısısı 37 °C’yi geçtiğinde, vücut ısısını düzenlemek için terleme mekanizmasının devreye girmesi böylesi bir davranıştır.

Geçici davranışlar ise kişinin belli bir uyarıcının, durumun etkisi altında olmasından kaynaklı, yine kontrolün en alt düzeyde olduğu, geçici süreyle ve çoğu zaman farkında olunmadan sergilenen davranış türüdür.

Kasıtlı, planlı öğrenmenin en tipik örneği eğitimdir. Eğitim kurumları aracılığıyla insanlar kasıtlı, planlı ve sistematik davranış kazanımı ve değişimi sürecine dahil olurlar. Öğrenme ürünü olan davranışlar nispeten daha kalıcı olma eğilimindedir, bireyin kontrolü vardır ve bireyin farkındalık düzeyinde gerçekleşir.

Aristo ve Plato’dan bugüne insanlığın temel çabalarından birisi insan denen varlığı tanımak, anlamak olmuştur. Psikoloji bilimi insan davranışını ve zihinsel süreçleri sistemli bir biçimde inceleyen disiplindir. Bu temel amaç çerçevesinde psikoloji insana dair olguları tanımlama, açıklama, tahmin etme ve kontrol etme gibi hedeflere sahiptir.

Amerika’da psikolojinin kurucu olarak kabul edilen William James bir seferinde psikolojiyi bir “küçük nahoş konu” olarak tanımlamıştır. W. James psikolojinin çalışılması zor bir alan olduğu ve basit açıklamaların çok az ve nadir olduğunu ileri sürmüştür.

Denetim Altına Almak: Psikoloji biliminin belki de en önemli amacı davranışı denetim altına almaktır. Denetim altına almak demek bir davranışın ortaya çık¬masını sağlamak, şiddetini ve hızını arttırmak veya azaltmak, görülme sıklığını arttırmak veya azaltmak ya da davranışı tamamen engellemeye yönelik strateji¬ler geliştirmek demektir. Birey için olumsuz davranışlar azaltılmaya çalışılırken, onun yararına, geliştirici olan davranışları da kazanması ve daha yetkin biçimde sergilemesine yönelik stratejiler kişiye sunulur.

J.Locke (1632-1704), Yunanca, retorik ve felsefe ders­leri vermiş ve sonradan tıp eğitimi almıştır. Psikoloji açısından en önemli eseri olan “İnsan Anlaması Üzerine Bir Deneme” isimli çalışması 20 yıllık çalışma ve düşüncelerinin birikimini içermektedir.

Modern psikolojinin bir bilim disiplini olarak formal bağlamda başlangıcı Wilhelm Wundt’un 1879 yılında Leipzig’de ilk deney laboratuvarını kurması ve burada yaptığı çalışmalarla başladığı kabul edilmektedir.

Wilhelm Wundt (1832-1920) Leipzig’de kurduğu laboratuvarda zihin üzerine yapmış olduğu çalışmalarla psikolojinin felsefeden ayrılmasını sağlayan bilim in­sanı olarak modern psikolojinin babası olarak kabul edilmektedir.  

İngiltere’den Amerika’ya göç eden ve Wundt’un öğrencisi ve en sadık takipçisi olan Edward Bradford Titchener (1867-1927), Wundt’un ça­lışmalarını ileriyle taşımak amacıyla yola çıkmış, ancak onun sistemini kökten değiştiren yapısal­cılık kuramını geliştirmiştir.  

En önemli temsilcisi olarak Amerika’da psikoloji biliminin kurucusu ola­rak kabul edilen William James (1842-1910) gösterilmektedir.  

W. James 1890’da yayınladığı “Psikolojinin İlkeleri” isimli kitabında, bugün için birçok psikoloji ders kitabının konusu olan öğrenme, duyular, hafıza, dikkat, duygular ve akıl yürütme gibi birçok konuya yer vermiştir.

Viyanalı bir hekim olan Sigmund Freud (1856- 1939), tıp eğitimi sonrası nöroloji alanına yönel­miş ve 19. yy’ın sonlarına doğru insanın ruhsal ya­şamı ve davranışı üzerine bir kuram ve ruhsal has­talıkların tedavisinde kullanılmak üzere bir yakla­şım geliştirmiştir.