İNSAN KAYNAKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Öz düzenleme: Öz düzenleme, kişilerin biyolojik dürtülerinin duygularını yönlendirmesinde özgürleştirici bir araç olarak iş görmektedir. Bir anlamda, öz düzenleme iç diyalog anlamına da gelmektedir. İstenmeyen duygular oluştuğunda, onlara kulak vererek farkında olmak ve bu duyguları bilişsel bir değerlendirmeden geçirebilme yetisidir. Öfke, kızgınlık gibi işyerinde sıkça karşılaşılan duyguların yöneticileri ve astları harekete geçirdiği görülmektedir.

Ben basamağı: 

Eleştiri, Akıl verme, Teşhis,Bende de var, Benim duygularım yaklaşımlarından oluşur.

Derin duygulan anlama: Bu basamakta empati kuran kişi, kendisini empati kurduğu kişinin yerine koyarak, onun açıkça ifade ettiği ya da etmediği tüm duygularını ve onlara eşlik eden düşüncelerini fark eder ve bu durumu ona ifade eder.

Sürüngen beyin (basal ganglia), kan dolaşımı, solunum, sindirim ve boşaltım gibi içgüdüsel davranışları desteklemektedir. Aynı zamanda üreme, eş bulma ve bölgeci davranışlarda da rol oynamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Duygusal zekânın işlevlerini özbilinç, duyguları idare edebilmek, kendini harekete geçirebilmek, başkalarının duygularını anlamak ve ilişkileri yürütebilmek olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Öz farkındalık, modlar, duygular, dürtüler ve bunların diğer kişilere etkilerini fark etme ve anlama yeteneğidir. Doğru cevap A'dır.

Değer katılığı, kişinin kesin yargılar nedeniyle gördüğü şeyi yeniden değerlendiremiyor olmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Bu basamakta, kişiler diğerlerinin aktardığı duygu ve düşünceleri dinler. Bu dinleme toplumsal normlara göre bir dinlemedir. Ne karşıdakinin ne de kendisinin duygu ve düşüncelerine yönelik bir dönütte bulunmaz. Daha çok toplumun bu konuda ne düşüneceğine ilişkin varsayımlar genellenir. Sözgelimi, kişinin öfkelendiği bir durumu anlattığında, “rüzgar eken fırtına biçer” demek gibidir. Burada kişisel bir temas ve kişisel bir anlayıştan ziyade, genel geçer bir durumun aktarılması söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Sosyal becerisi yüksek olan kişilerin bir diğer özelliği de ikna etme kabiliyetleridir. Bu konuda uzman sayılırlar. Bu uzmanlıkta, öz farkındalık, öz düzenleme ve empati becerileri bir arada bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bireylerin doğuştan getirdikleri potansiyel duygusal zekâları bulunmaktadır. Bu potansiyelin kullanılmasına yönelik beceriler ise duygusal okuryazarlıktır. Sözgelimi, empati kurabilme potansiyeli duygusal zekânın bir bileşeni iken empatiyi diğer insanlarla kurulan ilişkilerde bilinçli biçimde uygulamak ve bireyin kendi empati potansiyelini geliştirmek için stratejiler geliştirmesi duygusal okuryazarlıktır. Özetle duygusal zekâ duygusal okuryazarlığın kaynağı, duygusal okuryazarlık ise duygusal zekânın dışavurumudur. Doğru cevap E'dir.

İçsel Zeka, içgüdüsel olarak sahip olunan olumlu benlik kavramı ve yaşam istikametine sahip olmaktır. Bu yeterlilik, kendini bilmek ve bu bilgiye dayanarak kendini değiştirmeyi ifade etmektedir.

İçsel zeka: Kendin olmak ve kendini bilmek, hemen tüm felsefi sistemlerde temel bir sorudur. Bireyin kendisinin ne olduğu, ne düşündüğü ve ne hissettiği konusundaki farkındalığı bu zeka boyutunda ele alınmaktadır. Kişinin kendisiyle diyalog kurma gücü ve derinliği bu zeka türündeki yeteneklerini derecelendirmektedir. Güçlü irade sahibi olan; bağımsız, disiplinli, çözüm odaklı kişiler bu zeka boyutunda öne çıkmaktadır.

Empatik isabet, başkalarının düşüncelerini, duygularını ve niyetlerini doğru anlamaktır. Bunun için, kişilerin söylediklerinin ve yaptıklarının satır aralarının okunması gerekmektedir. Postürler, jestler, mimikler ve diğer söz- süz ve sözlü ifadelerdeki tutarlı ve tutarsız yanları yakalayabilmek, empatik isabetin başlıca unsurlarıdır.

Sosyal becerinin bileşenleri şunlardır: Eşzamanlılık, benlik sunumu, nüfuz, ilgi

Paradigmalar, belirli bir dönemde ve durumda, kişilerin dünyayı algılayış, kavrayış biçimleridir. Bir değerler dizisi ve bir düşünsel gözlüktür.

Neokorteks ise insan beynini diğer canlılardan ayırt eden ve en son evrimleşen bölümdür. Bu bölüm; muhakeme, biliş, dil, uzamsal değerlendirme gibi becerilerle ilişkilidir.

Zeitgeber, bir organizmanın 24 saatlik bir döngüde yaşamını sürdürmesine yardımcı olan güneş ışığı, alarm saatleri veya sosyal etkileşim gibi çevresel zaman ipuçları anlamına gelmektedir.

Duygusal zeka, “Bireyin; içsel ve dışsal uyaranlar sonucu oluşan duygularının farkında olması, bunları tanımlayıp ifade edebilmesi, başkalarının duygusal mesajlarını doğru şekilde algılayıp değerlendirmesi ve tüm bunları kontrol ederek amacına uygun bir şekilde yönetebilme becerisidir.

Duygusal zeka modelinin bileşenleri; öz farkındalık, öz düzenleme, motivasyon, empati ve sosyal becerilerdir.

Kişinin kendi duygularını fark edip düzenlemesi ve başkalarının duygularını anlayıp buna uygun hareket edebilmesi için esnek ve değişime açık olması yararlı olacaktır. Aksi takdirde bir “değer katılığı” ortaya çıkacaktır. Değer katılığı, kişilerin herhangi bir konuda girişkenlik göstermeleri engeller.