İNSAN KAYNAKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 4

Özel iletişim yeteneği, üstün yetenekli bir bireyin yüksek performans ve başarı göstermesinin beklendiği alanlar arasında yer almamaktadır.

Performans; belli bir dönem sonunda elde edi­len çıktı ya da sonuca göre, işletme hedefinin ve kişisel görevin yerine getirilme derecesini ifade eder.

Potansiyel, henüz ortaya çıkmamış gizli bir gücü; başka bir ifadeyle gelecekte daha yüksek düzeyde nitelik gerektiren işlerde gösterilecek başarıyı ifade eder.

İnsan kaynakları yönetimi bakış açısına göre yetenek kavramı insan sermayesini ifade eder.

Yetenekli çalışanları tek bir birimde toplamak, yetenek yönetimi geliştirmek is­teyen işletmelerin yapması gereken çalışmalar arasında yer almamaktadır.

Sistemler yaklaşımına göre yetenek yönetimi sürecinde yetenekli bireylerin işletmeye çekilmesiyle ilgili olan yeteneğin seçilmesi, işe alınması ve istihdamı çalışmalarını içeren boyut edinme/kazanmadır.

İşten çıkarma, yetenek fabrikası modeline göre yetenek yönetimi sürecinin boyutları arasında yer almamaktadır.

İşetmelerin sermaye kaynaklarından birisini oluşturan insan sermayesinin bileşenleri şu başlıklardan oluşmaktadır:

Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, arkadaşlar sosyal sermayenin bileşenlerinden birisi olduğundan bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Seligman’ın mutlu yaşama ulaşma yönündeki çalışmaları, psikolojik iyi olma halinin bileşenleri üzerine geliştirdiği beş boyutlu bir modele ulaşmıştır. Sözcüklerin İngilizcedeki karşılıkları dolayısıyla PERMA modeli olarak anılan bu model, pozitif psikoloji araştırmalarına yön veren bir merkez olarak değerlendirilebilir. Bu modele göre psikolojik iyi oluşun beş temel ayağı vardır. Bunlar; olumlu duygular (positive emotion), bağlanma/akış (engagement), sosyal ilişkiler (relationships), anlam (meaning) ve başarıdır (accomplishment). Özetle ifade edecek olursak psikolojik iyi oluş; (P) bireyin neşe, mutluluk, rahatlık, haz vb. olumlu duygular deneyimlemesi ile (E) zevk alarak ve başarıyla gerçekleştirdiği bir uğraşa derinden bağlanması ile başkaları tarafından değer gördüğünü ve sevildiğini hissetmesini sağlayan olumlu sosyal ilişkilere sahip olması ile (M) yaşamının değerli olduğunu düşünecek ve yaşamında anlam bulmasını sağlayacak biçimde, kendisinden daha büyük bir oluşumun parçası olduğunu ve ona hizmet ettiğini hissetmesi ile ve (A) hedeflerine ulaşmak üzere harekete geçmesine yardımcı olacak başarma güdüsüne sahip olması ile ilişkilidir. Bu açıklamalardan hareketle yukarıdaki seçenekler incelendiğinde, ekonomik ilişkiler psikolojik iyi oluşun bileşenlerinden birisi olmadığından bu sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

"Neşe, mutluluk, rahatlık, haz vb. olumlu duyguları deneyimlemek", psikolojik iyi oluşun bileşenlerinden birisi olan olumlu duygular kapsamında değerlendirilmektedir. Bu bakımdan yukarıdaki seçenekler incelendiğinde bir insanın işinde mutlu olması, psikolojik iyi oluşun yukarıdaki bileşenlerinden en fazla olumlu duygular bileşeniyle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Bir kişinin kendinden daha büyük bir oluşumun parçası olduğunu ve ona hizmet ettiğini hissetmesi, psikolojik iyi oluşun yukarıdaki bileşenlerinden en fazla anlam bileşeniyle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Bir kişinin zevkle ve başarıyla gerçekleştirilen bir uğrasa derinden bağlanması, psikolojik iyi oluşun bileşenlerinden bağlanma bileşeni kapsamında değerlendirilmektedir. Bu bağlamda bir öğrencinin hobi olarak benimsediği makat uçak yapımına zevkle ve başarıyla derinden odaklanması, psikolojik iyi oluşun yukarıdaki bileşenlerinden en fazla bağlanma bileşeniyle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Bir kişinin hedeflere ulaşmak üzere harekete geçmeyi sağlayacak başarma güdüsüne sahip olması, psikolojik iyi oluşun bileşenlerinden başarı bileşeni kapsamında değerlendirilmektedir. Bu bakımdan bir öğrencinin hayalindeki üniversitede okuyabilmek için çok yoğun bir şekilde sınavı kazanma güdüsüne sahip olması, psikolojik iyi oluşun yukarıdaki bileşenlerinden en fazla başarı bileşeniyle ilişkili olduğundan bu sorunun doğru yanıtı E seçeneğidir.

İlk kez Seligman (1972) tarafından kullanılan öğrenilmiş çaresizlik, bireylerin yaşamlarının çeşitli evrelerinde ortaya çıkabilecek, hatta küçük yaştaki çocuklarda bile görülebilecek insan yaşamını etkileyen önemli bir değişkendir.

Yükleme kuramı, kişinin başarı ve başarısızlıklarını nasıl açıkladığını içsel-dışsal, sabit-değişken, ve kontrol edilebilir-edilmez olmak üzere üç boyutta ele alan bir kuramdır. Abramson ve arkadaşları (1978), bu üç boyuta genel-özel boyutunu da ilave ederek çaresizlik modelini nedensel yükleme kuramına dayanarak açıklamışlardır.

İnsan sermayesi: İnsan kaynakları yönetimi açısından insan sermayesi veya diğer adı ile beşeri sermaye, işletme çalışanlarının sahip olduğu bilgi, beceri, yetkinlik, deneyim, eğitim ve benzeri maddi olmayan kaynakların toplamını ifade etmektedir.

Akış: Kişinin bir faaliyeti zorlanmadan ve zevkle sürdürdüğü; bu eylemin içerisindeyken diğer uyaranlara karşı duyarlılığını ve zaman algısını yitirmesini sağlayan, yüksek düzeyde bir konsantrasyon (odaklanma) veya kapılıp gitme halidir.

Pozitif psikoloji: Bireylerin, grupların ve kurumların gelişmesine veya ideal işleyişine kavuşmasına katkıda bulunan koşulları ve süreçleri inceleyen psikoloji akımıdır (Gable & Haidt, 2005).

Seligman’ın mutlu yaşama ulaşma yönündeki çalışmaları, psikolojik iyi olma halinin bileşenleri üzerine geliştirdiği beş boyutlu bir modele ulaşmıştır. Sözcüklerin İngilizcedeki karşılıkları dolayısıyla PERMA modeli olarak anılan bu model, pozitif psikoloji araştırmalarına yön veren bir merkez olarak değerlendirilebilir. Bu modele göre psikolojik iyi oluşun beş temel ayağı vardır

Bunlar; olumlu duygular (positive emotion), bağlanma/akış (engagement), sosyal ilişkiler (relationships), anlam (meaning) ve başarıdır (accomplishment)