İNSAN KAYNAKLARINDA GÜNCEL YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 6

Sözsüz düzeyde etkili bir etkileşim kurabilmektir. Eşzamanlılık taraflar arasındaki uyumu ifade eder. Limbik sistemin unsuru olan amigdala bu ahengi hisseder ve yorumlar. Doğru cevap A'dır.

Minimum kaynak ile maksimum katma değeri yaratma becerisiyle yaşadığımız dönemin en önemli ekonomik unsurlarından biri haline gelen Startup girişimlerin etkilerini hayatımızın her alanında görüyoruz.

Bütün bu yenilikçi, teknolojik araçları bize sunan girişimlere, yüksek büyüme hızları, girdikleri pazarda oluşturdukları tekel benzeri yapı ve yenilikçi (inovatif ) fikir odaklı iş modeline sahip olmaları sebebiyle Startup diyoruz.

Kelime olarak Startupın kullanımına ilk defa 1950’li yıllarda rastlanmakla birlikte zirveye 1980 sonrasında çıktığı görülmektedir

Startup olarak nitelendirilebilmesi için çeşitli özelliklere sahip olması gerekir. Bunlardan ilki, girişimin yenilik temelli bir işe, iş modeline sahip olmasıdır. Bu durum, bir Startupı geleneksel girişimlerden ayıran en temel özelliklerden biridir.

Online pazaryeri iş modeli: Bu modelde girişimciler, tıpkı geleneksel pazaryerlerinde olduğu gibi, alıcı ve satıcıyı yine dijital platformlar aracılığıyla internet üzerinden birbiriyle buluşturur ve bir altyapı sağlayıcısı görevi üstlenerek gelir elde eder. Ebay, Gittigidiyor, Sahibinden, N11 gibi girişimler bu iş modelini kullanan girişimlere örnek olarak sayılabilir. Uber, Paylaşım ekonomisi iş modeli örneğidir.

Yetkinliği oluşturan beş karakteristik özellik şu şekilde sınıflandırılmaktadır (Spenser ve Spenser, 1993:9):
- Dürtüler: Kişinin sürekli olarak düşündüğü veya istediği şeylerdir. Dürtüler, kişiyi belirli faaliyetlere
veya hedeflere sürükleyen, yönlendiren ve diğer seçeneklere tercih etmesini sağlayan davranışlardır.
- Kişisel Özellikler: Belirli durumlara ya da bilgiye yönelik fiziksel karakteristikler çerçevesinde verilen tutarlı yanıtlardır.
- Benlik Algısı: Kişinin tutumları, değerleri veya bireysel imajıdır. Örneğin kişinin hemen her koşulda verimli olabileceğine yönelik inancı bir benlik algısıdır.
- Bilgi: Kişinin belirli alanlara özgü bilgisidir.
- Beceri: Belirli bir fiziksel ya da düşünsel faaliyeti gerçekleştirebilme yetisidir.

Bir işletme de dahil olmak üzere herhangi bir yapı içerisinde ekibin beklenen fonksiyonları yerine getirememesi ve planlandığı gibi işlememesinin beş temel nedeni bulunmaktadır.

Güven eksikliği:

Tartışmadan korkmak:

Adanmışlık yoksunluğu:

Hesap vermekten kaçınma:

Sonuçlara yönelik kayıtsızlık:

Bir Startup için organizasyon yapısını planlarken insan kaynağı açısından dikkate alınması gereken dört özellik bulunmaktadır (Rogers & Paul, 2018):
• İnsan kaynakları fonksiyonunun ölçeği değil etkililiği ve kredibilitesi önemlidir,
• Daima ilk planın başarısız olma ihtimaline karşı ikinci bir plan olmalıdır. İnsan uygulamalarından
oluşan bir kurum inşa ederken esnek olmak gerekir,
• Startup kültürünün iki keskin ucu vardır; misyon ve değerler yetenekli insanları cezbeder. Ancak
liderlerine olan güveni kaybettiklerinde ve değerlerinin nasıl icra edildiğini gördüklerinde hızla da
giderler.
• Startupın sürekli olarak esnek kalma çabası, insan kaynaklarının tutarlı insanlardan oluşan bir ekip
kurma ve insana yatırım yapma amacını önleyici rol üstlenebilir.

Organizasyon yapısının tasarımında girişimcilerin 6 aşamayı dikkate almaları gerekmektedir (Horowitz, 2010):

Hangi konuların bilinmesi gerektiğinin tespiti:

Hangi konularda karar alınması gerektiğinin tespiti:

En önemli iletişim ve karar yollarının önceliklendirilmesi:

Her grubun yöneticisine karar verilmelidir:

Opitimize edilmemiş iletişim yollarının tespiti:

Organizasyon yapısının planlanması:

Girişimciler bir kuluçka merkezine iş fikirleri veya girişimleriyle başvurduğunda ücretsiz ofis, toplantı salonları, iş dünyasının profesyonellerinden mentorluklar, çeşitli eğitimler, hukuk ve muhasebe desteği gibi imkanlardan yararlanırlar. Tamamen ücretsiz kuluçka merkezleri olduğu gibi, özel amaçlı kuluçka merkezleri de bulunmaktadır

Zekâ Güncel Türkçe Sözlük’te zekâ: “İnsanın düşünme, akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama, yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin tamamı, anlak, dirayet, zeyreklik, feraset” olarak tanımlanmaktadır (https://sozluk.gov.tr/). Zeka, bireyin yaşam süresi boyunca performans gösterdiği tüm ortamlarda (mesleki, eğitim, sosyal, vb.) başarılı olabilmesini sağlayan bilişsel ve zihinsel özelliklerin tümünü temsil etmektedir. Özetle yüksek zekâ, bireyin başarılı olduğu belirli bir süreç ya da durumda ortaya çıkan bilişsel ve zihinsel performanstır (Yazıcı, 2019:2).

çsel zekâ: Kendin olmak ve kendini bilmek, hemen tüm felsefi sistemlerde temel bir sorudur. Bireyin kendisinin ne olduğu, ne düşündüğü ve ne hissettiği konusundaki farkındalığı bu zekâ boyutunda ele alınmaktadır. Kişinin kendisiyle diyalog kurma gücü ve derinliği bu zekâ türündeki yeteneklerini derecelendirmektedir. Güçlü irade sahibi olan; bağımsız, disiplinli, çözüm odaklı kişiler bu zekâ boyutunda öne çıkmaktadır.

Duygusal zekâ ile benzerlik gösteren kavramlardan biri sosyal zekâdır. 1920’de ilk kez Thorndike tarafından insanları anlama ve yönetme yeteneği ve insan ilişkilerinde ustaca davranabilme yeteneği olarak tanımlanan sosyal zekâ, temel olarak iki bileşenden oluşmaktadır. Birinci bileşen sosyal farkındalıktır. Sosyal zekânın ikinci bileşeni ise sosyal beceridir

Memeli beyni (septum, amigdala, hipotalamus, hipokampus), esas olarak duygulardan sorumlu beyin bölümüdür. Sürüngenler arasında doğan çocuklarını koruma davranışı görülmediği halde, memelilerde bu durumda bir evrimleşme görülmektedir. Kedi, köpek, at ve diğer sıcakkanlı canlılarla insanların paylaştığı memeli beyni, limbik sistem olarak da ifade edilmektedir. Memeli beyni nesillerin korunması için bakım, koruma, şefkat, sevgi ve umut duygularını öne çıkarmaktadır. Öte yandan diğer temel duygular olan öfke, korku ve üzüntü de bu sistemle ilişkilidir. M

Neokorteks ise insan beynini diğer canlılardan ayırt eden ve en son evrimleşen bölümdür. Bu bölüm; muhakeme, biliş, dil, uzamsal değerlendirme gibi becerilerle ilişkilidir. Evrimsel açıdan limbik sistem neokortekse göre çok daha yaşlıdır. Amigdalayı da kapsayan limbik beyin 500 milyon yıl önce gelişmiştir. Neokorteks ise sadece 5 milyon yaşındadır ve şimdiki halini 60 bin yıl önce almıştır. Amigdala ile biliş arasında doğrudan bir bağ bulunmaktadır. Örneğin; bir kişi konuşurken amigdala neye dikkat edeceğini, gördüğünü nasıl yorumlayacağını etkileyecek biçimde tüm duyusal girdileri denetlemektedir

Duygusal zekâ, ilk kez 1990 yılında, Salovey ve Mayer tarafından tanımlanmıştır. Bu tanıma göre: (1990:189) “Bir kişinin düşünce ve davranışlarına rehberlik eden ve kendisinin ve başkalarının duyguları arasında ayrım yapabilmesini sağlayarak kendisinin ve başkalarının hissettiklerini ve duygularını gözleme yeteneği”dir.

Duygusal zekâ konusunda pek çok model olmakla birlikte, Goleman’ın modelinin en büyük özelliği beş temel duygusal özelliğin yanı sıra sosyal zekâ ile ilişkilendirilebilecek özellikleri de kapsamış olmasıdır (Yazıcı, 2019:109). Duygusal zeka modelinin bileşenleri; öz farkındalık, öz düzenleme, motivasyon, empati ve sosyal becerilerdir.

Öz düzenleme: Öz düzenleme, kişilerin biyolojik dürtülerinin duygularını yönlendirmesinde özgürleştirici bir araç olarak iş görmektedir. Bir anlamda, öz düzenleme iç diyalog anlamına da gelmektedir. İstenmeyen duygular oluştuğunda, onlara kulak vererek farkında olmak ve bu duyguları bilişsel bir değerlendirmeden geçirebilme yetisidir. Öfke, kızgınlık gibi işyerinde sıkça karşılaşılan duyguların yöneticileri ve astları harekete geçirdiği görülmektedir.

Ben basamağı: 

Eleştiri, Akıl verme, Teşhis,Bende de var, Benim duygularım yaklaşımlarından oluşur.