İNSAN HAKLARI VE SOSYAL HİZMET - Deneme Sınavı - 1

Birleşmiş Milletler Ekonomik, Siyasi ve Kültürel Haklar Komitesi tarafından ortaya konan prensiplere göre insan haklarını merkeze alan bir sosyal hizmet kurumu şu prensipleri gözetmelidir:
• Ulaşılabilirlik: Bireyler ihtiyaç duydukları hizmetlere ihtiyaç duydukları yerde ulaşabilirler.
• Kabul edilebilirlik: Sunulan hizmetler bireylere gelişimsel ve kültürel olarak uygundur.
• Erişilebilirlik: Hizmetler için bireylerin ödeyemeyeceği ücretler talep edilmez, hizmetlerle ilgili açıklama yapılır ve hizmetlerin sunumunda ayrımcılık yapılmaz.
• Kalite: Bütün yararlanıcılar aynı kalitede hizmet alır.

Savunuculuk; yasal güç ve siyasi yapı içerisinde müracaatçıların lehine girişilen ve gerekirse var olan yasa ve düzenlemelerin değiştirilmesini hedefleyen; sosyal adalet ve güçlendirmeyi esas alan eylemler bütünüdür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Baskı karşıtı uygulamanın hedefi sosyal adaletsizliğe dikkat çekmek ve adaletsizliği sosyal hizmet alanında ve bütün sosyal alanlarda ortadan kaldırmaktır. Sosyal adaletsizlikle mücadelede yöntem, birey ve grupların kendini güçlendirmesidir. Böylece müracaatçı harekete geçer ve dünyayı biçimlendirir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Güçler perspektifine göre sosyal hizmet uygulamasının bütün düzeylerinde müracaatçı ile iş birliği yapılmalıdır. Uzman ile müracaatçı arasındaki mesafe ve hiyerarşi ortadan kalkmalı; uzman müracaatçının müttefiki olmalıdır. Müdahalenin hızını müracaatçı belirler ve hedefler iş birliği yapılarak konur. Carl Rogers’ın ortaya koyduğu kişi merkezli terapinin saygı, içtenlik, ilgi, iş birliği ve empati gibi temel ilkeleri güçler yaklaşımının da merkezindedir. Sosyal hizmet uzmanı yargılamamalı ve ilgili davranmalıdır. Güçler yaklaşımına göre tek bir nesnel gerçeklik yoktur, dolayısıyla iyi ve doğru olana sosyal hizmet uzmanı müracaatçı adına karar veremez. Müracaatçı kendi gerçekliğini kendi hayal ve umutlarının ışığında inşa eder. Uzman bu sürece yalnızca destek olur. Bunu yaparken de müracaatçının dünyasını keşfetmeye; müracaatçının hikayesini dinleyerek acılarını anlamaya çalışır. Fakat bu sıkıntı ve acılara saplanıp kalmadan müracaatçının çevresinde zaten var olan kaynaklarını kullanmasını teşvik eder. Müracaatçıya ayna olarak potansiyelini ve yeteneklerini gösterir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İnsan hakları odaklı sosyal hizmet söz konusu olduğunda, güçlendirme yaklaşımı bireysel olanla yapısal olan arasındaki ilişkiyi baskı karşıtı bir perspektiften irdeleyerek bireyin özgürleşmesi için bireysel müdahale ile yapısal müdahale arasında denge kurulması gerektiğini vurgular. İnsan hakları ihlalleri söz konusu olduğunda sosyal hizmet uzmanları gerektiğinde bireyi güçlendirmeli, gerektiğinde
çevreyi dönüştürerek baskılara karşı savunuculuk yapmalıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yapısal sosyal hizmetin temel müdahale alanlarından biri insan hakları ihlallerinin
de temelinde yatan yapısal eşitsizlikler ve adaletsizliktir. Yapısal sosyal hizmetin birinci önermesi, sosyal hizmet mesleğinin çözüm bulmaya çalıştığı sorunları sadece bireysel müdahaleler ile çözmenin mümkün olmadığıdır. Müracaatçıların yaşamlarını derinden etkileyen sorunların kökeninin sosyal, siyasi ve ekonomik koşullarda yattığını söyler. Sosyal hizmet uygulamaları, sorunların temelinde yatan yapısal süreçleri de hedef almalı ve adaletsizliklere yol açan yapıları değiştirmelidir. Sosyal hizmet uzmanları genelci bir yaklaşımla hem birey, aile, grup, topluluk ve toplumla çalışma becerilerine sahip olmalıdır. Sorun çözme yöntemlerinin başında sosyal eylem, savunuculuk ve aktivizm gerekir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Etnik duyarlı uygulama, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşayan ve beyaz
ırka mensup olmayan azınlık grupların deneyimleri göz önünde bulundurularak ortaya konmuş bir yaklaşımdır. 1960’lara damgasını vuran sivil haklar hareketi ile birlikte sosyal sınıf ve etnik köken ile ilgili sorunlara yönelik ilginin artması, bu yaklaşıma zemin hazırlamıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bahsedilen yaklaşım Durumsal Etik'tir.

Bahsedilen yaklaşım Pragmatik Yaklaşımdır.

İfadede bahsedilen yaklaşım Hümanist Etiktir.

Diğerleri bu altı prensibin arasında yer alırken Faydayı Maksimize Etme Prensibi bu prensiplerden biri değildir.

D şıkkındaki aşama 6. aşamayken, diğer şıklardaki ifadeler daha önceki aşamaları ifade etmektedir.