İNSAN HAKLARI VE KAMU ÖZGÜRLÜKLERİ - Deneme Sınavı - 18

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nce, altı yıllık bir süre için atanan en az 9 üyeden oluşan Avrupa Sosyal Haklar Komitesi (Uzmanlar Komitesi) (ASŞ m.25), sözleşmeci devletlerin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini değerlendirmektedir. Doğru cevap C'dir.

Mahkemenin kararlarına uyulması zorunludur; bu kararlara karşı başka bir yere başvuru mümkün değildir. ADT Genel Kurulu bu kararların yerine getirilmesini denetler (m. 67). Doğru cevap A'dır.

Mahkeme bünyesinde idari bir yapılanma olarak beş bölüm oluşturulmuştur. Mahkeme
İçtüzüğüne göre her bir hâkim, beş bölümden bir tanesinde görev yapmaktadır.

17 üyeden oluşan Büyük Dairede Başkan, Başkan yardımcıları ile bölüm başkanları
doğal üye olarak yer alırlar.

Büyük Daire, Sözleşme’nin uygulanması ve yorumlanması açısından ciddi sorunlar içeren başvurulara bakmaktadır.

Mahkemenin resmi dilleri Fransızca ve İngilizcedir fakat başvuruların taraf devletlerin
dillerinden birinde de yapılabilmesi mümkündür.

Üyeliği Amerika’daki tüm devletlere açık olan Teşkilata halihazırda 35 devlet üyedir ve bunların 25’i Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’ni onaylamıştır.

Amerikan Devletler Teşkilatının gözlemci ülke sayısı 66'dır.

Küba, teşkilatın bir üyesidir fakat, siyasi nedenlerle, 1962 yılında Teşkilata aktif
olarak katılmaktan çıkarılmıştır.

Afrika Birliği Teşkilatı (ABT) Afrika’da hızlı ve yaygın sömürgesizleştirmenin yaşandığı yıllarda, 25 Mayıs 1963’te 32 bağımsız Afrika Devleti’nin katılımıyla oluşturulmuştur.

Afrika İnsan ve Halkların Hakları Komisyonu, Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı’nın 30. maddesine göre 1987 yılında kurulmuştur.

Merkezi Banjul’da (Gambiya) bulunan Komisyon yılda her biri iki hafta süren iki toplantı yapmakta ve toplantının yeri her yıl değişmektedir.

İnsan Hakları Avrupa Mahmekesi'nde (İHAM) Sözleşmeye taraf ülke sayısı kadar hâkim görev yapar ve hâlen Mahkemede 47 hâkim vardır. Doğru cevap D'dir.

İHAM’de Sözleşmeye taraf ülke sayısı kadar hâkim görev yapar ve hâlen Mahkemede 47 hâkim vardır. Hâkimler, taraf devletler tarafından sunulan üç kişilik liste üzerinden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından seçilir. 9 yıllık bir süre için seçilen hâkimler yalnızca bir dönem görev yapabilirler. Doğru cevap D'dir.

Mahkemenin resmi dilleri Fransızca ve İngilizcedir fakat başvuruların taraf devletlerin dillerinden birinde de yapılabilmesi mümkündür. Doğru cevap B'dir.

Avrupa İşkenceyi Önleme Sözleşmesi’nin 8(2) maddesine göre taraflar Komiteye çalışmalarını yürütebilmesi için bazı imkânlar tanımak zorundadırlar: Bunlar; ülkeye serbest giriş ve arama yapma izni, tutukluların bulunduğu yerlerde Komiteye tam bilgi verme, tutukluların bulunduğu cezaevleri, karakollar, akıl hastaneleri, askeri kamplar vb. yerlere serbest giriş. Komite gözaltındaki kimselerle özel görüşmeler yapabilir. Devletin sahip olduğu ve Komitenin ihtiyaç duyduğu bilgilerin Komiteye sunulması. Bu aşamada Komite ulusal hukuk ve iş ahlakına saygılı olmak zorundadır. Doğru cevap E'dir.

Bakanlar Komitesi’nin kararında öngörülen İnsan Hakları Komiseri’nin görevleri şunlardır: İnsan haklarının etkili bir şekilde gözlenmesi ve AK insan hakları standartlarının yerine getirilmesinde üye devletlere yardım sağlamak; AK üye devletlerinde insan hakları eğitimi ve farkındalığını desteklemek; insan haklarına ilişkin hukuk ve uygulamaya ilişkin olası eksiklikleri tespit etmek; ulusal ombudsmanlıkların ve diğer insan hakları yapılarının etkinliklerinin kolaylaştırılması ve bütün bölgede insan haklarının korunmasına ilişkin danışma ve bilgi sağlamak. Ancak, yargısal olmayan bir kurum olarak Komiserlik, bireysel şikâyetler üzerine harekete geçemez; ancak bireylerin maruz kaldığı insan hakları ihlallerine ilişkin güvenilir bilgi temelinde sonuçlar çıkarabilir ve daha geniş bir çaba içine girebilir. Doğru cevap C'dir.

1993’te yürürlüğe giren Maastricht Antlaşması’nda yaşama hakkı, özel yaşamın korunması hakkı, işkence yasağı, yargılanma hakkı, düşünce ve basın özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşleri hakkı gibi hak ve özgürlüklerden bahsedilmiştir. Ayrıca Maastricht Antlaşması’nın giriş bölümünde özgürlük, demokrasi, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı ve hukuk devleti ilkelerine bağlılık vurgulanmıştır. Antlaşmada topluluk hukuk düzeninde temel hakların iki kaynağından bahsedilmiştir. Bunlar üye devletlerin ortak anayasal gelenekleri ve İHAS’dir. AB vatandaşlarının Birlik düzeyinde haklarını ve çıkarlarını korumak üzere “Avrupa Vatandaşlığı” kavramı da Maastricht Antlaşması’nda ifadesini bulmuştur. Doğru cevap A'dır.

Hâkimler, taraf devletler tarafından sunulan üç kişilik liste üzerinden Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından seçilir. 9 yıllık bir süre için seçilen hâkimler yalnızca bir dönem görev yapabilirler. Doğru cevap A'dır.

Mahkemedeki yargısal formasyonlar ise şu şekilde sıralanabilir: Daireler, komiteler, tek hâkim, Büyük Daire. Doğru cevap B'dir.