TARİHSEL SÜREÇTE DEMOKRASİ FİKRİ VE PRATİĞİNİN OLUŞUMU

Demokrasi fikri ve pratiği ilk kez Milattan Önce (MÖ) 5.yüzyıl civarında antik Yunan’da doğmuştur.

Demokrası, halkın yönetimi anlamına gelmektedir. 

Demokrasi kelimesi Yunanca'da halk manasındaki demos ve yönetim manasındaki kratos kelimelerinin bir araya getirilmesi ile elde edilmiştir. Kelime manası olarak demokrasi, halkın yönetimi anlamına gelmektedir.

Şehir devleti; antik dünyada var olmuş, nüfusları birkaç bin ile birkaç yüz bin arasında değişen, kendi kendini yöneten ve ekonomik olarak da kendine yeter siyasal ve ekonomik birimlerdir.

Antik dünyada klasik demokrasinin en yetkin biçimde pratiğe aktarıldığı yer Atina şehir devletidir.

Eklezya Atina şehir devletinde Atinalı erkeklerin bir araya geldikleri halk meclisidir. 

Atina şehir devletinde eklezya halk meclisinin toplanma yeter sayısı 6.000'dir.

Atina şehir devletinde atinalı erkekler eklezya'da bir yılda en az 40 kez toplanırdı

Karar alınacak bir konuda karar alma sürecine katılan kişiler arasında oy birliğinin mümkün olmadığı bir durumda sayıca fazla kişinin desteklediği karar kabul edilirdi.

Doğrudan demokrasi; vatandaşların siyasal süreçlere temsilciler eliyle değil, bizzat kendilerinin katıldığı demokrasi modelidir. Bu model katılımcı demokrasi olarak da nitelendirilir.

Yurttaşlık erdemi; yurttaşların kamusal meseleleri kendi kişisel meseleleriymişçesine sahiplenmeye yönelik isteklilikleri ve alışkanlıklarıdır.

Gelişimci demokrasi; siyasal süreçlere katılımın insanın karakterini geliştireceğini, bireyin var oluşunu gerçekleştirmesine katkıda bulunacağını ileri süren demokrasi anlayışıdır.

Klasik demokrasi, Atina'nın MÖ 322 yılında Makedonya'nın hakimiyeti altına girmesiyle birlikte tarih sahnesinden çekilmiştir.

Demokrasinin modern dönemlerin başında yeniden tarih sahnesine çıkmasına neden olan iki faktör vardır. Bunlardan birincisi 16.yüzyılda ortaya çıkan dinde Reform hareketi, ikincisi de Orta Çağ boyunca Avrupa'da hüküm süren asiller, ruhban sınıfı ve şehirli orta sınıfların temsil edildiği meclisler gibi kurumların ortaya çıkmasıdır. 

Dinde reform hareketinin iki sonucu olmuştur. Bunlardan birincisi Martin Luther'in öncülüğünü yaptığı Hristiyanlık dininde Roma Klisesi'nin ve Papa'nın dini yorumlama tekeli ve Tanrı inançlı bireyler arasındaki tek köprü olma iddiasına başkaldırıdır. İkinci sonucu, halkın despot yöneticilere karşı başkaldırı hakkını kendilerinde görmesidir. 

Avam kamarası; İngiliz parlamentosunun seçilmiş, asıl gücü elinde bulunduran alt meclisidir. 

İngiliz parlamentosunun sembolik üst meclisidir. Günümüzde pek çoğunun üyelikleri kendi ömürleriyle sınırlı olan lordlar ve ladylerden ve üst düzey din görevlilerinden oluşmaktadır. 

Demokrasinin, keyfi yönetimi sınırlandırarak başta mülkiyet hakkı olmak üzere birey hak ve özgürlüklerini korumaya hizmet ettiğini ileri süren görüştür.

Herkesin eşit oy hakkına sahip olmayıp eğitimlilerin eğitimsizlere veya mülk sahiplerinin mülksüzlere kıyasla daha fazla oy hakkına sahip olması gerektiği görüşüdür.

Tüm vatandaşların bir oy hakkına sahip olması ve her oyun eşit değer taşıması ilkesidir.