İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II

Bireyle Çalışma

Görev Odaklı Uygulama

IV, III

Uyum

Uygulamada özgürleştirici kişisel ve sosyal değişim

Toplumsal ve sosyoekonomik gelişime katkı sağlaması

Güçlendirme- Minimal Müdahale- Katılım

Arabuluculuk

Geleneksel değerler

Sosyal hizmet mesleği, toplumsal değişimi, insan ilişkilerinde sorunların çözümünü, insanların güçlendirilmesini ve özgürleştirilmesini destekleyerek, iyilik hâllerinin gelişmesine yardımcı olur. Arabuluculuk ise bir tekniktir. Doğru yanıt B'dir.

Değerlendirme/Gözden Geçirme: Uygulama sürecinde durum değiştikçe, değerlendirmelerin de değişmesi gerekebilir. Özellikle önceki değerlendirmelerin sınırlı bilgilere dayandığı durumlarda yeniden değerlendirme yapmak daha önemli hâle gelir. Ayrıca, düzenli aralıklarla değerlendirme yapmak uygulama sürecinin verimliliğini arttırır. Doğru yanıt C'dir.

Grupla Çalışma: Sosyal hizmet uzmanının problemlerin çözümünde kolaylaştırıcı olarak yer aldığı bu çalışma biçimi, ortak sorunları olan insanların bu sorunları birlikte çözmelerini içerir. Doğru yanıt D'dir.

Arabuluculuk: Arabuluculuk rolü, taraflar arasındaki tartışmalara müdahale etmek, aralarında uzlaşma sağlamak ya da karşılıklı memnuniyet sağlanacak anlaşmalara erişmek amacıyla, otoritesi ya da karar alma yetkisi olmayan üçüncü bir kişinin dâhil olmasıdır. Arabuluculuk, tarafları ortak ve herkes için faydalı olacak çözümü bulmak için yönlendirmektir. Tarafların eşit katılımını ve faydalanmasını sağlamak için sosyal hizmet uzmanının değişim sürecini yönetme becerisi esastır. Doğru Yanıt E'dir.

Rol Değiştirme: İnsanlar, başka birinin bakış açısını anlamaya başladıklarında ilişkiler genellikle olumlu yönde değişir. Sosyal hizmet uzmanı rol değiştirme tekniğini uygularken hizmeti alandan, karşısındaki kişiyi daha iyi anlayabilmesi için geçici olarak o kişinin bakış açısına uygun olarak davranış sergilemesini ister. Bu teknik aynı zamanda bireye kendi tutumunun başkaları tarafından sergilendiğinde nasıl algılandığını görme şansı
verir. Bu teknik, kişiler arası ilişkilerde çatışmaların yaşandığı zamanlar çok uygundur. Aileyle çalışma bir müdahale tekniği değil, müdahale düzeyidir. Doğru yanıt B'dir.

Mesleki pratiğin kuralları: Mesleki pratiğe ilişkin spesifik bir rehberdir. Örneğin, meslek profesyonellerine hizmet alanlardan para ya da hediye alınmamasının hatırlatılması gibi kurallar yer alır. Doğru yanıt A'dır..

Eleştirel sosyal hizmetin aşağıdaki bileşenlerine vurgu yapar:
1. Eleştirel sosyal hizmet, baskı üreten yapıların insanların günlük yaşamlarında nasıl yeniden üretildiğini sorgular. Hem sosyal hizmet uzmanlarının hem de hizmet alanların karmaşık bir güç ağı içinde hareket ettiklerini kavramak, güçlendirme
stratejilerini dikkate almaya ve hizmeti alanların salt sosyal yapının kurbanları olarak görmekten uzaklaşmaya imkân sağlar.
2. Eleştirel sosyal hizmet baskıyı üreten yapıların ideolojik süreçlerle yeniden üretildiğini ileri sürer. Sosyal hizmet uzmanları, hizmet alanların yaşamlarını, yasalarla belirlenen uygun çerçevelere yerleştirerek bu ideolojik süreçlerin içerisinde yer
alırlar.
3. Eleştirel sosyal hizmet, genellikle pozitivizm adı verilen başat sosyal bilim tarzını eleştirir. Sosyal varlıklar olarak insanların içinde bulunduğu duruma müdahale etmeyi engelleyen bir yabancılaşma yaşadıklarını ve bu yüzden “gerçekler”in değiştirebilir olduğu bilincini geliştirmenin gerekli olduğunu ileri sürer.
4. Eleştirel sosyal hizmet insanların sosyal değişime katılımını/katılabileceğini öngörür.

Eleştirel sosyal hizmet yaklaşımında kullanılabilecek ortak ilkeler belirlenebileceğini ileri sürer. Bu ilkeler:

(1) Baskıyı üreten ve sürdüren yapı ve süreçlerin dönüştürülmesi fikrine bağlılık,

(2) Baskı altına alınmış ve marjinalize edilmiş topluluklarla birlikte çalışmaya bağlılık,

(3) Uygulamada özgürleştirici kişisel ve sosyal değişim, sosyal adalet ve sosyal eşitlik yönelimi

(4) Sosyal hizmet uzmanları ile hizmet alanlar arasında diyalog temelli bir ilişkidir. Doğru yanıt E'dir.

İnsanları ya da grupları kolayca “güçlü” ya da “güçsüz” kategorilerine sokmak mümkün değildir. Zaten gücün bağlamsal değişkenliği de böyle bir kategorilendirme yapmaya izin vermez. Yani bir bağlamda “güçlü” bir konumlanması olan kişi, başka bir sosyal bağlamda “güçsüz” bir konumda olabilir (örneğin; evde karısının karşısında ataerkil normların yarattığı güçlü konumdan sonuna kadar yararlanan bir erkek, iş yerinde patron ya da müdürü karşısında görece “güçsüz” bir konumdadır). Doğru yanıt D'dir.

Planlama, ön değerlendirme ve müdahale arasında bir köprü oluşturmaktadır.

Müdahale: Değişim sürecinde en görünür olan aşamalar müdahale ve izleme aşamalarıdır. Bazen “eylem” aşaması olarak da adlandırılır (Sheafor ve Horejsi, 2014:385).