İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II

Erkekler kadınlardan daha iyi araba kullanır

Temizlik, gıda ürünleri vb. reklamlarda kadınların oynatılması

Cinsiyet, biyolojik; toplumsal cinsiyet ise sosyo-kültüreldir.

Ataerki; erkeğin kadın bedeni, cinselliği, doğurganlığı, emeği vb. alanlardaki her türlü denetimidir.

Cinsiyetçilik: Toplumdaki erkek egemenliğini ve kadının ikincil konumunu meşrulaştırmaya hizmet eden her türlü ayrımcı davranış ve pratiktir.

Sosyal psikolojide genel olarak ayrımcı davranış ve pratiklere önyargıların yol açtığı kabul edilmektedir.

Fiziksel şiddet; başkasının vücut bütünlüğüne zarar veren, ona acı çektiren her türlü saldırı olarak tanımlanmaktadır.

Psikolojik şiddet; bağırmak, korkutmak, küfür etmek, tehdit etmek, hakaret etmek,
eve kapatmak, küçük düşürmek, lakap takmak, kadının nasıl giyineceği, nereye
gideceği, kimlerle görüşeceği konusunda baskı yapmak, öfkesini çocuklardan
çıkarmak, çocuklarını göstermemekle tehdit etmek, silah göstermek gibi eylemleri
kapsamaktadır.

Cinsiyetçi Söylem: Kadına yönelik ayrımcılık barındıran her türlü sözlü ifadedir.

Toplumsal cinsiyet ve medya ile ilişkili çalışmalar, 1960’larda başlamıştır.

Korumacı cinsiyetçilik: Toplumdaki erkek egemenliğini ve kadının ikincil konumunu meşrulaştırmaya örtük bir biçimde hizmet eden her türlü korumacı davranış ve pratiktir.

Düşmanca cinsiyetçilik:
Toplumdaki erkek egemenliğini
ve kadının ikincil konumunu
meşrulaştırmaya açık bir biçimde
hizmet eden her türlü düşmanlık
ve nefret içeren davranış ve
pratiktir.

1972’de toplumsal cinsiyet üzerinde kapsamlı olarak duran düşünürlerden olan Ann
Oakley, “Sex Gender and Society” (2016) isimli eserinde cinsiyetin biyolojik, toplumsal
cinsiyetin ise kültürel olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap A'dır.

Ataerkinin kelime anlamı “baba otoritesi”, “babanın egemenliğine dayalı olan”dır. Oldukça
eski bir kökene sahip olan kelime, erkeklerin kadınlar karşısındaki iktidarı ya da egemenliği anlamıyla 1970’li yıllarda, özellikle radikal feminizm tarafından kullanılmıştır.
Kavramın bu biçimiyle ilk kez sistematize edilerek kullanımı açısından Kate Millet’ın
“Cinsel Politika” (1971) isimli eseri öncü niteliğe sahiptir. Doğru cevap C'dir.

Heteronormativite: Heteroseksüelliğin tek normal cinsel yönelim olarak görülmesidir. İnsanların heteroseksüel kadınlar ve heteroseksüel erkekler olarak ikiye ayrıldığını, cinsiyete dayalı her türlü ilişkinin ve birlikteliğin sadece karşıt cinsiyetten sahip kişiler arasında olabileceğini ve her cinsiyetin kendine özgü değişmez toplumsal cinsiyet rolleri olduğunu iddia eden politikalar bütünüdür. Doğru cevap D'dir.

Erkek egemen toplumlarda kabul gören “erkekler için sert, soğukkanlı, hükmedici, güçlü olmak; kadınlar içinse sıcakkanlı, yumuşak huylu, güler yüzlü, hamarat, düzenli ve fedakâr olmak” gibi iki cinse yönelik tutum ve davranışları belirleyen nitelikler de birbirleriyle karşıtlık ilişkisi üzerine inşa edilen rollere örnektir. Doğru cevap D'dir.

Simone de Beauvoir (2010), ilk kez 1949 yılında yayınlanan “İkinci Cins” (Second Sex) isimli yapıtında geçen “kadın doğulmaz, kadın olunur” sözleriyle, cinsiyetin kuruluşunda sosyo-kültürel olanın etkisine vurgu yapmıştır. Yazar, kadınların ataerkil (erkek egemenliğine dayalı) olan toplumsal sistemde, erkeklerin karşısındaki ikincil ve eşitsiz konumunu üreten iktidar ilişkileri üzerinde durmaktadır. Doğru cevap B'dir.

T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2016-2020 (2016) kitapçığında bu şiddet türleri  fiziksel şiddet, ekonomik şiddet, cinsel şiddet ve psikolojik şiddet olarak gruplandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’nin de imzacısı olduğu Kadına Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi/ İstanbul Sözleşmesi’nde (2011:5) toplumsal cinsiyet; “herhangi bir toplumun, kadınlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü toplumsal anlamda oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler olarak” tanımlanmakta ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini beraberinde getiren bu özelliklerin ortadan kaldırılması konusunda öneriler getirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Birleşmiş Milletler Kadın Birimi ve Parlamentolar Arası Birlik tarafından yayınlanan “Siyasette Kadın 2017” haritasına göre, 2016 yılında dünya parlamentolarındaki kadın vekillerin ortalaması 2016’da %23,4’tür. Türkiye ise 186 ülke arasında 132.sıradadır. Doğru cevap B'dir.