İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II

Millet kavramının ortaya çıkışı 17. ve 18. yüzyıllardaki İngiliz ve Fransız devrimleriyle olmuştur. Doğru cevap B'dir.

İnsanların kendi benliklerine bir referans noktası oluşturabilmek için, kendilerini yönlendirdikleri ayrı bir psikolojik mekanizmadır. Bir kişinin ait olduğu sosyal kategori veya grup, kişinin benlik tanımlaması için bir temel sağlamaktadır. Benliğin, bilişsel olarak bir grubun üyesi olarak tanımlanması ise, -o gruba yüklenilen duygular ve değerlerle birlikte- sosyal kimlik olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

İç grup yanlılığı çerçevesinde ele alınması gereken kavramlardan biri de etnosentrizmdir. Etnosentrizm, ya da etnik merkezcilik, bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve kendi kültürünü diğer kültürlerden üstün tutması ile tarif edilen duygu ve inanışlar olarak tanımlanmaktadır (Sumner, 1906). Etnosentrik insanlar ait oldukları etnik kökeni diğer bütün etnik gruplardan daha iyi görme eğilimindedirler. Etnosentrik düşünüş tarzına sahip insanlar her millette görülebilir (Brewer ve Yuki, 2007). Doğru cevap E'dir.

Zenofobi, yabancı korkusu-nefreti anlamında olup, kişinin yabancılardan ya da bir şekilde kendisinden farklı olan insanlardan korkmasına ve nefret etmesi durumuna verilen addır. Sosyal kimliğimizin önemi arttıkça diğer gruplardan gelen tehditlere karşı daha sert tepki veririz. Doğru cevap D'dir.

Milli semboller gündelik hayat pratiklerinin içine gizlenmiştir. Örneğin banknotlar, demir paralar, pullar, günlük gazete logoları hep millet olduğumuzu ve milliyetçilik ideolojisini sembolize etmektedir ama çoğu zaman bunların ayırdına varamayız. Millet temeline dayalı kategorik ayrımlar ve milli kimliklerimiz hergün maruz kaldığımız ya da uyguladığımız alışkanlıklarımızla, birbirimizle konuşmalarımızla yeniden ve yeniden üretilmektedir. Böylelikle içinde yaşanılan ortam milli ortama dönüşmektedir. Bu süreç o kadar doğal ve sıradan bir şekilde yaşanır ki dikkat bile çekmez. Milli semboller göze çarpmadan kendilerini gösterir, millet farkına varmadan fark edilir. Yani milli bayramlarda ve resmi törenlerde söylenen marşlar, asılan bayraklardan ziyade, hepimizin zaman zaman gittiğimiz devlet dairelerindeki ufak göze batmayan semboller, bir gazete haberinde geçen küçük bir cümle gibi dikkatimizi bile çekmeyen durumlar aracılığıyla milliyetçilik ideolojisini kazanır ve sürdürürüz. Hergün yeniden üretilen ve millet olduğumuzu bilinç altına işleyen ve bizlerin de farkında olmadan sürdürdüğümüz bu ideolojik yapılanmaya banal milliyetçilik adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Milli semboller gündelik hayat pratiklerinin içine gizlenmiştir. Örneğin banknotlar, demir paralar, pullar, günlük gazete logoları hep millet olduğumuzu ve milliyetçilik ideolojisini sembolize etmektedir ama çoğu zaman bunların ayırdına varamayız. Millet temeline dayalı kategorik ayrımlar ve milli kimliklerimiz hergün maruz kaldığımız ya da uyguladığımız alışkanlıklarımızla, birbirimizle konuşmalarımızla yeniden ve yeniden üretilmektedir. Böylelikle içinde yaşanılan ortam milli ortama dönüşmektedir. Bu süreç o kadar doğal ve sıradan bir şekilde yaşanır ki dikkat bile çekmez. Milli semboller göze çarpmadan kendilerini gösterir, millet farkına varmadan fark edilir. Yani milli bayramlarda ve resmi törenlerde söylenen marşlar, asılan bayraklardan ziyade, hepimizin zaman zaman gittiğimiz devlet dairelerindeki ufak göze batmayan semboller, bir gazete haberinde geçen küçük bir cümle gibi dikkatimizi bile çekmeyen durumlar aracılığıyla milliyetçilik ideolojisini kazanır ve sürdürürüz. Her gün yeniden üretilen ve millet olduğumuzu bilinç altına işleyen ve bizlerin de farkında olmadan sürdürdüğümüz bu ideolojik yapılanmaya banal milliyetçilik adı verilmektedir. Marşlar dikkat çeken, gizli olmayan, her biryinbilinçli olarak farkında olduğu sembollerdendir. Doğru cevap B'dir.

Grup İçerikleri, bir grubu diğerinden ayırt etmemize yarayan kalıp yargı, norm ve değerlerdir. Doğru cevap C'dir.

Çok sayıda insanın savaş veya çeşitli sebeplerle ülkelerini terk edip başka ülkelere göç ettiği günümüz koşullarında göçmen topluluklularına yönelik düşmanca yaklaşımlar ve olumsuz davranışlar hem göçmen gruplar hem de ev sahipliği yapan gruplar açısından yıkıcı sonuçlara yol açabilmektedir. Çeşitli sebeplerle yoğun göç alan Fransa gibi ülkelerde özellikle zenofobi (yabancı korkusu) ve etnik şiddet gibi olumsuz durumlar gözlenebilmekte, bu da siyasi, ekonomik ve sosyo-kültürel yapıları olumsuz etkileyebilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Grup İçerikleri, bir grubu diğerinden ayırt etmemize yarayan kalıp yargı, norm ve değerlerdir. Doğru A'dır.

İç grup yanlılığı denince pek çok kişinin aklına dış gruba karşı olumsuz tutumlar veya ayrımcı davranışlar gelebilir. Ancak iç grubu kayırma, ille de dış gruba olumsuz bir tutum beslenmesini gerektirmez. Brewer (1999) iç grup yanlılığının mensup olunan gruba beslenen sevgi, hoşgörü gibi duygularla ilişkili olabileceğini ve bunun dış gruba yönelik duygu ve davranışla ilgisi olmayabileceğini, bu ikisinin birbirinden bağımsız görülebileceğini belirtmektedir. İç grup yanlılığı, iç grup üyelerini daha olumlu görme ve davranışsal boyutta kayırma, üyesi olunan grubu daha olumlu kalıp yargılarla değerlendirme ile ilişkili görünmektedir (Brewer, 1999). Bu durumda, örneğin, mensup olduğumuz milli grubu, yani milletimizi tanımlarken daha olumlu sıfatlar kullanırız. Diyelim ki kendimizi Türk olarak tanımlıyorsak, Türkleri hoşgörülü, misafirperver, sıcakkanlı olarak değerlendirme eğilimindeyizdir. Milli kimliğimizi paylaştığımız diğer kişileri kayırıcı davranışlarda da bulunabiliriz. Örneğin, yurtdışında göçmen olarak yaşayan Türkler, açtıkları işyerlerinde diğer milletlerdense Türkleri çalıştırmayı tercih edebilirler. Doğru cevap D'dir.

Millet kavramının ortaya çıkışı 17. ve 18. yüzyıllardaki İngiliz ve Fransız devrimleriyle olmuştur.

Genel olarak millet, ortak dili, ortak geçmişi, ortak gelenek ve görenekleri, ortak toprak parçasını, ortak inanışları, ortak ekonomik ve siyasi yapıyı paylaşan bireylerden oluşan sosyal bir örgütlenme biçimi
olarak tanımlanabilir. Doğru cevap E'dir.

İnsanların kendilerinin kim olduğuna ilişkin fikirleri sadece kişisel kimliklerini (kişisel niteliklerini, tutum ve değerlerini) değil, aynı zamanda üyesi oldukları gruplardan gelen sosyal kimliklerini de kapsamaktadır. Örneğin Ayşe kendini “zeki”, “çalışkan”, “başarılı” olarak tanımlarken kişisel özelliklerini belirtmekte, öte yandan kendisini bir “kadın”, bir “Türk”, bir “doktor” olarak tanımlarken de dâhil olduğu sosyal gruplardan gelen sosyal kimliklerine vurgu yapmaktadır. Doğru cevap C'dir.

En Kapsayıcı Sosyal Kategorizasyona örnek insan verilebilir. Doğru cevap B'dir.

İç grup yanlılığı, iç grup üyelerini daha olumlu görme ve davranışsal
boyutta kayırma, üyesi olunan grubu daha olumlu kalıpyargılarla değerlendirme ile ilişkili görünmektedir. Bu durumda, örneğin, mensup olduğumuz milli grubu, yani milletimizi tanımlarken daha olumlu sıfatlar kullanırız. Diyelim ki kendimizi Türkolarak tanımlıyorsak, Türkleri hoşgörülü, misafirperver, sıcakkanlı olarak değerlendirme eğilimindeyizdir. Doğru cevap C'dir.

Etnosentrizm, ya da etnik merkezcilik, bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve kendi kültürünü diğer kültürlerden üstün tutması ile tarif edilen duygu ve inanışlar olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Zenofobi, yabancı korkusu-nefreti anlamında olup, kişinin yabancılardan ya da bir şekilde kendisinden farklı olan insanlardan korkmasına ve nefret etmesi durumuna verilen addır. Doğru cevap B'dir.

Her grubun işleyişini düzenleyen, grup üyelerinin nasıl davranacağını belirleyen, bazıları yazılı bazıları yazısız çeşitli kurallar vardır. Bu kurallara norm adı verilir. Normlar, büyük veya küçük çaplı bütün gruplarda bulunur. Grup normuna uymamak, gruptan dışlanma, ayıplanma, cezalandırılma gibi bazı sonuçları beraberinde getirebilir. Doğru cevap A'dır.

Araştırmacılara göre milliyetçilik, iç grup yanlılığı ve dış grup grup düşmanlığının bir arada görüldüğü bir ideolojidir. Öte taraftan vatanseverlikte sadece iç grup yanlılığı bulunmakta, fakat dış grup düşmanlığı görülmemektedir. Doğru cevap E'dir.

Milliyetçiliğin bilinç altına işlemesi, bir okulda asılı bayrak, tarihi bir
şahsiyetin büstü, marşlar, bir gazete manşeti, televizyon dizileri, milli takım karşılaşmaları gibi sembol ve söylemler aracılığıyla olmaktadır. Milli semboller gündelik hayat pratiklerinin içine gizlenmiştir. Örneğin banknotlar, demir paralar, pullar, günlük gazete logoları hep millet olduğumuzu ve milliyetçilik ideolojisini sembolize etmektedir ama çoğu
zaman bunların ayırdına varamayız. Doğru cevap D'dir.