İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Soruda sıralanan tabakalar kast sistemine ait tabakalardır.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Aynı zamanda aynı yerde bulunan fakat ortak çok az şey paylaşan insanların bir aradalığına "yığın" adı verilir.

Toplumsallaşma sürecinin bazı temel özellikleri vardır (Demir, 2010: 60):

a. Toplumsallaşma süreci birikimli bir süreçtir.

b. Toplumsallaşma karşılıklı bir etkileşim sürecidir ve bu süreçte bireyin kişiliği oluşur.

c. Toplumsallaşma sürecinde hem formel değerler ve normlar hem de informel değerler ve normlar bireylere aktarılır.

d. Biyolojik temeller, öğrenme kapasitesi ve kullanılan dil sayesinde algı, bilgi olarak kodlanır, paylaşılır ve aktarılır.

e. Toplumsallaşma, formel ve informel gruplar aracılığıyla süreklilik kazanır.

f. Toplumsallaşma, tüm topluma aktarılır ve yapısı nedeniyle geneldir. Cevap A şıkkıdır.

Grupların sosyal yapıları vardır. Statüler ve tabakalaşmalar mevcuttur.  Grupta her üye kendi sosyal rolünü oynar. Böylece grup katılımı gerçekleşir. Grup sürekliliği için karşılıklı iletişim gerekir.  Her grup içinde rollerin oynandığı yolları etkileyen davranış normlarına sahiptir. Grup üyeleri belirli ortak ilgi ve değerlere sahiptir.Grubun yöneldiği hedefler ve amaçlar vardır. Grubun sürekliliği vardır. Diğer seçenekler toplum sal yığın ve toplumsal kitlelerle ilgili özelliklerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bütün insanların birey olarak biricik oldukları ve öteki insanlardan farklı oldukları açıktır ancak haklar düzleminde de farklılıklar mevcuttur. Bazı kişiler ve gruplar ayrıcalıklıyken bazı kişiler ve gruplar bu ayrıcalıklardan yoksun bırakılmışlardır. Toplumdaki bu tür eşitsizlik durumları toplumsal tabakalaşma ile açıklanmaktadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Sistemin en yukarısında Brahmanlar bulunmaktadır. Daha sonra Kshatriya’lar, Vaişya’lar, Şudra’lar ve en altta da Dokunulmazlar bulunur. Doğru sıralama C şıkkında verilmiştir.

Sınıf sistemi sahipliğe, üretim araçları mülkiyetine, kişilerin yaptığı işlere ve kaynakları kontrol hakkına dayanan tabakalaşma türüdür. Hangisi olursa olsun her üretim sisteminde üç ana değişken vardır. Bunlar; a. Su, toprak, tohum ve hayvan gibi doğal kaynaklar b. Üretim araçları ve bilgisi, eşdeyişle teknoloji ve c. İnsan emeğidir (Güvenç, 1996: 212). Fakat sınıf çalışmalarında mutlaka atıfta bulunulan Karl Marx sınıfları mülkiyet temelinde değerlendirir. İnsanın doğal kaynaklar ve üretim araçlarıyla olan ilişkisini mülkiyet kavramı belirler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Standing (2014) 'e göre Prekarya, esnek bir emek piyasasının ürünüdür. Sınıfın devlet ve sermaye ile güven ilişkisi asgari düzeydedir. Güvencesizlik, geleceksizlik, olumsuz duygular bu sınıfa ait özelliklerdendir. Bu sınıfın homojen bir yapısı yoktur. Mevsimlik tarım işçilerinden taşeron işçilere, parça başı iş üretenlerden bilişim teknolojilerindeki değişmeyle birlikte evden çalışan ve süreli işlerden, örneğin projelerden para kazanan çalışanlara kadar geniş bir kesimi kapsar. Bu sınıfa mensup kişiler çalışıyor olsa da iş temelli kimlik sahibi değillerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Bir diğer sembolik etkileşimci olan Erving Goffman (2012, 2017) ise benliği ve bu benliğin sunumunu tiyatro alegorisiyle açıklamaya çalışır. Bireylerin yaşamlarını belirli maskeler aracılığıyla sürdürdüğünü belirtir. Zaten kişi (person) sözcüğünün ilk anlamı “maske”dir (persona).Performans, bir kişinin gözlemciler önünde bulunduğu süre boyunca gerçekleştirdiği ve gözlemciler üzerinde etkisi olan faaliyetlerdir.Bu performans sırasında önceden belirlenmiş eylem kalıpları rutin olarak adlandırılır. Bu rutinler ötekiler ile ilişki kurmamıza olanak tanır. Bu faaliyetlerin sergilenmesi için ortam sunan ve donanım sağlayan ise vitrindir. Kişisel vitrin, cinsiyet, yaş, ırksal özellikler, boy, görünüş, duruş şekli, jest ve mimikler, konuşma kalıpları gibi öğeleri içerir. Goffman (2017) ayrıca benliğin kişisel mekân, kullanım mekânı, bilgi özel alanı gibi çeşitli bölgelerinin olduğunu belirtir. Örneğin “kılıf” olarak adlandırdığı benlik bölgesi, bedeni kaplayan, deriyi örten elbiselerdir. Buna göre, farklı kültürlerde bedenin farklı bölgesi sakınılır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Damgalanmış kimlikler çeşitlidir. Öncelikle bazı bedenler damgalanmış kimliklerdendir, çeşitli fiziksel deformasyonları mevcuttur. Bununla birlikte zihinsel bozukluklar, hapse girmiş sabıkalı kişiler, bağımlılık, alkolizm, eşcinsellik, işsizlik, intihar eğilimi ve radikal politik eğilim sahipleri damgalanmış kimliklerdendir (Goffman, 1963). Bunun karşısında konumlananlar “normal” olarak ele alınır. Bu kişiler toplum normlarına uyum sağlayan kişilerdir. Toplumsal yapının öğrettiği normlara uyum sağlayarak hayatlarını idame ettirirler ve normlardan sapanları damgalarlar. Doğru cevap A şıkkıdır.

Toplumsal yapı denmektedir.

Toplumsal kurumlardır.

Norm denmektedir.

Değer denmektedir.

Toplumsallaşma denmektedir.

Yığın denmektedir.

Kast sistemi denmektedir.

Dokunulmazlar yer almaktadır.

Elitler yer almaktadır.

Ticari kimlik kimlik türleri arasında yer almamaktadır.