İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II - Deneme Sınavı - 5

Kendimizi içinde tanımladığımız gruplar sosyal psikolojide iç grup, üyesi olmadığımız diğer grup ise dış grup olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

İç Grup Yanlılığı: Kişinin kendi grubunun üyelerini kayırma ve kendi grubunu daha olumlu değerlendirme eğilimi. Doğru cevap D'dir. 

Etnosentrizm, Yunanca ethnos (halk) ve centre (merkez) kelimelerinden türetilen, bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve diğer kültürleri kendi kültürü açısından değerlendirmesi ile tarif edilen duygu. Doğru cevap B'dir.

Zenofobi (Yabancı Düşmanlığı): Yabancı korkusu-nefreti anlamında olup, kişinin yabancılardan ya da bir şekilde kendisinden farklı olan insanlardan korkmasına ve nefret etmesi durumuna verilen addır. Doğru cevap A'dır. 

Banal Milliyetçilik: İngiliz sosyal psikolog Michael Billig’in (1996) gündelik hayatta maruz kaldığımız semboller ve söylemler yoluyla farkına varmaksızın millet olmayla ilgili ideolojinin kazanılması, sürdürülmesi ve yeniden üretilmesi anlamında kullandığı terim. Doğru cevap D'dir.

Grup İçerikleri: Bir grubu diğerinden ayırt etmemize yarayan kalıpyargı, norm ve değerlerdir. Doğru cevap E'dir.

Genel olarak millet, ortak dili, ortak geçmişi, ortak gelenek ve görenekleri, ortak toprak parçasını, ortak inanışları, ortak ekonomik ve siyasi yapıyı paylaşan bireylerden oluşan sosyal bir örgütlenme biçimi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap C'dir. 

Banal Milliyetçilik: İngiliz sosyal psikolog Michael Billig’in (1996) gündelik hayatta maruz kaldığımız semboller ve söylemler yoluyla farkına varmaksızın millet olmayla ilgili ideolojinin kazanılması, sürdürülmesi ve yeniden üretilmesi anlamında kullandığı terim. Doğru cevap E'dir. 

Bir toplumun ekonomik, siyasal, dini vb. kurumları onun toplumsal yapısını meydana getirir ve bu yapının bileşenleri de normlar, değerler ve toplumsal rollerdir.Toplumsal yapı, toplumsal kurumları ve toplumsal ilişkileri işaret eder ki, bunlar toplumu inşa eden tuğlalardır. Cevap E şıkkıdır.

A ve E seçenekleri sosyal kimlik ile ilgili iken  C seçeneği grup , d seçeneği dış grup tanımları ile ilgilidir.

A ve E seçenekleri iç grupların özellikleri ile ilgilidir. İç Grup yanlılığının özellikleri grup üyelerini daha olumlu görme ve davranışsal boyutta kayırma, üyesi olunan grubu daha olumlu kalıpyargılarla değerlendirme ile ilişkili görünmektedir. B ve D seçeneği ise etnosentrizm özelliklerini ifade etmektedir.  Etnosentrizm,  etnik merkezcilik, bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve kendi kültürünü diğer kültürlerden üstün tutması ile tarif edilen duygu ve inanışlar olarak tanımlanmaktadır . Etnosentrik insanlar ait oldukları etnik kökeni diğer bütün etnik gruplardan daha iyi görme eğilimindedirler.

Kişinin yabancılardan ya da bir şekilde kendisinden farklı olan insanlardan korkmasına ve nefret etmesi durumuna zenofobi adı verilir. Kişinin kendi grubunun üyelerini kayırma ve kendi grubunu daha olumlu değerlendirme eğilimi iç grup yanlılığı, Bir millete ait hissetme ve millete bağlanma o millete mensup olmaya ilişkin olumlu duygular geliştirerek diğer milletlerin küçümsenmesi  ise  dış grup küçümseme olarak ifade edilir.  Karşılaştırma yapılan bağlamlarda diğer millete mensup kişilerin daha olumsuz kalıp yargılarla değerlendirilmesi , diğer millete mensup bireylere ayrımcı şekilde davranılması  dış grup düşmanlığı olarak değerlendirilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Her grubun, üyelerinin üzerinde az çok hemfikir olduğu bazı tanımlayıcı özellikleri kalıpyargılar olarak adlandırılır. Örneğin üniversite öğrencilerini özgür ve çalışkan olarak nitelemek kalıpyargıdır. Milletlerin de kendilerine ilişkin birtakım nitelemeleri mevcuttur. Örneğin Almanlar kendilerini “dakik ve entelektüel”, İngilizler “serinkanlı”, Türkler “misafirperver” olarak tanımlamaktadırlar. Değerler, insanların kendilerinin ve diğerlerinin davranışlarını, tutumlarını yargılamakta kullandıkları standartlar ve davranışları belli bir amaca yönlendiren inançlar olarak tanımlanmaktadır

1972’de toplumsal cinsiyet üzerinde kapsamlı olarak duran düşünürlerden olan Ann
Oakley, “Sex Gender and Society” (2016) isimli eserinde cinsiyetin biyolojik, toplumsal
cinsiyetin ise kültürel olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap A'dır.

Bu kuramcılara göre, millet temelinde sosyal kategorizasyon yapmak, yani bireyin kendisini mensup olduğu millet temelinde tanımlaması milliyetçiliği de içinde barındırır. Ancak milliyetçiliğin diğer milletlere karşı düşmanca bir içerik kazanıp kazanmayacağı, o milletler arasındaki tarihi, sosyal, ekonomik ve politik ilişkilerin niteliğiyle, yani sosyal bağlamla şekillenir. Örneğin Amerikan milliyetçiliği Fransızlara karşı düşmanca tutum ve davranışı gerektirmezken, Ruslara karşı düşmanlık beslemeyi gerektirebilir. Böyle bir kavramsallaştırma, milliyetçilikle vatanseverlik arasında ayrım yapmayı da anlamsızlaştırmaktadır.

Milliyetçilik, iç grup yanlılığı ve dış grup grup düşmanlığının bir arada görüldüğü bir ideoloji tanımı ise  Mummendey, Klink ve Brown tarafından öne sürülen görüşlerden biridir.

Ataerkinin kelime anlamı “baba otoritesi”, “babanın egemenliğine dayalı olan”dır. Oldukça
eski bir kökene sahip olan kelime, erkeklerin kadınlar karşısındaki iktidarı ya da egemenliği anlamıyla 1970’li yıllarda, özellikle radikal feminizm tarafından kullanılmıştır.
Kavramın bu biçimiyle ilk kez sistematize edilerek kullanımı açısından Kate Millet’ın
“Cinsel Politika” (1971) isimli eseri öncü niteliğe sahiptir. Doğru cevap C'dir.

Banal milliyetçilik milli semboller göze çarpmadan kendilerini gösterir, millet farkına varmadan fark edilir. Yani milli bayramlarda ve resmi törenlerde söylenen marşlar, asılan bayraklardan ziyade, hepimizin zaman zaman gittiğimiz devlet dairelerindeki ufak göze batmayan semboller, bir gazete haberinde geçen küçük bir cümle gibi dikkatimizi bile çekmeyen durumlar aracılığıyla milliyetçilik ideolojisini kazanır ve sürdürürüz. Hergün yeniden üretilen ve millet olduğumuzu bilinç altına işleyen ve bizlerin de farkında olmadan sürdürdüğümüz bu ideolojik yapılanmaya banal milliyetçilik adı verilmektedir.

Sosyal İnşa yaklaşımında millet ve milliyetçilik konuları farklı bir perspektiften ele alınmaktadır. Genel olarak sosyal inşacılar millet de dâhil her tür sosyal olgunun ve kategorinin, söylemler yoluyla inşa edilen bir süreç olduğunu ileri sürmektedirler. İnsanların millet temelinde kategorilere ayrılmaları, onların gündelik konuşmalarıyla ve pratikleriyle sürekli olarak yeniden üretilmekte, inşa edilmektedir (Arkonaç, 2004). Millet temelinde bölünmeler, dış dünyadaki bir gerçekliğe tekabül eden zihinsel temsiller değildir. Hatta dış dünyada dini, milli ve cinsiyete dayalı gruplaşmalar ve o grupların kalıpyargıları, normları ve değerleri de insanların aralarındaki konuşmalarda, ortaya çıkan söylemlerde kurulmaktadır.

Sosyal kimlik yaklaşımına göre, grup kalıpyargılar, normlar ve değerler grup içeriklerini oluşturur ve bu içerikler her grubu birbirinden ayırırlar.

A seçeneği etnosentirizmi, B seçeneği iç grup yanlılığını, D seçeneği dış grup küçümsemeyi, E seçeneği ise  dış grup düşmanlığını ifade etmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.