İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II - Deneme Sınavı - 16

Emerson’a göre millet kavramının en basit tanımı: “Kendilerini millet olarak hisseden insan topluluğu”dur. . Bu tanıma göre, bir milletin millet olabilmesi için kendilerini millet şeklinde hissetmeleri yeterlidir. Bu durumda milleti oluşturan asıl unsur tarih,
dil, din, kültür birliği değil, bir grup insanın kendilerini millet olarak tanımlamalarıdır. Doğru yanıt B'dir.

Toplumsal kurumlar: Bütün toplumlarda bulunan organize edilmiş çeşitli toplumsal düzenlemelerdir.

Norm: Bir grup üyesinin yapması ve yapmaması gereken davranışları düzenleyen ortak inanç kümesidir.

Grup: Birbirleriyle sık sık etkileşim kuran, aidiyet duygusu taşıyan ve karşılıklı bağımlılık hissi taşıyan iki ya da daha fazla insanın bir araya gelerek oluşturduğu yapıdır.

Toplumsal Hareketlilik: Kişinin tabakalaşma sistemi içerisinde bir seviyeden diğer bir seviyeye geçebilmesidir.

Toplumsallaşma sürecinin bazı temel özellikleri vardır (Demir, 2010: 60):
a. Toplumsallaşma süreci birikimli bir süreçtir.
b. Toplumsallaşma karşılıklı bir etkileşim sürecidir ve bu süreçte bireyin kişiliği oluşur.
c. Toplumsallaşma sürecinde hem formel değerler ve normlar hem de informel değerler ve normlar bireylere aktarılır.
d. Biyolojik temeller, öğrenme kapasitesi ve kullanılan dil sayesinde algı, bilgi olarak
kodlanır, paylaşılır ve aktarılır.
e. Toplumsallaşma, formel ve informel gruplar aracılığıyla süreklilik kazanır.
f. Toplumsallaşma, tüm topluma aktarılır ve yapısı nedeniyle geneldir.

Fichter’e (2006: 60) göre grup, “ortak sosyal hedefleri izleyen, sosyal normlar, ilgiler ve değerlere göre karşılıklı roller oynayan sosyal kişilerin tanınabilir, yapılaşmış sürekli birlikteliğidir”. Bu insan birlikteliğinin ortak bir geçmişleri vardır, ortak mekân paylaşırlar ve ortak ilgilere sahiptirler. Bunlarla birlikte grupların belli başlı bazı özellikleri bulunmaktadır:
a. Üyeleri ve dışarıdaki gözlemcilerce tanınır. Grupların varlıklarını herkes bilir.
b. Grupların sosyal yapıları vardır. Statüler ve tabakalaşmalar mevcuttur.
c. Grupta her üye kendi sosyal rolünü oynar. Böylece grup katılımı gerçekleşir.
d. Grup sürekliliği için karşılıklı iletişim gerekir.
e. Her grup içinde rollerin oynandığı yolları etkileyen davranış normlarına sahiptir.
f. Grup üyeleri belirli ortak ilgi ve değerlere sahiptir.
g. Gubun yöneldiği hedefler ve amaçlar vardır.
h. Grubun sürekliliği vardır.

Prekarya: Güvencesiz (precarious) sıfatı ile proletarya (proletariat) isminin birleşmesinden oluşan bir tanımlamadır. Başlıca özelliği güvencesizlik olan bu sınıf homojen bir yapıya sahip değildir. Düzenli olarak düzensiz işlerde çalışan bir sınıf olarak tanımlanabilir.

Kimlik: Kimlik, bireylerin ve grupların kendilerini nasıl gördükleri ve tanımladıkları ve diğer bireylerin ve grupların onları nasıl gördükleri ve tanımladıkları ile ilgilidir (Browne, 2015: 191).

Kuralcı normlar (prescriptive norms): Hangi davranışın uygun ya da kabul edilebilir olduğunu belirler. Örneğin belirli miktarda para kazanan kişilerden vergi ödemeleri beklenir. Ya da adetlere dayalı normlar otobüste yaşlı bir teyzeye yer vermemizi söyler.

Yığın: Aynı zamanda aynı yerde bulunan fakat ortak çok az şey paylaşan insanların bir aradalığıdır.

Sosyal Kimlik Kuramı, bu önermeden yola çıkarak grubu psikolojik bir mekanizma olarak tanımlamaktadır. Diğer bir deyişle, grup, insanların kendi benliklerine bir referans
noktası oluşturabilmek için, kendilerini yönlendirdikleri ayrı bir psikolojik mekanizmadır. Bir kişinin ait olduğu sosyal kategori veya grup, kişinin benlik tanımlaması için bir
temel sağlamaktadır. Benliğin, bilişsel olarak bir grubun üyesi olarak tanımlanması ise, o gruba yüklenilen duygular ve değerlerle birlikte- sosyal kimlik olarak adlandırılmaktadır. Doğru yanıt D'dir.

İç Grup Yanlılığı, kişinin kendi grubunun üyelerini kayırma ve kendi grubunu daha olumlu değerlendirme eğilimidir.  iç grubu kayırma, ille de dış gruba olumsuz bir tutum beslenmesini gerektirmez. Doğru yanıt C'dir.

Etnosentrizm, ya da etnik merkezcilik, bir aşirete, kabileye, boya ve benzeri etnik gruba bağlılık ile tarif edilen, bir kimsenin kendi kültürünü temel olarak alması ve kendi kültürünü diğer kültürlerden üstün tutması ile tarif edilen duygu ve inanışlar olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Sosyal kimlik yaklaşımına göre, grup kalıpyargılar, normlar ve değerler grup içeriklerini oluşturur ve bu içerikler her grubu birbirinden ayırır. Doğru yanıt D'dir.

Sosyal kimlik yaklaşımına göre, grup kalıpyargılar, normlar ve değerler grup içeriklerini oluşturur ve bu içerikler her grubu birbirinden ayırır.  Her grubun, üyelerinin üzerinde az çok hemfikir olduğu bazı tanımlayıcı özellikleri kalıpyargılar olarak adlandırılır. Milletlerin de kendilerine ilişkin birtakım nitelemeleri mevcuttur. Örneğin Almanlar kendilerini “dakik ve entelektüel”, İngilizler “serinkanlı”, Türkler “misafirperver” olarak tanımlamaktadırlar. Doğru yanıt B'dir.

Doğru yanıt E şıkkıdır. Sosyal inşa yaklaşımı bu tür bir ayrım yapmaz. Sosyal kimlik araştırmacılarının bazıları milliyetçilik ve sosyal kimlik arasında bir ayrım ileri sürmüştür.

Milli bayramlarda ve resmi törenlerde söylenen marşlar, asılan bayraklardan ziyade, hepimizin zaman zaman gittiğimiz devlet dairelerindeki ufak göze batmayan semboller, bir gazete haberinde geçen küçük bir cümle gibi dikkatimizi bile çekmeyen durumlar aracılığıyla milliyetçilik ideolojisini kazanır ve sürdürürüz. Her gün yeniden üretilen ve millet olduğumuzu bilinç altına işleyen ve bizlerin de farkında olmadan sürdürdüğümüz bu ideolojik yapılanmaya banal milliyetçilik adı verilmektedir.

İnsan davranışına yön veren en temel sosyal güdülerden biri insanın kendini olumlu değerlendirmek ve kendisi hakkında olumlu bir görüşe sahip olmak istemesidir.  Üyesi olduğumuz sosyal gruplar da bizim benliğimizin bir parçası olduğu için, diğer bir deyişle o gruplarla özdeşleştiğimiz için, o grupları da olumlu değerlendirmek isteriz. Örneğin kendimizi Fenerbahçe takımının
taraftarı olarak tanımlıyorsak, Fener Bahçeli olduğumuzu düşündüğümüzde kendimizi iyi hissetmek isteriz. Bu sebeple üyesi olduğumuz grupları başka gruplarla karşılaştırırız. Ve bu karşılaştırmalarda kendi grubumuzu kayıracak şekilde davranırız. Oysa C seçeneğinde dış grubu küçümseme söz konusudur.

Sosyal inşa yaklaşımına göre her tür sosyal ve psikolojik olgu ya da olay da söylemlerle ortaya çıkmaktadır. Bireyleri de onların oluşturduğu topluluk ve grupları da
söylemler üretir. Karşılıklı konuşmalar içinde inşa edilen kavramlardır. A, B, C ve E seçenekleri Sosyal kimlik kuramının söylemleridir. Doğru yanıt D'dir.