İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE I

Sistem kuramını anlamak ve sosyal hizmet uygulaması ile arasındaki ilişkinin öğrenilmesi
için bazı kavramların anlaşılması önemlidir. Bu kavramlar; alt sistem, denge (homeostaz),
sınırlar, girdi-çıktı, rol, ilişki, entropi ve negatif entropi ve bütüncüllüktür. Bunların arasında pozitif entropi yer almadığından cevap D seçeneğidir.

Denge veya homeostaz ise belirli bir sistemin istikrarlı olarak sürekli bir denge durumunda kalmayı sağlayabilmesidir.Sistem teorisi ve sosyal hizmet disiplini insanlarla her zaman işlevsel olan ilişkinin kurulmasını
önemser. Her şeyin olduğu gibi sistemlerin de sonları vardır. Bir sistemin yok
olma eğilimine entropi denilmektedir. Buna karşı olarak da sistemin gelişme ve büyüme
yönündeki eğilimi ise negatif entropi olarak ifade edilir. Bütüncüllük ise sistem içindeki
tüm bileşenlerin katkısının, ayrı ayrı olarak bileşenlerin getireceği katkıdan daha büyük
olmasıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sistem teorisinde bahsedilen kavramlara ve terimlere ek olarak ekolojik sistem yaklaşımında
da birkaç terim bulunmaktadır. Bu terimler,  sosyal çevre, işlem,
enerji, uyum (adaptasyon) sağlama, baş etme ve karşılıklı bağımlılık olarak açıklanmaktadır. Rasyonalizasyon bu kavramların arasında yer almadığından cevap E seçeneğidir.

Kişinin yaşamı ve sorunları da belli bir oranda bu sosyal çevrenin
koşullarına bağlı olarak şekillenir. Sistem teorisinde etkileşim olarak ifade edilen
kavram ekolojik bakış açısında işlem olarak ele alınır. Kişinin çevresindeki koşullara
uyum sağlayabilme becerisi ise adaptasyon veya uyum sağlama kavramına karşılık gelir.  Baş etme ise kişinin uyum sağlama yöntemlerinden
biridir ve sorunlar yaşandığı zaman sarf ettiği uyum sağlama yollarını ifade eder. Kişi
olumsuz durumlar ve olaylar karşısında yaşadığı stresi azaltmak, stresi ortadan kaldırmak
ve stresten kaçınmak için baş etme yöntemlerini kullanır.r. Karşılıklı bağımlılık da birey
olarak insanın hayatını insanlardan izole ve tek başına yaşamasının imkânsız olduğunu ifade eder.

Psikodinamik teori açısından Freud, insan kişiliğinin üç parçadan oluştuğunu öne
sürmüştür. Bunlar en ilkel dürtülerle çalışan id, id’in mantık dışı ve ilkel olan isteklerini
kontrol altında tutmaya çalışan ego ve toplumsal norm ve kurallara göre hareket etmeye
çalışan süperego’dur. Bu teoriye göre kişinin sağlıklı olarak yaşamına devam edebilmesi
bu üç parçanın denge ve uyum hâlinde olması ile mümkündür

Psikoseksüel gelişimin beş aşaması şunlardır:
• Oral Dönem (0-1 Yaş)
• Anal Dönem (1-3 Yaş)
• Fallik Dönem (3-6 Yaş)
• Örtülü Dönem (6-13 Yaş)
• Genital Dönem (13 Yaş ve Sonrası) Buna göre fallik dönem 3-6 yaş arasında yer alır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Piaget dünyayı anlamak için dört dönemden geçtiğimizi savunmuştur. Her bir dönem
birbirinden farklı dünyayı anlama yollarına göre şekillenir. Bu dönemler şunlardır:
• Duyumotor Dönem (0-2 Yaş)
• İşlem Öncesi Dönem (2-7 Yaş)

Kohlberg, ahlaki gelişim teorisini geliştirirken kişilerin eylemlerine değil nasıl düşündüklerine
ve etik anlayışlarına odaklanmıştır. Teori üç seviye ve altı alt aşamadan oluşmaktadır.

Gelenek Öncesi Seviye
Aşama 1: Ceza ve İtaat
Aşama 2: Araçsal İlişkiler
2. Geleneksel Seviye
Aşama 3: Kişilerarası Uyum
Aşama 4: Kanun ve Düzen
3. Gelenek Sonrası Seviye
Aşama 5: Sosyal Sözleşme
Aşama 6: Evrensel Ahlak İlkeler . Cevap E seçeneği 6 dır.

Sosyal hizmet uzmanı olarak alanda çalışabilecek yeterlilikte
olması beklenen kişilerde sosyal hizmet kuramları bilgisi, insani gelişim ve sosyal
çevre bilgisi, iletişim becerileri, farklı müracaatçı gruplarıyla sosyal hizmet uygulaması
bilgi ve becerisi, sosyal hizmet uygulamaları ekseninde eleştirel düşünebilme ve analiz
edebilme becerisi olması gerekmektedir. İnsan davranışı ve sosyal çevre bilgisi sosyal hizmet mesleği için vazgeçilemez bir olgudur.Sosyal hizmet, insan davranışı ve sosyal
çevreye mesleğin özü gereği bütüncül olarak yaklaşmak zorundadır. İnsanı biyolojik,
psikolojik ve sosyal açıdan bir bütün olarak değerlendirmelidir. Bu yüzden sadece biyolojik açıdan değerlendirmek yeterli sayılamayacağından cevap E seçeneğidir.

İnsan davranışları ve bunun gelişimi pek çok araştırmacının ilgi alanına girmiştir. Bu alanda çalışma yapan bazı bilim insanları davranış gelişiminin bebeklikte başladığı ve ihtiyarlıkta dahi bazı özel çalışmalarla devam edebildiğini ispatlamıştır. Doğru yanıt 'E' seçeneğidir.

Psikoloji, sosyoloji,tıp ve antropoloji gibi pozitif ilimler insan davranışlarının gelişimini izler. Astroloji bu disiplinlerden biri değildir.

Sistem teorisine göre alt ve üst sistem 'B' şıkkında doğru olarak verilmiştir. Zira dikkat edilirse diğer şıklarda ilk verilen sistemler sonradan gelen sistemin bir elemanı yani alt- sistemidir. Doğru yanıt 'B'

Sınır sistemleri ayıran farklar, denge; belirli bir sistemin süreğen kararlılıkta olması, ilişki insanlar arasında gelişen ve karşılıklı etkileşime dayanan bağlantı ve Entropi; bir sistemin yok olma veya çöküş eğilimidir. Aradığımız terim olan 'Rol' ise 'C' seçeneğinde doğru olarak verilmiştir.

İşlem; Sistem teorisinde etkileşim olarak ifade edilen
kavram ekolojik bakış açısını, Enerji; bireylerin çevrelerine ve insanlara katılımlarıyla ortaya çıkan gücü, Bütüncüllük; sistem içerisindeki tüm bireylerin sisteme katkısının, bireylerin ferdi katkısından büyük olmasını, Negatif Entropi ise büyüme eğiliminde olan bir sisteme karşılık gelen terimlerdir.İlgili terimin karşılığı 'E' şıkkında doğru olarak verilmiştir.

A,B,C ve E şıkları çeldirici olup, Zastrov ve Kirst-Ashman tarafından ifade edilen madde 'D' seçeneğinde doğru olarak verilmiştir.

İd,Ego,Süper Ego kişiliğin bilinç altında kalan parçalarını oluşturur. Karakter,dünyada çok insanda benzer olabilen bir davranış tutumudur. 'Karakter' bireyin sahip olduğu bütün ruhsal ve bedensel davranış örneklerini karşılamaz. Aynı karakterde birçok insan olabilir ancak kişilik özneldir. Verilen tanıma 'Kişilik' uygun olup doğru yanıt 'E' seçeneğidir.

B,C,D ve E şıklarında psikolojik savunma sistemleri verilmiş olup 'Kabullenme' bunlardan biri değildir. Doğru yanıt 'A'

Kişinin kendinde istenilmeyen ve kabul edilemeyen bir durumu başkasına mal etme isteği 'Yansıtma' savunma mekanizması ile açıklanabilir. Doğru cevap 'A' seçeneğindedir.

13-20 yaş arasını kapsayan ve daha çok aile ve okulla geçirilen 'Ergenlik Dönemi' sorumuzun doğru yanıtıdır. Cevap 'C'

Yaşam boyu gelişim yaklaşımının bir başka özelliği gelişimi esnek olarak görmesidir. Buna göre bireyin gelişimi belli gelişim dönemlerinde sonlanmaz.