İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE I - Deneme Sınavı - 5

Motor gelişim hem genellikle kaba motor beceriler olarak anılan emekleme, yürüme, koşma ve bisiklet sürme gibi hareket becerilerini hem de genellikle ince motor becerileri olarak anılan nesneleri kavrama, kaldırma, bir boya kalemini ya da kurşun kalemi tutma, dikiş iğnesine iplik geçirme gibi becerileri kapsar. E şıkkında verilen "kalem tutma" davranışı ince motor beceriler grubuna örnek verilebileceğinden doğru cevap E şıkkıdır.

Doğumdan hemen sonra parlaklıktaki değişime duyarlıdırlar ve bu duyarlılık iki ay içerisinde hızla gelişir. Yenidoğan bebekler 19 cm uzaklıktaki nesneleri net görebilir. Dört aylıkken normal bir yetişkin gibi görebilir.

Bilişsel gelişimin aşamalarından birini çocuk nesnelerin değişmezliğini (object constancy) keşfederek başarır. Önceleri bebek için nesne ancak kendi görsel alanı içindeyken vardır. Nesne ortadan kaldırılınca, nesnenin yok olduğunu, artık var olmadığını düşünür. Eline aldığı topun ya da çıngırağın, on dakika önce eline aldığı aynı çıngırak ya da top olduğunu bebek bilmez. Onun için her an dünya yeni baştan var olur ve duyu organlarının dışında bir dünyanın varlığı düşünülemez. Bir yaşına doğru çocuk nesnenin değişmezliği kavramını anlamaya başlar ve göz önünden kaldırılan bir nesneyi, etrafına veya masanın altına bakarak arar. İki yaşına doğru bebek dış nesne ve olayların iç temsilcilerini geliştirmeye başlar. Nesnelerin sürekli olduğunu ve göz önünden kaldırılınca bile var olmaya devam ettiklerini anlar ve bu nesneyi bir süreçle temsil etmeye başlar. Böyle bir iç temsil süreci, kavram ve dil gelişiminin başlangıcını oluşturur.

Çocuklar diğerlerini gözlemleyerek, onlardan etkinlikleri öğrenerek ve etrafındakilere göre performans sergileyerek gelişirler.

Bebek gelişimine artan ilgiyle, özellikle bebeklerin bilgi işleme yollarını değerlendiren pek çok yeni ölçek ortaya çıkmıştır. Fagan Bebek Zekâ Testi de bunlardan biridir. Bu test, bebeğin nesnelerin özelliklerini kodlama, nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkları bulma, zihinsel tasarımlar oluşturma ve bu tasarımları geri çağırma gibi yollarda bilgi işleme becerisine odaklanmaktadır.

Konuşmayı öğrenmek uzun ve karmaşık bir olgudur. 0 ile 12–15 ay arası çocuk, iletişimini mimiklerle ağlama biçimleriyle ve anlamsız mırıldanmalarla dile hazırlık şeklinde yapar. İlk sözcükler genellikle birinci yılın sonlarında kullanılmaya başlar. 6 aylık bebek “Babıldama” evresindedir.

İnsanın gelişimi bedensel gelişim, bilişsel/zihinsel gelişim, sosyo-duygusal gelişim olmak üzere temel üç boyuttan oluşan karmaşık bir süreçtir.Düşünme, öğrenme, hatırlama, yargıda bulunma, problem çözme ve iletişim ile ilgili bütün bilişsel süreçlerdeki değişimleri içerir. Bir bütün olarak insan vücudunun büyümesi, motor gelişim ve vücut duyu sistemlerindeki değişiklikler, cinsel gelişim, sağlık, beslenme, uyku gibi bedensel gelişim süreçlerini kapsar.Sevgi, bağlılık, güven, güvenlik duyguları bir bütün içinde yer alır. Benlik ve özerklik gelişimi, duygusal rahatsızlık, stres ve tepkisel davranışlar da duygusal gelişim süreçleri içindedir. Sosyal gelişim süreci ise ahlak gelişimini, yaşıtlarıyla ve aile üyeleriyle ilişkilerini içermektedir. Evlilik, annebaba olma, çalışma, mesleki roller ve iş yaşamı gibi çeşitli yönler de sosyal gelişim süreci içinde yer alır.Doğru cevap A seçeneğidir.

İnceleme kolaylığı açısından yaşam süreci genellikle çocuk gelişimi, ergen gelişimi ve yetişkin gelişimi olmak üzere üç ana gelişim dönemine ayrılmaktadır. Çocuk gelişimi doğum öncesi dönem, bebeklik, ilk çocukluk (okul öncesi) ve orta çocukluk (okul dönemi) dönemlerini kapsar. Ergen gelişimi ise ön ergenlik ve geç ergenlik dönemlerini içermektedir.

Sefalokaudal Eğilim (Cephalocaudal Gradient): Gelişim eğilimi bebek ve çocukların baş ve beyinlerinin bacakları ve ayaklarından daha hızlı gelişmesini sağlayan insan gelişimindeki baştan ayağa ilerleyen eğilimdir. Proksimodistal Eğilim ise (Proximodistal Trend): Gelişmenin merkezden dışarıya doğru bir yön izlemesi.Doğumdan hemen önce, epifiz (kemik ucu) denilen özel büyüme merkezleri vücudun uzun kemiklerinin iki uç noktasında görülür. Örneğin, önce omuz kasları sonra kol kasları gelişir.Yakından uzağa” doğru ifade edilen proximodistal eğilimdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Süt dişleri 20 adet olup 2-2.5 yaşına kadar tamamlanır. Süt dişlerini tamamlayan çocuk yedi yaşına geldiğinde süt dişleri çıkış sırasına göre düşmeye başlar ve yerini kalıcı dişlere bırakır. On iki yaşına geldiğinde ise çocuğun ağzında 28 adet kalıcı diş bulunur. İlk düşen diş, genellikle alt, ön kesiciler olmaktadır. Bu nedenle cevap C seçeneğidir.

Miyelinleşme, iletilerin sinir hücreleri arasında iletilmesi için gerekli miyelin maddesini üretilmesidir.Miyelin kılıflarının gelişimi büyük ölçüde ilk birkaç yıl içinde tamamlanır. Miyelinleşme aracılığıyla beyin ve duyu organları arasında patikalar oluşur. Sinirlerin ördüğü bu yollarla beyin, iskelet, kas sistemlerinin birbiriyle iletişimi sağlanır ve çocuk hareket eder . Yenidoğan bebeğin kafatası arasında altı tane boşluk olup bu boşluklar “bıngıldak” (fontonel) adını alır. Cevap D seçeneğidir.

Genellikle yeterli kabul edilen uyku süresi; 2- 5 yaş için 13–15 saat, 6–8 yaş için 12 saat, 8–10 yaş için 11 saat ve 10 yaşdan ergenlik dönemine kadar 10–11 saattir.Doğru cevap C seçeneğidir.

Derinlik algısının bebeklerde 1-1,5 ay sonra geliştiği düşünülmektedir. Nesne kavramı, nesnenin sürekliliğine ilişkin ilk kanıt iki ay dolaylarında kendini gösterir. Bebeğe gösterilen oyuncak saklanınca şaşırdığı görülür. Ancak arama davranışı 6 ay dolaylarında gerçekleşir. Tamamen görüş alanından çıkan nesnelerin aranması ise 8-12 aylar arasında gelişir. Doğru cevap A seçeneğidir.

İşlem öncesi düşünce döneminde Sembollerle düşünce ifade edilmeye başlar; ancak düşünceye görme duyusu (sezgi) hakimdir. Tek yönlü sınıflandırmalar yapma. Başlangıçtaki ben merkezlilikte giderek azalma görülür.E seçeneği Piaget'in belirlediği dönemler arasında yer almaz.Doğru cevap B seçeneğidir.

Fransız psikolog Alfred Binet, ilk başarılı zekâ testini tasarlamış ve bu test okul başarısını yordalayabilmiştir. Bu test çok erken yaşlarda zekâyı ölçen başka birçok testin tasarlanmasına ilham olmuştur. Bebek gelişimine artan ilgiyle, özellikle bebeklerin bilgi işleme yollarını değerlendiren pekçok yeni ölçek ortaya çıkmıştır. Fagan Bebek Zekâ Testi de bunlardan biridir. Doğru cevap E seçneğidir.

Çocuğun ilk yıllarındaki sosyo-duygusal gelişimi, bireyin daha sonraki yıllarda sosyal ve duygusal davranışlarının temelini oluşturur. Araştırmalar, bağlanma güvenliğini dört önemli faktörün etkilediğini ortaya koymuştur: 1. Erken dönemde tutarlı bir bakım veren kişinin varlığı 2. Bakımın kalitesi 3. Bebeğin özellikleri 4. Ebeveynin içsel çalışma modellerini de kapsayan aile koşulları. Bu nedenle cevap 4 yani C seçeneğidir.

Kahkaha atabilme bebeklerde doğum ile birlikte gelen özelliklerden biri değildir.

Doğumdan hemen önce vücudun uzun kemiklerinin iki uç noktasında bulunan özel büyüme merkezlerine epifiz denir

Bebeklerde dişler ilk 6.ayda çıkmaya başlar.

Bu boşluklar bıngıldak adı verilen yumuşak noktalara bölünmüştür.