İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Tip 1 Diyabet: İnsüline bağlı diyabet olarak da bilin­mektedir. Çocuklarda ve gençlerde görülür. İnsülin sen­tezleyen pankreas beta hücrelerinin hasarı sonucu insülin sentezleyememeleri ya da yetersiz sentezlemelerinden kay­naklanır.

Sinyal moleküllerinin hedef hücrelerde etkisini ortaya koyabilmesi için bağlanmaları gereken protein yapısındaki moleküllere
reseptör denir.

Parakrin iletişim, hücrenin salgılamış olduğu hormonun yanında bulunan komşu hücredeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır.

Büyüme hormonu protein yapımını arttırırken, enerji olarak yağları kullandırır. Karbonhidratları enerji olarak kullandırmaz yani karbonhidratların yıkımını engelleyerek onları korur.

Büyüme hormonunun bedendeki diğer etkileri:
a. Beden hücrelerinde protein yapımını arttırır, proteinlerin yıkımını azaltır.
b. Enerji için yağ asitlerinin kullanılmasını arttırır, yağ depolarını azaltır.
c. Enerji için glikozun kullanımını azaltır. Glikozun enerji için kullanılmaması glikozun glikojen şeklinde depolanmasının artmasına yol açar.
d. Kıkırdak ve kemik dokuda büyümenin uyarılmasını sağlar.

Folikül içerisinde tiroid hormonları 2-3 ay yetecek kadar depolanır. Depolanma aşağıdaki biçimlerde oluşur.
• Monoiyodotirozin (MİT): Tiroglobuline bir iyot bağlanması ile oluşan molekül.
• Diiyodotirozin (DİT): Tiroglobuline iki iyot bağlanması ile oluşan molekül.
• Triiyodotironin (T3): DİT ve MİT moleküllerinin bir araya gelmesiyle oluşan molekül.
• Tetraiyodotironin (T4): İki adet DİT molekülü bir araya geldiğinde oluşan molekül, tiroksin.

Hipertiroidizm yani tiroid hormonlarının fazlalığında tirotoksikoz, graves ve toksik guatr hastalıkları ortaya çıkar. Bu hastalarda tiroid bezi normalden iki üç kat büyüktür. Nedeni ne olursa olsun bedende tiroid hormonu fazlalığında genellikle aşağıdaki belirtiler gözlenir:

• Uyarılara karşı uyarılabilirlik ile hassasiyetin artması ve sinirlilik hâli
• Psikolojik bozukluklar
• Ellerde titreme
• Ekzoftalmus
• Kas zayıflığı
• Aşırı yorgunluk olmasına rağmen uykusuzluk
• Kilo kaybı, aşırı terleme, şiddetli ishal
• Isıya karşı dayanıksızlık
• İştah artışı

İnflamasyon; travma, bakteri enfeksiyonu ya da başka nedenlerle bedende oluşan yangı durumudur.

Dışarı atılan semenin yaklaşık % 60 (yüzde altmış) kadarını seminal vesikülün salgısı oluşturur.

Her boşalmada yaklaşık 2.5 – 4 ml semen dışarı atılır ve bunun her mililitresinde yaklaşık 100 milyon sperm vardır. Sağlıklı sperm oranı en azından 20 milyon/mL arasında olmalıdır. Sağlıklı sperm sayısı 20 milyon/mL’den az olan erkekler kısır sayılır.

Ovaryumun görevleri kısaca sıralanırsa;
1. Fetus döneminde az gelişmiş yumurtalar üretmek,
2. Az gelişmiş yumurtaların ergenlikten sonra olgunlaşmalarını sağlamak,
3. Olgunlaşmış bir yumurtayı dışarı atmak,
4. Hormon üretmek.

14. gün. Enzimler ve prostaglandinler yumurtalık duvarını parçalayıp yumurtlamayı (ovulasyonu) başlatır.

Temel olarak hormonal etkileşim 4
ana başlıkta toplanabilir.
a. Otokrin iletişim: Hücrenin salgılamış olduğu hormon aynı hücredeki reseptörüne
bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır.
b. Parakrin iletişim: Hücrenin salgılamış olduğu hormonun yanında bulunan komşu
hücredeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır.
c. Nöroendokrin iletişim: Sinir sistemimin
esas hücreleri olan nöronlar tarafından üretilen ve salınan hormonlar başka bir sinir
hücresini, salgı bezini ya da kası uyarmasıyla ortaya çıkan yanıttır.
d. Endokrin iletişim: Endokrin bezlerce sentezlenen ve salınan hormonların kan aracılığıyla
gidip hedef hücrelerdeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır

Steroid hormonlar: Kolesterol türevi hormonlardır. Böbrek üstü bezi (adrenal) korteksinden salınan kortizol ve aldosteron;ovaryumdan (yumurtalık) ile plasentadan salınan östrojen ile progesteron ve testislerden salınan testesteron steroid hormonlardır.

Ön hipofiz olarak da adlandırılan adenohipofizden 7 tane önemli hormon üretilir. Bu hormonlar; büyüme hormonu, Adrenokortikotropin, Tiroid uyarıcı hormon, Prolaktin, Folikül uyarıcı hormon, Lüteinleştirici hormon, Melanosit uyarıcı hormon.

Ön hipofiz hormonlarının hepsi etkilerini başka bezleri etkiyerek gösterirken büyüme hormonu etkisini tüm beden hücreleri üzerinde doğrudan gösterir.

Şıkta belirtilen etki Folikül uyarıcı hormonun etkisidir.

Tiroid hormonlarını sentezleyen hücreler folikül olarak isimlendirilir.

Ön hipofiz bezinin genelde tümöre bağlı olarak aşırı çalışmasıyla birlikte ortaya çıkan büyüme hormonunun fazlalığına bağlı olarak devlik ortaya çıkar.

Nedeni ne olursa olsun bedende tiroid hormonu fazlalığında genellikle aşağıdaki belirtiler gözlenir:

• Uyarılara karşı uyarılabilirlik ile hassasiyetin artması ve sinirlilik hâli
• Psikolojik bozukluklar
• Ellerde titreme
• Ekzoftalmus
• Kas zayıflığı
• Aşırı yorgunluk olmasına rağmen uykusuzluk
• Kilo kaybı, aşırı terleme, şiddetli ishal
• Isıya karşı dayanıksızlık
• İştah artışı

Hipotiroidizmde genellikle ortaya çıkan belirtiler;
• Metabolik hızda azalma
• Gelişme ve büyüme geriliği
• Soğuğa hassasiyet
• Beden ısısı düşüklüğü
• Miksödem
• Arteriyoskleroz
• Uyku ve uyuşukluk hâli
• İleri derecede kas güçsüzlüğü
• Kalp atım hızının ve debisinin yavaşlaması
• İştah azalması
• Kilo artışı
• Kabızlık
• Uyarılabilirliğin azalması, reflekslerin yavaşlaması