İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Parakrin iletişim: Hücrenin salgılamış olduğu hormonun yanında bulunan komşu hücredeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır.

Lüteinleştirici hormon: Yumurtalık ve testislerin hormonal ve üreme fonksiyonlarını kontrol eder.

Hücrelerden salınan hormonlar salgılandıkları hücrenin hemen yanındaki bir hücreye etki edebileceği gibi kendisinden çok uzakta olan hücreleri de etkileyebilir. Temel olarak hormonal etkileşim 4 ana başlıkta toplanabilir. Otokrin iletişim: Hücrenin salgılamış olduğu hormon aynı hücredeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır. Parakrin iletişim: Hücrenin salgılamış olduğu hormonun yanında bulunan komşu hücredeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır. Nöroendokrin iletişim: Sinir sistemimin
esas hücreleri olan nöronlar tarafından üretilen ve salınan hormonlar başka bir sinir hücresini, salgı bezini ya da kası uyarmasıyla ortaya çıkan yanıttır. Endokrin iletişim: Endokrin bezlerce sentezlenen ve salınan hormonların kan aracılığıyla gidip hedef hücrelerdeki reseptörüne bağlanmasıyla ortaya çıkan yanıttır.

Tetraiyodotironin (T4): İki adet DİT molekülü bir araya geldiğinde oluşan molekül, tiroksin.

Hipotiroidizmde genellikle ortaya çıkan belirtiler;
• Metabolik hızda azalma
• Gelişme ve büyüme geriliği
• Soğuğa hassasiyet
• Beden ısısı düşüklüğü
• Miksödem
• Arteriyoskleroz
• Uyku ve uyuşukluk hâli
• İleri derecede kas güçsüzlüğü
• Kalp atım hızının ve debisinin yavaşlaması
• İştah azalması
• Kilo artışı
• Kabızlık
• Uyarılabilirliğin azalması, reflekslerin yavaşlaması

Guatr, tiroid bezinin büyümesi anlamında kullanılır.

Pankreas Langerhans adacıkları 3 tipte hücre içerir; alfa, beta ve delta hücreleri. Langerhans alfa adacıklarından glukagon, beta adacıklarından insülin ve
delta adacıklarından somatostatin salgılanır.

Testosteron hormonu erkeklerde dişilere oranla daha fazladır ve daha etkilidir. Bu etkiler 
1. Doğumdan hemen önce testislerin karın boşluğundan skrotum içine inmesini sağlar.
2. Spermlerin en son gelişmelerini ve seminifer tüpçük lümeni içine çıkmalarını sağlar.
3. Kandaki düzeyi artınca hipotalamustan gonadotropin releasing hormon (GnRF) ve hipofiz bezinden LH ile FSH hormonlarının üretimini baskılar.

4. Alyuvar sayısının dişilere kıyasla erkeklerde yaklaşık %20 (yüzde yirmi) fazla olmasını sağlar.
5. Erkekte ikincil cinsiyet özelliklerinin oluşmasını sağlar

Semen genellikle beyazımsı dır. Bazen sarımsı bir renk de alabilir ama normaldir. Eğer meni pembemsi veya kanlı olursa hekime başvurmada yarar vardır.

Estrojenlerin dişideki etkileri,

1. Yumurtalığın ve yumurtaların büyümesini uyarır.
2. Fallop tüpleri, rahim ve vajinanın büyüyüp salgı yapmasını sağlar.
3. Buluğ çağında dış üreme organları ve memelerin gelişmesini sağlar.
4. Kemik ve kas büyümesini sağlar.
5. Hipotalamus ve hipofizden üreme hormonlarının üretimini baskılar.
6. Beden yağ oranını ayarlar ve ateroskleroza karşı korur.
7. Menopozdan sonra kandaki düzeyi düşer ve “sıcak basmasına” neden olur.

Sinir sistemi, hormonal sisteme göre çok daha hızlı çalı­şır ve gerek beden içinde gerekse beden dışında olu­şan değişikliklere çok hızlı yanıt verir. Sinir sistemi bu görevini yerine getirirken aracı molekül olarak nörotransmiterleri kullanır.

Hormonal sistem genel olarak hücrelerdeki kimyasal reaksiyonların hızının, maddelerin hücre zarlarından taşınması­nın, büyüme, üreme, beslenme, tuz ve sıvı dengesi ve metabolik olayların düzenlenmesinden sorum­ludur.

Hücrelerden salınan hormonlar salgılandıkları hücrenin hemen yanındaki bir hücreye etki edebi­leceği gibi kendisinden çok uzakta olan hücreleri de etkileyebilir. Temel olarak hormonal etkileşim 4 ana başlıkta toplanabilir.

Amino asit ve türevi hormonlar: Tirozin amino asitinden köken alan hormonları içerir. Bu hormonlar tiroid bezi hormon­ları (tiroksin ve tiriiyodotronin) ve adrenal medulla hormonları (epinefrin ve nörepi­nefrin)dır. Trozin amino asit türevi hor­monlardan tiroksin ve tiriiyodotronin gerek hücre zarını gerekse çekirdek zarını kolay­lıkla geçebilecek kimyasal yapıya sahiptir. Bu hormonların reseptörleri çekirdekte bu­lunur.

Hipotalamus önemli be­den fonksiyonlarının (yeme, içme, cinsel fonksiyonlar ve davranışlar, kan basıncı, kalp hızı, beden ısısı, uyku-uya­nıklık döngüsü, öfke, korku, mutluluk gibi duygusal durumlar…) kontrolünde görev alır.

Prolaktin süt bezi ve meme bezlerinin gelişmesini sağlar.

Adenohipofiz: Hipofizin nöroendokrin bölümüne göre, gerçek endokrin bölümüdür. Nörohipofizden salgılanan tüm hormonlar protein yapısındadır. Ön hipofiz olarak da adlandırılan adenohipofizden 7 tane önemli hormon üretilir. Bu hormonlar:

Büyüme hormonu, Adrenokortikotropin (ACTH), Tiroid uyarıcı hormon (Tirotropin, TSH) , Prolaktin, Folikül uyarıcı hormon (FSH), Lüteinleştirici hormon, Melanosit uyarıcı hormon (MSH):

Guatr, tiroid bezinin büyümesi anlamın­da kullanılır

Erkek üreme sisteminin varlık amacı sperm üretmek, beslemek ve onu dişiye aktarmaktır. Erkekte bu görevi yerine getiren yapılar birincil üreme organları ve ikincil üreme organları olarak ayrılırlar. Birincil üreme organı erbezleri (testisler), ikincil üreme organları epididim, vaz deferens, se­minal vesikül, fırlatma (ejekülatör) kanalları, pros­tat bezi, bulboüretral bezler ve penisten oluşur.

Dişi üreme sisteminde görülen döngüsel olaylarda her döngü 28 güne göre ayarlanmıştır.
a. Hipotalamus ve hipofiz bezleri
b. LH ve FSH döngüsü
c. Yumurtalık döngüsü
d. Estrojenler ve progesteron döngüsü
e. Endometriyum döngüsü