İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Solunuma katılan organlar göğüs boşluğunun dışında ve içinde olmalarına göre sınıflandırılırlar. Burun, yutak (farinks) ve gırtlak (larinks) göğüs
boşluğumuzun üstünde olduklarından üst solunum yollarını ama soluk borusu (trake), bronşlar ve akciğerler göğüs boşluğumuzun içinde olduklarından alt solunum yollarını oluştururlar. Doğru cevap D'dir.

Burnun görevleri kısaca şunladır:
1. Havanın geçişini sağlamak
2. Giren havayı temizlemek
3. Giren havayı ısıtmak
4. Giren havayı nemlendirmek
5. Konuşmaya yardım etmek

Yutağın halk arasındaki adı boğazdır. Kafatasının tabanından başlayıp yemek borusuna kadar uzanan ve yaklaşık 12 cm uzunluğunda bir tüptür. Ağız boşluğunun arkasında ve boyun omurlarının önünde yer alır. Kastan yapılmıştır ve içini mukoz hücreler kaplar. Doğru cevap B'dir.

Gırtlak (Larinks):
Ses kutusu olarak da bilinen kısa bir hava yoludur. Yutak ile soluk borusu ara bölgesinde ve boyun omurlarının önünde yer alır. Çocuklarda en üstte, kadınlarda
biraz aşağıda ve erkeklerde en aşağıda yer alır. Yani, yaşa ve cinsiyete
göre bulunduğu yer farklılık gösterir. Bu özelliği çocukların, kadınların ve erkeklerin seslerinin farklı çıkmasına neden olur. Doğru cevap C'dir.

Konuşmamızda görev alan yapılar şunlardır;
a. ağız boşluğu
b. burun boşluğu
c. yutak
d. ses telleri
e. dudaklar
f. yüz kasları
g. dil ve
h. dişler Doğru cevap A'dır.

Sakin bir soluk verdikten sonra tekrar soluk almadan önce akciğerlerde kalan havanın basıncı yine 760 mm Hg kadardır. Bu durumda,
soluk alabilmek (temiz hava) için ya atmosfer basıncını 760 mm Hg’dan daha yukarı yükseltmemiz ya da akciğer içindeki 760 mm Hg basıncını aşağı
düşürmeliyiz ki atmosfer havası yer değiştirebilsin. Doğru cevap B'dir.

Beden boyutuna ve yaşa bağlı olarak çocuklar dakikada 20 ile 40 kere solur. Doğru cevap A'dır.

Sakin dinlenirken her bir soluk almada akciğerlere 500 ml hava girer ve soluk verirken bu hava geri çıkar. Buna soluk hacmi (tidal volum) denir. Doğru cevap B'dir.

Üst solunum yollarını burun, yutak ve gırtlak oluşturur. Burunun kullanılmadığı durumlarda onun yerine ağız solumak için kullanılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Burnun görevleri kısaca şunladır: Havanın geçişini sağlamak, giren havayı temizlemek, giren havayı ısıtmak, giren havayı nemlendirmek, konuşmaya yardım etmek.Yutağın görevlerini ise şöyle sıralanabilir: Solumaya, yutmaya, konuşmaya, beden savunmasına ve orta kulağın havalanmasına yardım etmek. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gırtlak, ses kutusu olarak da bilinen kısa bir hava yoludur. Yutak ile soluk borusu ara bölgesinde ve boyun omurlarının önünde yer alır. Çocuklarda en üstte, kadınlarda biraz aşağıda ve erkeklerde en aşağıda yer alır. Yani, yaşa ve cinsiyete göre bulunduğu yer farklılık gösterir. Bu özelliği çocukların, kadınların ve erkeklerin seslerinin farklı çıkmasına neden olur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Konuşmamızda görev alan yapılar şunlardır; ağız boşluğu, burun boşluğu, yutak, ses telleri, dudaklar, yüz kasları, dil ve dişler. Sinüs bu yapılardan biri değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Diyaframın üstünden köprücük kemiklerinin üstüne kadar uzanan, kaburgaların oluşturduğu göğüs boşluğu içine sağlı sollu yerleşmiş iki adet akciğer vardır. Şekilleri düzensiz bir koniye benzer. Tabanı diyaframın şekline uygun, yukarı doğru bükülmüş olarak konkavdır. Sağ akciğer daha kalın ve büyüktür, ama karaciğerin üstüne denk geldiğinde biraz kısadır. Sol akciğerin sol alt ucunun hemen altına yürek yerleşmiş olduğundan bu uç biraz küçüktür ve çukurcadır. Akciğerleri birbirine bakan orta yüzlerinde kapı (hilus) denen birer bağlantı yerleri vardır. Bu kapılardan içeriye bronşlar, atardamar, toplardamar ve sinirler girer ve çıkar. Akciğerler bu kapılardan giren çıkan yapıların üstünde ve göğüs boşluğunun içinde asılı dururlar. İki akciğer birbirine değmez çünkü aralarında mediastinum denen bir boşluk vardır. Mediastinum alttan diyafram, üstten hiluslar, önden göğüs kemiği (sternum) ile kaburgalarla, arkadan göğüs omurları ve her iki yandan akciğerlerin yan yüzleriyle sınırlanmış bir boşluktur.Sadece sağ akciğer üst, orta ve alt olmak üzere üç bölüme (loba) ayrılmıştır. Sol akciğerde üst ve alt olarak iki bölümlüdür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sakin bir soluk verdikten sonra tekrar soluk almadan önce akciğerlerde kalan havanın basıncı yine 760 mm Hg kadardır. Bu durumda, soluk alabilmek (temiz hava) için ya atmosfer basıncını 760 mm Hg’dan daha yukarı yükseltmemiz ya da akciğer içindeki 760 mm Hg basıncını aşağı düşürmeliyiz ki atmosfer havası yer değiştirebilsin. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bir kere soluk alma ile bir kere soluk verme birlikte bir solunum döngüsü (soluma) oluşturur. Bebekler dakikada ortalama 40 kez solur. Beden boyutuna ve yaşa bağlı olarak çocuklar dakikada 20 ile 40 kere solur. Yetişkinler normal durumda yine beden yapısı ve yaşa bağlı olarak dakikada 12 ile 20 arasında solurlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

İki saniyelik soluk alma ve 3 saniyelik soluk verme, toplam 5 saniyelik bir ritmik solunum dinlenim durumunda ömür boyu devam eder gider. Bedenin çalışma konumu (uyumak, koşmak gibi) değişirse bu 5 saniyelik ritim kısalıp uzayabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kemoreseptörler, aort, şah damarı ve medullada bulunan ve kandaki CO2 miktarını algılar, bedendeki karbondioksit düzeyi normalin üstüne çıkarsa, çalışarak bilgiyi solunum merkezine taşırlar. Esneme, ağzı genişçe açıp alt çeneyi iyice aşağıya düşürerek derin bir nefes almaktır. Uykunun gelmesi veya yorgunluk neden olabilir fakat esas nedeni bilinmemektedir. Trake, soluk borusunun diğer adıdır. Ekspirasyon, soluk vermedir. Oksijen miktarının düşmesine ise hipoksi denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Öksürme, derin bir soluk alıp arkasından glotis tamamen kapatılırsa, akciğer içi basıncı çok artıracağından güçlü bir soluk vermeye neden olur. Soluk verirken üst solunum yollarına girmiş yabancı madde veya birikmiş balgam dışarı atılmış olur. Öksürük solunum yollarındaki bir sorun sonucu olduğundan sorun bildirici ve koruyucu bir olaydır. Hapşırma, soluk verme kaslarının istem dışı güçlüce kasılarak solunum yollarındaki havayı ağız ve burundan hızlıca dışarı atmaktır. Hıçkırma, diyaframın spazm olarak kasılması ve glotisin spazmatik olarak kapanması güçlü bir soluk alma sesinin çıkmasına neden olur. Sindirim sistemindeki duyu sinirlerinin uygunsuz olarak uyarılması hıçkırığa neden olur. Ağlamak, soluk aldıktan sonra birçok kısa soluk vermeler neden olur. Bu sırada glotis açık kalır, ses telleri titreşir ve yüz ifadesi değişir. Uzun bir soluk alma ve kısa fakat güçlü bir soluk verme olayı ise iç çekmedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Burnun görevleri kısaca : Havanın geçişini sağlamak, Giren havayı temizlemek, Giren havayı ısıtmak, Giren havayı nemlendirmektir. Sindirimi kontrol etme sorumluluğu bulunmamaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Gırtlak (Larinks) Ses kutusu olarak da bilinen kısa bir hava yoludur. Doğru yanıt C seçeneğidir.