İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Kaslı bir yapısı olan sindirim kanalı ağız, yutak (farinks), yemek borusu (ösofagus), mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaklardan oluşan yaklaşık 9 metre uzunluğunda içi boş bir yapıdır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Aksiyon potansiyeli: bir hücre zarının fiziksel, kimyasal veya elektriksel bir uyaran ile uyarılması, zarın iki tarafındaki iyon dağılımının
değişmesi ve ortaya çıkan elektriksel potansiyelin zar boyunca iletilmesidir. Buna göre doru cevap D seçeneğidir.

Enterogastrik refleks: İnce ve kalın bağırsaklardan çıkan uyartılar midenin hareket ve salgılarını baskılar. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Sekretin hormonu: Onikiparmak bağırsağı içindeki asit ve yağ düzeyi artarsa üretimi artar. Sekretin; midenin asit salgısını baskılar, mide boşalmasını yavaşlatır ve karaciğer ile pankreastan bikarbonat salgısını artırır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Besin kokusu, besin tadı, ağza besin teması, besini hayal etme, ses, ışık, bulantı ve şartlı reflekslenme gibi durumlar tükürük üretimini ve salgısını artırır. Uyku, korku, endişe, yorgunluk ve bedenin aşırı su kaybetmesi durumlarında tükürük üretimi azalır veya durabilir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Akalazya: Gevşeme güçlüğü anlamına gelir ve yemek borusunun alt ucunda, mide ile birleştiği kısımda bulunan kapağın yutma sırasında gevşeyemeyip açılamaması durumudur. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Karın boşluğundaki organlarımızı dıştan kaplayan ve onları diğer organlarımıza bağlayan zarsı yapıya periton denir.

Mideden onikiparmak bağırsağına gelen aşırı asidi, bikarbonatla nötralize etmek pankreasın görevidir. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Şekerler (karbonhidratlar) sakkarit içeren bileşiklerdir. Hayvansal veya bitkisel kökenli olabilirler. Polisakkaritler (selüloz, amiloz, nişasta ve glikojen gibi) çok sayıda, trisakkaritler (maltotrioz) 3 tane; disakkaritler (laktoz, maltoz, sukroz, sakkaroz gibi) 2 tane ve monosakkaritler (glikoz, galaktoz ve fruktoz) bir tane sakkaritten oluşurlar. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Ortalama sağlıklı bir erkeğin bazal metabolizma hızı 2000 kcal/gün’dür. Bu kişi 65 kg ise günlük normal enerji gereksinimi 2800 kcal kadardır. Bu kişi 2800 kcal’den az enerji alırsa az beslenmiş olur ve kilo verir, ama 2800 kcal’den fazla besin alırsa kilo alır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Mukoza tabakası; sindirim kanalı lümenini saran en dış tabakadır.Alt mukoza tabakası; elastik bağ dokudur. Bazı salgı bezleri, bazı sinir gövdeleri ve bağırsak duvarının büyük kan damarları burada yer alır. Kas (muskularis) tabakası; iki sıra düz kas vardır. Dış sırada yerleşmiş uzunlamasına (boylamasına) kaslar vardır ve peristaltik kasılmalarla kanalın içeriğini ileri doğru iter. Seroza (bağ doku) tabakası; en dışta bulunan tabakadır ve sindirim sistemini karın bölgesi içine bağlar. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sindirim sisteminde dört türlü kas haraketi vardır.
1. Karıştırıcı (segmentasyon)
2. İlerletici (peristaltik)
3. Kapatıcı (tonik)
4. Kitle (kalın bağırsak)

Doğru cevap E şıkkıdır.

Sadece enterik sistem içinde oluşan refleksler: Sindirim sisteminin yerel salgılarını ve hareketlerini uyaran veya baskılayan reflekslerdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Gastrin hormonu; mide ve ince bağırsak hücreleri üretir ve salgılar. Gastrin de mide hareketlerini ve midenin hidroklorik asit üretimini artırır. Kolesistokinin (CCK) hormonu; besinlerle ince bağırsaklar içine gelen protein ve yağ miktarı artarsa bağırsak hücreleri kolesistokinin üretir. Bu hormon safra ve pankreas salgılarını artırır, ama midenin boşalmasını da yavaşlatır. Sekretin hormonu; onikiparmak bağırsağı içindeki asit ve yağ düzeyi artarsa üretimi artar. Sekretin; midenin asit salgısını baskılar, mide boşalmasını yavaşlatır ve karaciğer ile pankreastan bikarbonat salgısını artırır. Gastrik İnhibitör Peptit (GİP); ince bağırsak içindeki protein, yağ ve şeker düzeyinin artması ile bağırsağın genişleyip gerilmesi GİP üretimini artırır. GİP’de mide asit salgısı ile hareketlerini baskılar ama pankreastan insülin üretimini artırabilir. Motilin; mide, ince ve kalın bağırsaklar içinde glikoz ve yağlar artarsa motilin üretimi artar. Motilin de sindirim sisteminin kasılmalarını artırarak, içinin boşaltılmasını sağlar. Doğru cevap B şıkkıdır.

Tükürük, ürettiği bikarbonatla ağız ve yemek borusu içini devamlı yıkayarak
asitten korur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Midenin ürettiği lipaz enzimi besinlerdeki, özellikle sütteki, yağları parçalar. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ağız, mide ve ince bağırsak zaten sindirim sistemi organlarındandır. Sindirime yardımcı organlar ise; karaciğer, safra kesesi ve pankreastır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Karaciğerin görevlerinin özeti şu şekilde sıralanabilir;

1. Safra tuzları yapmak
2. Pigmentleri yapmak (biliverdin ve bilirubin gibi)
3. Amino asit ve protein yapmak (albümin, globulin, pıhtılaşma proteinleri ve heparin)
4. Hormon yapmak (anjiyotensinojen ve D vitamini aktivasyonu)
5. Amino asitler enerji için yakılırsa eğer, arta kalanı üre yapmak.
6. Yağ ve kolestrol metabolizması yapmak
7. Karbonhidrat metabolizması yapmak ve depo etmek (glikojen gibi)
8. İyon (Cu, Fe gibi) ve vitamin (A, D, E, K ve B12 gibi) depo etmek
9. Kan depo etmek
10. Steriod yapılı hormonları yıkmak
11. Bazı toksin ve ilaçları yıkmaktır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Kimyasal sindirimde, yenen yağlar ilk kez dil lipazı ile (çok azı) parçalanır, sonra mide lipazı ile birazı daha parçalanır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Kaslı bir yapısı olan sindirim kanalı ağız, yutak (farinks), yemek borusu (ösofagus), mide, ince bağırsak ve kalın bağırsaklardan oluşan yaklaşık 9 metre uzunluğunda içi boş bir yapıdır.