İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Kalbin içindeki boşluk dörde bölünmüştür. Kalbin tabanı dediğimiz üst tarafında sağlı sollu 2 boşluk vardır. Bunlara sağ kulakçık (atrium) ve sol kulakçık denir. Bedeni dolaştıktan sonra büyük ve küçük dolaşımla kalbe dönen kanlar kulakçıklara dökülür. Alttaki (kalbin ucundaki) boşluklara sağ karıncık (ventrikül) ve sol karıncık denir. Kulakçıklardan aşağı pompalanan kan karıncıklara iner. Karıncıklardaki kan daha sonra sağ karıncıktan akciğer atardamarıyla akciğerlere ve sol karıncıktan aort ana damarıyla bedene pompalanır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kalp tabanının sağında ve solunda olmak üzere iki tane kulakçık (atrium) ile yüreğin uç kısmına yerleşmiş sağ ve sol karıncık (ventrikül) olmak üzere dört adet boşluk vardır. Kalpte dört kapak vardır.
1. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında üçlü kapak (trikuspit),
2. Sol kulakçık ile sol karıncık arasında ikili (mitral) kapak,
3. Sağ karıncıktan akciğerlere giden damarın başlangıcında bulunan akciğer yarımay (semilunar) kapakçık ve
4. Sol karıncıktan bedene giden aort damarının başlangıcındaki aort kapağı.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Yapı olarak kalbin en dışında bağ dokudan yapılmış perikard denen bir zar vardır. Kalbin kendi duvarı kastan (miyokard) yapılmıştır; dışını bağ doku ve içini tek sıra epitel doku (endokard) kaplar. Kalbin içindeki boşluk dörde bölünmüştür. Kalbin tabanı dediğimiz üst tarafında sağlı sollu 2 boşluk vardır. Bunlara sağ kulakçık (atrium) ve sol kulakçık denir. Alttaki (kalbin ucundaki) boşluklara sağ karıncık (ventrikül) ve sol karıncık denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

EKG milimetrik bir kağıda yazdırılır. Bu kayıttan kalbin dakikada kaç kere attığı, iletilen elektriğin hızı ve kalpteki hasarın hangi bölgelerinden kaynaklandığı anlaşılabilir. Örneğin, elektriğin kulakçıklara yayılması P dalgasını verir ve bu sürede kulakçıklar depolarize olup kasılır. QRS dalgası karıncıkların depolarizasyonu sonucu oluşur ve bu evrede karıncıklar kasılıp pompalama yapar. T dalgasıysa karıncıkların repolarizasyonu (gevşemesi) sonucu oluşur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kalbin bir defa kasılması (sistol) ve bir defa gevşemesine (diastol) bir kalp döngüsü denir. Bir tam döngü sırasında 4 ana olay olur:
1. Kasılmayı başlatan ve yürüten elektriksel olaylar (EKG)
2. Kalbin çeşitli kısımlarında oluşan kan basıncı değişimleri
3. Kalpteki kanın hareketiyle oluşan kalp sesleri
4. Kalbin çeşitli bölgelerinde bulunan kanın o anki hacmi

Doğru cevap E şıkkıdır.

Kalbin bir dakikada attığı hıza kalp hızı denir ve değeri ortalama dinlenim hâlinde 75 vuruş/dakikadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Dokular etrafındaki kılcal damarlardaki kanı alıp kalbe götüren damarlar toplardamarlardır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Akkan (Lenf) damarları, akkan, akkan düğümleri, bademcikler, timus bezi ve dalak hepsi birden akkan sistemini oluşturur. Bu sistemin başlıca görevleri:
1. Kan dolaşımından dokular arası boşluğa kaçmış olan protein içerikli sıvıyı tekrar emerek toplamak,
2. Sindirim sisteminde emilerek dokular arasına geçen yağları alarak kan dolaşımına vermek,
3. Akyuvar üretmek,
4. Antikor oluşturmaktır.

II numaralı öncülde Alyuvar üretmek ibaresi doğru değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Sol karıncığın kasılarak (sistol) aorta gönderdiği kan (atım hacmi) damar duvarını dışarı doğru gerer. Bu germe aslında kanın damara yaptığı basınçla olur ve bu basınca da kan basıncı denir. Sistol sonrası aorttaki basınca sistolik kan basınçı denir ve büyük tansiyon olarak bilinir. Sağlıklı bir birey oturur durumdayken bu basınç yaklaşık 120 mm Hg (Hg=cıva) kadardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kanın pH değeri 7.40 -7.35 arasındadır. Bu değer çok dar sınırlar içinde değişir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kalp iki akciğerimiz arasında ve üçte ikisi bedenin sol tarafında bulunur.

Sağ karıncık küçük dolaşıma kan pompaladığı için duvarı fazla kalınlaşmamıştır. Sol karıncığın büyük dolaşıma kan pompaladığı için duvarı daha kalındır.

Dinlenim durumunda iken, kalp bir dakikada yaklaşık 5.5 litre kan pompalar.

• Genellikle kan basıncının artması kalp atım hızını yavaşlatır.

• Böbrek üstü bezinin ürettiği epinefrin hormonu kalp hızını artırır.
• Kandaki artmış sodyum ve potasyum kalp hızını yavaşlatır, ama artmış kalsiyum kalp hızını artırır.
• Beden ısısı artarsa kalp hızı artar; beden ısısı azalırsa da kalp hızı azalır.
• Korkmak, kızmak, stres ve heyecanlanmak kalp atışını artırır fakat üzüntü ve depresyon gibi durumlar kalp atım sayısını azaltır.

Damar ağının bedenimizdeki toplam uzunluğu yaklaşık 90 bin kilometre kadardır.

Damarların adlandırılmaları;
1. Kanı götürdükleri bölgeye göre (boyun, karın gibi),
2. Aldıkları şekle göre (U veya C şeklinde),
3. Bulundukları yere göre (önkol, arka bacak, gibi),
4. Kanı götürdükleri organa göre (koroner, böbrek, gibi) ve
5. Yapısal durumlarına göre (küçük, orta, büyük) yapılır.

Beyin ve kalp en çok çalışan organlardan olduklarından metabolik hızları çok fazladır. Bu durumu karşılamak için beyin ve yüreğe birim zamanda daha çok kan akımı olur.

Sağlıklı bir kişide ortalama 5-6 litre kan bulunur

Kan hücreleri eritrosit, lökosit ve trombositlerdir.

AB grubuna, plazmasında A ve B’ye karşı antikor taşımadığı için genel alıcı denir.