İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Bedenin ve hücrenin her türlü stres yaratan iç ve
dış uyartılara karşı iç ortamlarını sabit tutmalarına
Homeostasis (canlı denge, iç denge, kararlı durum) adı verilir.

dinlenim halinde bir kişide ölçülen tansiyon değerleri farklı zaman dilimlerinde bu değerlerin üzerinde ise kişiye hipertansiyon; altında ise hipotansiyon teşhisi konabilir. Her iki durumda hastalığa işarettir.

Bedende oksijen düşüklüğüne ve enerji kaynağı
olan glikozun (şeker) azlığına toleransı en düşük
olan organ beyindir.

1665 yılında varlığı ilk kez net biçimde Robet
HOOKE tarafından ortaya konan hücre canlının
yapısal ve fonksiyonel en küçük yapı taşıdır.

Hücre zarı ile çekirdek arasında kalan akıcı yoğun sıvıya sitoplazma adı verilir

Gerek hücre içerisindeki gerekse hücre dışındaki maddelerin toplam konsantrasyonları birbirine yakındır ve yaklaşık 300 miliosmoldur.

Maddelerin çok yoğun ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru geçişlerine difüzyon adı
verilir.

Doğrudan hücre zarı kullanılarak hücre içine madde alımına ENDOSİTOZ;
doğrudan hücre zarı kullanılarak hücre dışına madde atımına EKSOSİTOZ adı verilir.

Sindirim sistemi ağız, tükürük bezleri, yutak, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi ve pankreastan oluşur.

Golgi aygıtının görevleri başlıca hücre zarının yapısına katılmak, lipid ve glikoliplerin sentezini yapmak, çeşitli salgıların sentez ve depolanmasını sağlamak ve lizozomların oluşumuna katkıda bu- lunmaktır.

Zarın iç kısmına yerleşik olan ve zarı boylu bo- yunca kat eden proteinlere integral proteindir.

Edoplazmik retikulumun görevi hücre içinde madde dağıtımı, madde taşınımı ve kalsiyum gibi maddelerin depolanma- sından sorumlu olmasıdır. Görev tanımına uygun olarak da endoplazmik retikulumun yapısı tübüler ve düz-yassı veziküllerden oluşmuş bir ağ şeklinde- dir. Granüler endoplazmik retikulumda zarın sitoplazmik tarafına ribozomlar bağlanmıştır. Bu ribozomlarda hücre dışına sentez edilecek proteinler sentezlenmektedir. Teml fonksiyonlarının dışında endoplazmik retikulumun bulunduğu hücre tipi- ne göre de farklı görevleri olabilir. Örneğin midede asit salınımına yardım eder, kloru uzaklaştırır. Böb- reküstü bezinde steroid hormone salgılanmasına katkıda bulunur. Özellikle iskelet kası hücrelerinde kalsiyum deposu olarak görev alır. Bedende oluşan ya da bedene sonradan alınmış olan zehirli ve atık maddelerin yıkılmasına ve uzaklaştırılmasına kat- kıda bulunur. Sindirim sistemi ile ilgili olarak da yağların taşınmasında görev alır.

Hücrelerde enerji üretiminden sorumlu olan mitokondri sitoplazmasının bütün alanlarına yerleşmiştir. Şekilleri yuvarlakrtan çubuk şekline kadar değişkenlik gösteren mitokondrilerin sayısı hücreden hücreye değişkenlik gösterir. Mitokondri sayılarının fazla olma sebeplerinden birisi de mitokondrilerin çoğalabilme özelliğidir. Mitokondrilerin kendine özgü DNA ları vardır. Bu da onların çoğalmalarına yol açar. Sinir ve kas hücrelerinde çok sayıda mitokondri bulunmaktadır. Mitokondri içinde enerji üretmek için gerekli enzimler bulu- nur. Oksijenli solunum sonucu ATP adını verdiğimiz enerji oluşur.

Peroksizomlar lizozomlara benzerlik gösterse de lizozomlardan farklı olarak içlerinde daha çok oksidaz ve katalaz enzimleri içerirler.

Hücrelerin ana komuta merkezi çekirdektir. İn- san bedeninde eritroistler haricinde tüm hücrelerde bulunan çekirdeğin büyüklüğü ve şekli hücreden hücreye değişkenlik gösterir. Çekirdeğin büyüklü- ğü genelde hücre büyüklüğü ile doğru orantılıdır. Çekirdek sayısı genel olarak tüm hücrelerde tektir. Bazı hücrelerde (karaciğer, dev kemik hücreleri gibi) birden fazla çekirdek görülebilir. Çekirdeğin etrafını çekirdek zarı sarar. Bu zar iki katlı bir zar- dır. Bu zarlardan sitoplazmaya bakan yani dış zar endoplazmik retikulum ile bağlantılıdır. Çekirdeğe girip çıkan moleküller bu iki zarlı yapıyı geçmek zorundaddır.

Basit difüzyon herhangi bir protein molekülü- lünün yardımı olmaksızın sadece konsantrasyon farkına bağlı olarak maddelerin seçici geçirgen bir zardan çok yoğun ortamdan daha düşük yoğunluktaki ortama geçişleridir.Örneğin, sodyum iyon kanallarının içi negatif yüklüdür. Sodyum kanalı açıldığında hücre dışında fazla miktarda olan sodyum iyonları konsantrasyon farkına bağlı olarak hücre içine giriş yaparlar.

Pinositoz: Fagositoz daha çok katı mole- küllerin hücre içine alınması iken pinositoz suda çözünmüş çok küçük moleküllerin hücre içine alınmasıdır.

Boşaltım sistemi böbrekler, idrar boruları, sidik torbası ve idrar kanalından oluşmaktadır.

Solunum sistemi burun boşluğu, yutak, gırtlak, soluk borusu, bronşlar ve akciğerlerden oluşmakta- dır. Solunum sisteminin amacı hücre ve dokuların oksijen ihtiyacını karşılamak, metabolizma sonucu oluşan karbondioksiti hücre ve dokulardan uzaklaştırmaktır.

Bedenin ve hücrenin her türlü stres yaratan iç ve dış uyartılara karşı iç ortamlarını sabit tutmalarına Homeostasis (canlı denge, iç denge, kararlı durum) adı verilir.