İNSAN BEDEN YAPISI VE FİZYOLOJİSİ

Hareket sistemi kemik, eklem ve kaslardan oluşur.

Sindirim sistemi ağız, tükürük bezleri, yutak, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi ve pankreastan oluşur.

Hücreler yapılarına, şekillerine ve fonksiyonlarına göre farklı şekillerde sınıflandırılmaktadır. Bulundukları doku ve organların yapısına göre, kan damarı içinde bulunan hücrelerde olduğu gibi yuvarlak, yassı, ipliksi, iğsi, prizmatik, küp ya da farklı bir biçimde olabilirler. Bazen de fonksiyonlarına göre hücrelerin şekilleri ortaya çıkar. Örneğin hareketsiz olan ve döllenme için bekleyen yumurtanın şekli yuvarlak iken; döllemeyi gerçekleştirecek sperm hücrelerinin şekilleri harekete uygun olarak iğ şeklinde ve kamçılıdır.

Hücreden hücreye değişse de genel olarak bir hücre zarında % 50-55 protein, % 40-45 lipid (% 25 fosfolipid, % 13 kolesterol, % 4 diğer lipidler) ve % 2-10 karbonhidratlar bulunur. Hücre zarının kalınlığı hücreden hücreye değişse de genelde 6-10 nm kalınlığındadır.  Diğer özellikler ise hücre zarı ile ilgilidir.

Ribozom Protein sentezinin yapıldığı organeldir. Sitoplazmada serbest ya da endoplazmik retikuluma bağlı olarak bulunur.

Endoplazmik Retikulum : Hemen hemen tüm canlı hücrelerde endoplazmik retikulum bulunur. Endoplazmik retikulumun görevi hücre içinde madde dağıtımı, madde taşınımı ve kalsiyum gibi maddelerin depolanmasından sorumlu olmasıdır.

Sitoplazma : Hücre zarı ile çekirdek arasında kalan akıcı yoğun sıvıya sitoplazma adı verilir. Sitoplazma hücre içinde yüksek düzeyde organize olmuş fiziksel yapılar olan organeller ve bunların içinde bulunduğu sıvı kısımdan oluşur.

Golgi Aygıtı Mikroskopla incelendiğinde birbirine dizilmiş kese yığılması şeklinde görülmektedir. Golgi aygıtı endoplazmik retikulumla sıkı bir ilişki içerisindedir. Salgı yapan hücrelerde özellikle gelişmiştir. Golgi aygıtının görevleri başlıca hücre zarının yapısına katılmak, lipid ve glikoliplerin sentezini yapmak, çeşitli salgıların sentez ve depolanmasını sağlamak ve lizozomların oluşumuna katkıda bulunmaktır.

Lizozom Lizozom sitoplazmada bulunan yoğun bir matrikse sahip zarla çevrili bir organeldir.

Mitokondri Hücrelerde enerji üretiminden sorumlu olan mitokondri sitoplazmasının bütün alanlarına yerleşmiştir. Şekilleri yuvarlakrtan çubuk şekline kadar değişkenlik gösteren mitokondrilerin sayısı hücreden hücreye değişkenlik gösterir. Mitokondri sayılarının fazla olma sebeplerinden birisi de mitokondrilerin çoğalabilme özelliğidir. Mitokondrilerin kendine özgü DNA ları vardır. Bu da onların çoğalmalarına yol açar. Sinir ve kas hücrelerinde çok sayıda mitokondri bulunmaktadır. Mitokondri içinde enerji üretmek için gerekli enzimler bulunur. Oksijenli solunum sonucu ATP adını verdiğimiz enerji oluşur.

Mitoz bölünme: Mitoz bölünme sırasında bir hücre aynı genetik özelliklere sahip iki hücre oluşturmak üzere bir kez bölünür. Mitozun temel amacı, hücre sayısını arttırmak, yaralanan ve yaşlanan hücrelerin yerine yeni hücreler meydana getirmektir. Diğer seçenekler mayoz bölünme özellikleridir.

Mayoz bölünme eşeyli üreyen canlıların üreme hücrelerinde görülür. Mayoz bölünme erkek veya dişi üreme hücrelerinin oluşumunda etkili olan özel bir bölünme şeklidir. Mayoz bölünme sonucu oluşan yavru hücrelerin kromozom sayıları ana hücreden farklı olarak ana hücrenin yarısı kadardır. Diğer seçenekler mitoz bölünmeyi ifade etmektedir.

Sistemlerin de bir araya gelmesiyle canlı bedeni oluşur. İnsan bedenini oluşturan temel sistemler sinir sistemi, dolaşım sistemi, solunum sistemi, boşaltım sistemi, sindirim sistemi, hareket sistemi, üreme sistemi ve endokrin (hormonal) sistemdir.

Doğrudan hücre zarı kullanılarak hücre içine madde alımına ENDOSİTOZ denir. Endositoz olayı kendi arasında 3 farklı başlıkta ele alınır. Fagositoz , Pinositoz ve Reseptör bağımlı endositoz bunlara örnektir. Doğrudan hücre zarı kullanılarak hücre dışına madde atımına EKSOSİTOZ adı verilir.

Hemoglobin akciğerlerden oksijeni vücuttaki dokulara ve organlara taşıyan kırmızı kan hücreleri içindeki bir proteindir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

Hücre zarlarının dışa bakan yüzeylerinde proteinlere bağlı şeker moleküllerine glikoprotein adı verilir. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Endoplazmik retikulumunun görevi hücre içinde madde dağıtımı, madde taşınımı ve kalsiyum gibi maddelerin depolanmasından sorumlu olmasıdır. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Ribozom, protein sentezinin yapıldığı organeldir. Sitoplazmada serbest ya da endoplazmik retikuluma bağlı olarak bulunur. Temel görevi hücrenin yapısına katılan proteinleri sentezlemektir. Proteinlerin yapıtaşı aminoasitlerdir. Aminositler ribozomlrda biraraya getirilerek proteinler sentezlenir. A seçeneği ise Ribozom değil, Lizozoma ait bir özellik olduğundan cevap A seçeneğidir.

Hücrelerin ana komuta merkezi çekirdektir. İnsan bedeninde eritroistler haricinde tüm hücrelerde bulunan çekirdeğin büyüklüğü ve şekli hücreden hücreye değişkenlik gösterir. Doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Basit difüzyon herhangi bir protein molekülülünün yardımı olmaksızın sadece konsantrasyon farkına bağlı olarak maddelerin seçici geçirgen bir zardan çok yoğun ortamdan daha düşük yoğunluktaki ortama geçişleridir. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Fagositoz, bakteri, hücre veya doku atıklarının hücre içine alınması adeta yutulmasıdır. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Bir hücrenin bölündükten sonra tekrar bölününceye kadarki geçen süreye hücre döngüsü adı verilir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmiştir.

Tüm sistemler arası organizasyonu sağlayan temel sistem sinir sistemidir. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Sindirim sistemi ağız, tükürük bezleri, yutak, yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaklar, karaciğer, safra kesesi ve pankreastan oluşur. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.