İNSAN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ

Dokunma organı; nesnelere dokunarak onlara ait bilgilerin yanı sıra, ısı ve ağrı duyusunu da algılamamızı sağlar. Dokunma organı, vücudumuzu örten deri (integumentum commune; cutis)’dir. Derinin; dokunma, ağrı ve ısı gibi duyuları algılayan ve sinir lifleriyle üst merkezlere ileten özel yapıları vardır. Bu özel yapılar, derinin “dermis” adı verilen kısmında bulunurlar. Doğru cevap B'dir.

Koku duyusunu algılayan sinirler, kafa kemikleri içinden geçerek beyindeki ilgili merkezlere ulaşırlar. Diğer duyulardan farklı olarak koku duyusu, duyuları filitreleyen merkez olan talamusa uğramadan ilgili merkeze ulaşır. Doğru cevap C'dir.

Göz, kafa ve yüz kemiklerinin bir araya gelerek oluşturduğu ve “orbita” adı verilen özel bir çukurluk içinde yerleflmiş bir organdır. Orbitaya yerleşmiş olarak bulunan göz küresi, çevreden gelen ışığı algılar. Doğru cevap A'dır.

Göz çevremizde bulunan enerji dalgaboylarının bir kısmını ışık olarak görebilme kapasitesine sahiptir. Görünür ışık 380-750 nm dalga boyları arasındadır. Dolayısıyla 550 nm görülebilir ışık aralığındadır. Doğru cevap C'dir.

Göz kapaklarının arka yüzünü düz ve parlak olarak görünen bir örtü örter. Bu örtüye “konjunktiva” (conjunctiva) adı verilir. Konjunktiva, göz kapaklarının iç yüzünden, göz küresinin ön kısmına geçerek kornea’ya (cornea) kadar örtme görevine devam eder. Konjunktiva sürekli olarak ıslak durumda bulunur. Doğru cevap E'dir.

İris sahip olduğu düz kaslar nedeniyle kasılıp gevşeyebilmektedir. İristeki düz kaslar kasıldığında ortasındaki boşluk küçülecek ve pupilla küçülmesi ya da göz bebeğinin küçülmesi, gevşediğinde ise pupillanın ya da göz bebeğinin genişlemesi görülecektir. Göz bebeğinin küçülüp büyümesini sağlayan iriste bulunan düz kaslardır ve istediğimiz dışında çalışırlar. Doğru cevap C'dir.

Gözün ışık kırma kusurları dört çeşittir. Miyopi (yakıngörme) kalın kenarlı mercekler ile düzeltilir. Hipermetropi (uzakgörme) ince kenarlı mercekler ile düzeltilir. Astigmatizm (lens ya da korneanın düzgün olmaması) silindirik mercekler ile düzeltilir. Diğer bir ışık kırma kusuru olan prespiopi ise lensin esneme yeteneğini kaybetmesi durumudur. Doğru cevap E'dir.

Dış kulak kulak kepçesi (auricula), dış kulak açıklığı ve yolu (meatus acusticus externus) ve kulak zarı (membrana tympani)’den oluşur. Zar labirint iç kulakta ve çekiç, örs ve üzengi kemikleri ise orta kulakta bulunur. Doğru cevap D'dir.

Denge duyusunu algılanmasında sadece iç kulak rol oynar. Baş ve vücudun hareket etmesiyle, iç kulakta bulunan sıvı hareket eder. İç kulak sıvısının hareketi, kabarcık, kesecik ve ampullada bulunan denge reseptörleri tarafından algılanır. Denge reseptörleri tarafından algılanan hareket, sinirsel uyarıya dönüştürülür. Yarım daire kanallarının farklı eksenlere sahip olması, her yöndeki harekete duyarlı olmamızı sağlar. Kabarcık ve kesecikteki reseptörler öne-arkaya, aşağı-yukarı ve sağa-sola hareketlere duyarlı olmamızı sağlar. Doğru cevap C'dir.

Ses dalgaları kulak kepçesinde toplanarak dış kulak yolundan geçer ve kulak zarına gelir. Ses dalgasıyla titreşen kulak zarı, birbiriyle eklemleşmiş olan orta kulak kemiklerini hareket ettirir. Orta kulak kemiklerinden üzenginin titreşimiyle iç kulakta bulunan perilimf sıvısı dalgalanır. Bu dalgalar, kohleada bulunan reseptör hücreler tarafından algılanır ve işitme sağlanır. Kohleada bulunan reseptörler “korti organı” adı verilen özel yapıda bulunur. Doğru cevap B'dir.

Vücudumuzda, çevremizde olan değişikliklerden haberdar olmamızı sağlayan duyu organlarımız vardır. Bu organlar;

Vücudumuzda, çevremizde olan değişikliklerden haberdar olmamızı sağlayan duyu organlarımız vardır. Bu organlar;

Koku duyusunu alan hücreler, burun boşluklarının üst duvarlarında bulunur. Havada sürüklenerek gelen uçucu
maddeler arasından, koku sinirlerini uyaranlar kokulu olarak algılanırlar. Koku duyusunu algılayan sinirler, kafa kemikleri içinden geçerek beyindeki ilgili merkezlere ulaşırlar. Diğer duyulardan farklı olarak koku duyusu, duyuları filtreleyen merkez
olan talamusa uğramadan ilgili merkeze ulaşır.

Göz, kafa ve yüz kemiklerinin bir araya gelerek oluşturduğu ve “orbita” adı verilen özel bir çukurluk içinde yerleşmiş bir organdır. Doğru cevap D'dir.

Göz küresi duvarının en iç kısmında, “retina” adı verilen ve ışığı algılayan tabaka bulunur. Retina, birden fazla hücre çeşitlerinden oluşmuştur. Işığı algılanmasından sonra retinadan ayrılan sinir lifleri, göz küresini arka kısmından terk ederek beyne giderler. Doğru cevap D'dir.

Prespiopi, yaşın ilerlemesine bağlı olarak lensin esneme yeteneğini kaybederek yakın görme noktasının uzamasıdır. Yaşlı göz olarak da tanımlanır. Doğru cevap A'dır.

İç kulak (auris interna); hem sesin işitilmesi hem dengenin korunması burada olur. Dış ve orta kulak sadece ses ile ilgidir, oysa iç kulak hem ses hem denge ile ilgili bir yerdir. İç kulak insan vücudu içinde en iyi korunan organlardan birisidir. Doğru cevap B'dir.

Dört ana tat duyusu vardır:

Erişkin bir insanda yaklaşık olarak on bin kadar tat tomurcuğu bulunur. Çocuklarda bu sayı daha çoktur. Doğru cevap D'dir.

Dokunma duyusu ile ilgili deride bulunan reseptörler;