İNSAN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ

Vücuda dışarıdan alınan yararlı ve kullanılabilir olmayan maddeler, sindirim sisteminde hiçbir işlem görmeden ya da emilime uğramadan dışarı atılır. Vücut için zararlı olan maddelerin alınması durumunda, zararlı olan materyalin niteliğine göre, sindirim sisteminin ilgili organı, gerekli işlemleri yaparak zararlı materyali zararsız hale dönüştürür ve vücuttan atılmasını sağlar. Doğru cevap C'dir.

Akciğer solunum sistemi organıdır. Sindirim sitemine ait organlardan ağız, dişler, tükrük bezleri ve yutağın bir kısmı vücudun baş kısmında, yutağın geri kalan kısmı ve yemek borusunun başlangıç kısmı boyunda, sadece yemek borusu göğüs boşluğunda bulunur. Sindirim sisteminin geri kalan tüm organları (yemek borusunun son kısmı, mide, ince ve kalın barsaklar ile karaciğer ve pankreas) karın boşluğu içinde bulunur ve anüs ile dışarı açılırlar. Doğru cevap E'dir.

Dilin uç (apex lingua), gövde (corpus lingua) ve kök (radix lingua) olmak üzere üç anatomik kısmı bulunur. Dilin alt bölgesinde zengin kanlanma bulunur ve bu nedene dil altı bölgesi, çabuk etkilemesi istenilen yağda çözünür bazı ilaçlar için tedavide uygulama yolu olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Sağda ve solda birer çift olan ve kas ve bağ dokudan oluşan kemerlerin alt kısımları arasına yerleşen ve “bademcik” (tonsilla palatina) olarak bilinen lenfoid doku bulunur. Bademciğe benzer şekilde olan diğer lenfoid yapılar, yutak içinde serpilmiş durumda bulunarak, ağız aracılığıyla besin alınması sırasında dış dünyadan gelen yabancı mikroorganizmalara karşı vücudun önemli bir savunma hattını oluştururlar. Doğru cevap B'dir.

Sindirim borusunun yutaktan sonrasını oluşturan kısmıdır. Ağızdan yutağa geçen besinlerin, karın içinde yerleşmiş olan mideye iletilmesinde görev yapan, dar bir boru şeklinde organdır. Boynun alt hizasından başlayıp, göğüs boşluğu içinde aşağıya uzanarak, diaphragmada kendisine ait delikten karın boşluğuna çıkar ve mideye açılır. Doğru cevap D'dir.

Midenin belli başlı görevleri; yutulan besinleri depolamak, besinlerin mide salgılarıyla karışmasını sağlamak, parçalanan ve sulandırılan besinlerin uygun hızda barsaklara geçişini sağlamak ve vücudu savunmaktır. Doğru cevap B'dir.

Hücrelerden salgılanan koruyucu mukusun, mukoza yüzeyini örtmesiyle midenin salgıladığı asidin zarar vermesi engellenmektedir. Asit salgısı ile koruyucu mukus salgısı arasında dengenin bozulması durumunda, mide dokusu zarar görmekte ve çeşitli hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Mide çıkışından itibaren ince bağırsakların; yukarıdan aşağıya doğru onikiparmak bağırsağı (duodenum), boş bağırsak (jejunum (“yeyunum” okunur)) ve kıvrım bağırsak (ileum) olmak üzere üç bölümü vardır. Kör bağırsak kalın bağırsağın bir bölümüdür. Doğru cevap E'dir.

Karaciğerin işlevleri, kan depolanması, kan filitrelenmesi ve vücut savunması, maddelerin yıkımı, maddelerin yapımı ve salgı yapımıdır. Solunum akciğer tarafından gerçekleştirilmektedir. Cevap D'dir.

Kusma, mide ve bağırsak içeriklerinin normal gidiş yönünün aksine, mide ve ince barsaklardan ağıza doğru hareket ederek yemek borusundan yukarı çıkmasıdır. Kusma, gerçekte vücuda zararlı maddelerin emilime uğramadan vücuttan dışarı atılmasına yönelik çalışan doğal bir reflekstir. Doğru cevap C'dir.

A, B, C ve D şıklarındaki yargılar yanlıştır. Doğru yargılar ise şöyledir:

-Dişler, önden arkaya doğru; kesici dişler, köpek dişi, küçük azı dişleri ve büyük azı dişleri olmak üzere dört çeşittir.

-Süt dişleri her bir diş kemerinde 10’ar adet olmak üzere toplam 20 adettir.

-Kalıcı dişler her bir diş kemerinde 16 adet olmak üzere toplamı 32'dir.

-Dişin çene kemiği içindeki kısmına 'diş kökü' denir.

E şıkkındaki yargı doğrudur. Önde yer alan büyük azı dişi (birinci molar diş), genellikle ilk çıkan kalıcı diştir. Doğru cevap E'dir.

Yutak, burun ve ağız boşluklarının arkasında ve gırtlağın başlangıç kısmının arkasında yer alan, geniş kısmı yukarıda, dar kısmı aşağıya dikey uzanan bir huniye benzeyen, hem solunum hem de sindirim görevine sahip bir organdır. Dil ve damak ağızda bulunur. Yemek borusu yutaktan sonrasını oluşturan kısımdır. Mide, yemek borusu ile ince bağırsaklar arasında, karın boşluğında bulunur. Doğru cevap A'dır.

Midenin dış salgıları HCl, pepsin ve mukustur. Doğru cevap C'dir.

Proteinlerin peptidlere parçalanması, yağların parçalanması, kimusun nötralize edilmesi ve peptidlerin amino asidlere hidrolizi ince bağırsağın ilk bölümü olan onikiparmak bağırsağında gerçekleştirilir. Su, sodyum (Na⁺) ve diğer minerallerin emilimi ise kalın bağırsakta gerçekleştirilir. Doğru cevap D'dir.

Safra karaciğer tarafından salgılanır ve yağların sindirimi için çok önemlidir. Safra salgısı bağırsak lümenindeki yağların ufak damlalar haline gelmesini sağlar. Doğru cevap E'dir.

İnce bağırsak, kalın bağırsak, mide ve yemek borusu sindirim sistemi içinde bulunur. Ancak pankreas sindirim sisteminin içinde olmayıp dış salgısını sindirim sitemine boşaltır. Doğru cevap B'dir.

Karaciğerden gelerek safranın duodenum içine akmasını sağlayan “koledok kanalı (ductus choledochus)” ve pankreasın dış salgısını taşıyarak duodenum içine akmasını sağlayan kanala “pankreas kanalı (ductus pancreaticus)” adı verilir. Her iki kanal, taşıdıkları salgıları duodenum içine boşaltırlar. Doğru cevap C'dir.

B₁₂ vitaminin emilmesinde rol oynayan “intrinsik faktör” adı verilen maddeyi salgılayan parietal hücreler midede bulunur.  Parietal hücrenin işlev yapmaması sonucunda, mide asidi ve intrinsik faktör salgılanamaz. Bunun sonucunda B₁₂ vitamini eksikliği nedeniyle pernisiyöz anemi (öldürücü anemi) görülür. Doğru cevap E'dir.

Yağda eriyen A, D, E ve K vitaminlerinin emilimleri ince bağırsakta gerçekleşir ve yağların emilimine bağlıdır. Doğru cevap D'dir.

Sindirim kanalı baştan sona doğru ağız boşluğu-yutak-yemek borusu-mide-ince bağırsaklar-kalın bağırsaklar-rektum ve anüs'ten meydana gelir. Ayrıca sindirim sisteminde bu kanala salgılarını boşaltan organlar (tükrük bezleri, pankreas ve karaciğerden oluşan sindirim sistemi ekleri) da bulunur. Doğru cevap A'dır.