VÜCUDUN ORGANİZASYONU
Anatomi bilimindeki bilgilerin farklı düzeylerde öğretim yöntemi ve konulara yaklaşım farklılığı nedeniyle anatomi hangi dallara ayrılır?
- Yüzeyel anatomi (Artistik Anatomi)
- Makroskopik anatomi (Gross anatomi)
- Topoğrafik anatomi
- Sistematik anatomi
- Cerrahi anatomi
- Mikroskopik anatomi (Histoloji)
- Gelişimsel anatomi (Embriyoloji)
- Karşılaştırmalı anatomi (Komparatif anatomi)
Anatomi nasıl tanımlanır?
Vücudu oluşturan ve belirli görevleri üstlenen organ ve oluşumların yerini ve yapısını inceler.
Fizyoloji neyi inceler?
Canlı vücudunun ve bu vücudu oluşturan organ, doku, ve hücrelerin işlevlerini inceleyer.
Anatomi eğitiminde kullanılan yaygın olarak kullanılan yöntem nedir?
Yaygın olarak anatomi eğitiminde kullanılan yöntem sistematik anatomidir.
Sistematik anatominin ele aldığı konular nelerdir?
- Hareket sistemi (Lokomotor sistem)
- Osteoloji (Kemikbilimi; Osteologia)
- Artroloji (Eklembilim; Artrologia)
- Miyoloji (Kas bilim; Myologia)
- Dolaşım veya Damar sistemi (Systema vasorum)
- Sinir sistemi (Systema nervosum)
- Duyu organları (Organa sensuu)
- İç salgı bezleri (Endokrin sistem; Endocrinologia)
- Sindirim sistemi (Systema digestorium)
- Solunum sistemi (Systema respiratorium)
- Urogenital sistem (Systema urogenitale)
İnsan vücudunun yapı ve fonksiyonu, birbirinden ayrılmayan, birbirini tamamlayan bir bütündür. Anatomi bu bütünün yapısını inceler, işlevini açıklamak ise hangi bilim dalının alanına girer?
Anatomik yapıların nasıl çalıştığını anlamamızı sağlayan bilim dalı fizyolojidir. Vücudun işleyişini, diğer deyişle fonksiyonlarını açıklar.
Vücudumuzu oluşturan yapılar nasıl bir organizasyonun sonucudur?
Vücudumuzu oluşturan tüm yapılar, kimyasal düzeyde bir organizasyonun sonucudur:
- Çeşitli atomlar birleşerek molekülleri oluştururlar.
- Moleküller birleşerek "makromolekül" adı verilen daha büyük yapıları oluştururlar.
- Makromoleküller organel ve giderek canlı özelliği gsteren en küçük birim olan hücreleri oluşturacak şekilde organize olmuşlardır.
- Hücreler berilri bir düzende bir araya gelerek dokuları oluştururlar.
- Farklı dokuların bir araya gelmesiyle organlar oluşturulur.
- Karmaşık bir işlemin yürüyebilmesi için ise farklı organlar bir araya gelerek sistemleri oluştururlar.
- Sistemler bir araya gelip, birbirleriyle belli bir denge ve düzen içinde çalışması sonucunda organizmayı meydana getirirler.
Canlıların ayırdedici özellikleri nelerdir?
- Metabolizma
- Katabolizma
- Anabolizma
- Büyüme
- Farklılaşma
- Uyarılabilme
- İletebilme (konduktivite)
- Kasılabilme (kontraktilite)
- Üreme
Latince ile Türkçe arasındaki kelimelerin okunuşundaki farklılıklar nelerdir?
Latince’de, Türkçe’deki gibi sesli ve sessiz harflerden oluşan 25 harf vardır. Sessiz harfler, önlerine gelen sesli harflere göre farklı şekilde okunmaktadırlar. Sessiz harfler, tek ve çok harften oluşabilirler.
Latince tek harften oluşan sessiz harfler nasıl okunur?
C harfi; a, o, u gibi sesli harflerden önce gelirse “k” olarak, e, i, ae, oe ve y harflerinden önce gelirse “s” olarak okunmaktadır.
G harfi, genellikle Türkçe’de olduğu gibi kullanılmakla birlikte, ayrıcalıkları bulunmaktadır. Bu ayrıcalıklara örnek olarak, günlük yaşantımızda kullanılmakta olan “jelatin” verilebilir. Okunuşundan farklı olarak Latincede bu kelime “gelatina” olarak yazılmaktadır.
J harfi, bir kelimenin başında ve sesli harfin önünde ise “y” olarak okunur.
T harfi, genellikle Türkçe’de olduğu gibi kullanılır, ancak kelime içerisinde ia, ie, io gibi çift sessizlerden önce gelirse “s” gibi okunur.
X harfi, “ks” gibi okunur.
V harfi ise Türkçe’de olduğu gibi okunmaktadır.
Superior teriminin anlamı nedir ve vücudumuzdaki hangi organın yerini tanımlamak için kullanılabilir?
Superior, "yukarıya, baş kısma doğru" biçiminde tanımlamalar için kullanılır. Örneğin akciğerler, midenin superiorundadır.
Proximal terimi vücudun hangi bölümünü tanımlamada kullanılabilir?
"Vücudun merkezine doğru" anlamında kullanılır; örneğin omuz elin proksimalindedir.
Anatomide ele alınan bütün organ ve oluşumlar neye göre tanımlanmaktadır?
Anatomide ele alınan bütün organ ve oluşumlar belirli bir duruşa göre tanımlanmaktadır. Bu anatomik duruş; karşımızda ayakta duran, başı dik, gözleriyle öne bakmakta olan, kolları yanlara sarkık, avuç içleri öne çevrilmiş bulunan bir insana aittir.
Lateral terimi neyi açıklar, nasıl bir örnek verilebilir?
Lateral terimi, "orta hattan uzağa doğru" anlamında kullanılır. Örneğin, Baş parmak, orta parmağın lateralinde bulunmaktadır.
İnsan vücudundaki organ ve oluşumların yerini tanımlayabilmek için kullanılan sanal düzlemler ve kesitler nelerdir?
- horizontal (enine, yeryüzüne paralel olan)
- sagittal (burnumuzu ikiye ayıracak şekilde önden arkaya ve yukarıdan aşağıya doğru devam eden)
- frontal (coronal) (her iki omuzumuzu ön ve arka olarak iki parçaya ayıracak şekilde, vücudu yukarıdan aşağıya doğru ikiye ayıran sanal kesit ve plan)
Anatomik duruşa sahip bir vücut üzerinde, insan vücudu dışarıdan bakıldığında nasıl incelenir?
Anatomik duruşa sahip bir vücut üzerinde, insan vücudu dışarıdan bakıldığında iki ana başlık altına incelenir:
- Aksiyonal (axial): Baş, boyun, göğüs (thorax), karın (abdomen) ve leğen (pelvis) bulunur.
- Uzuvlar (ekstremiteler, üyeler ya da appendikular kısım): Üst ekstremitelerde, omuz, kol, dirsek, önkol, bilek ve el bulunur; alt ekstremitelerde ise kalça, uyluk, diz, bacak, ayak bilekleri ve ayak bulunur.
Karın ön duvarı hangi bölgelere ayrılır?
Karın ön duvarı şu alt bölgelere ayrılır:
- Karın bölgesi bir sagittal, bir de transvers çizgi ile 4 (dörde) ayrılarak “kadran”lar şeklinde ayrılabilmektedir.
- İki adet sagittal, iki adet transvers çizgi çekilerek abdominal bölge dokuz (9) kısımda bölgeler şeklinde tanımlanabilmektedir.
Abdominal bölgenin isimleri (kadranları) nelerdir?
- sağ üst kadran
- sol üst kadran
- sağ alt kadran
- sol alt kadran
İnsan vücudunda bulunan boşluklar nelerdir?
- Vücudun arka kısmında (dorsal) yer alan boşluk
- Vücudun ön kısmında (ventral olarak) yerleşmiş iki ana boşluk
Hayatın devamı için canlının iç ortamında yer alan sıvı ortam nedir?
Hayatın devamı için canlının iç ortamının değişmez tutulması şarttır. Bu sıvı ortam; hücreler arası sıvı= interstisyel sıvı= iç ortam olarak tanımlanır;
şöyle gösterilir ve hücrelerin atmosferi gibidir.