İNSAN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 9

Dokunma organı; nesnelere dokunarak onlara ait bilgilerin yanı sıra, ısı ve ağrı duyusunu da algılamamızı sağlar. Dokunma organı, vücudumuzu örten deri (integumentum commune; cutis)’dir. Derinin; dokunma, ağrı ve ısı gibi duyuları algılayan ve sinir lifleriyle üst merkezlere ileten özel yapıları vardır. Bu özel yapılar, derinin “dermis” adı verilen kısmında bulunurlar. Doğru cevap B'dir.

İç ortamın sabit tutulması işine “homeostaz “(homeostasis)” adı verilir. Homeostazın sağlanması için vücudumuzda solunum, sindirim, boşaltım, dolaşım gibi sistemlerin sürekli olarak karşılıklı işbirliği ve uyum içerisinde çalışmaları gerekmektedir.

Endokrin sistem ise iç ortamın kimyasal yapısındaki değişimlere karşı geç ve başlayan uzun süren (kronik) yanıtları oluşturan bir sistemdir.
Endokrin sistem düzenleyici görevini “hormon” adı verilen kimyasal moleküller aracılığı ile yapar.

Aksonlarında glia hücreleri tarafından oluşturulan myelin kılıf bulunan nöronlara myelinli nöronlar  adı verilir.

Nöronların birbirlerine bilgi aktarımı yaptıkları  bölgelere sinaps bölgeleri, iletiye de sinaptik ileti adı verilmektedir.

Bipolar nöronlar, iki uzantıya sahiptirler ve sadece dilde tad alma, burun mukozasında koklama, iç kulakta işitme ve denge, retinada (gözde) ışık algılanması gibi özel işlevlerin yapıldığı yerlerde bulunur.

Hücre zarının içerisinin dışa oranla daha negatif olduğu dinlenim durumundaki bir hücre, herhangi bir uyaran ile uyarıldığı zaman; zarın dinlenim potansiyeli milisaniyeler içerisinde değişerek pozitif bir değere ulaşmaktadır. Zar potansiyelinde, içerisinin dışa oranla daha pozitif değer kazandığı bu duruma depolarizasyon adı verilmektedir. Ancak zar potansiyeli bu durumda kalmaz, çok kısa bir süre içerisinde tekrar eski dinlenim potansiyeline geri döner.

Sinaps, uyarıyı getiren sinir hücresinin zarı, uyarının aktarıldığı karşı tarafta bulunan hücrenin zarı ve iki hücre zarı arasında bulunan sinaptik aralıktan oluşur. Uyarıyı getiren hücreye “presinaptik nöron” uyarının iletildiği hücreye “postsinaptik nöron” adı verilir.

Koku duyusunu algılayan sinirler, kafa kemikleri içinden geçerek beyindeki ilgili merkezlere ulaşırlar. Diğer duyulardan farklı olarak koku duyusu, duyuları filitreleyen merkez olan talamusa uğramadan ilgili merkeze ulaşır. Doğru cevap C'dir.

Göz, kafa ve yüz kemiklerinin bir araya gelerek oluşturduğu ve “orbita” adı verilen özel bir çukurluk içinde yerleflmiş bir organdır. Orbitaya yerleşmiş olarak bulunan göz küresi, çevreden gelen ışığı algılar. Doğru cevap A'dır.

Göz çevremizde bulunan enerji dalgaboylarının bir kısmını ışık olarak görebilme kapasitesine sahiptir. Görünür ışık 380-750 nm dalga boyları arasındadır. Dolayısıyla 550 nm görülebilir ışık aralığındadır. Doğru cevap C'dir.

Göz kapaklarının arka yüzünü düz ve parlak olarak görünen bir örtü örter. Bu örtüye “konjunktiva” (conjunctiva) adı verilir. Konjunktiva, göz kapaklarının iç yüzünden, göz küresinin ön kısmına geçerek kornea’ya (cornea) kadar örtme görevine devam eder. Konjunktiva sürekli olarak ıslak durumda bulunur. Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap E'dir.

İris sahip olduğu düz kaslar nedeniyle kasılıp gevşeyebilmektedir. İristeki düz kaslar kasıldığında ortasındaki boşluk küçülecek ve pupilla küçülmesi ya da göz bebeğinin küçülmesi, gevşediğinde ise pupillanın ya da göz bebeğinin genişlemesi görülecektir. Göz bebeğinin küçülüp büyümesini sağlayan iriste bulunan düz kaslardır ve istediğimiz dışında çalışırlar. Doğru cevap C'dir.

Zarlar dıştan içe doğru; “dura mater”, "arachnoidea” ve  "pia mater” olarak sıralanırlar.

Gözün ışık kırma kusurları dört çeşittir. Miyopi (yakıngörme) kalın kenarlı mercekler ile düzeltilir. Hipermetropi (uzakgörme) ince kenarlı mercekler ile düzeltilir. Astigmatizm (lens ya da korneanın düzgün olmaması) silindirik mercekler ile düzeltilir. Diğer bir ışık kırma kusuru olan prespiopi ise lensin esneme yeteneğini kaybetmesi durumudur. Doğru cevap E'dir.

Otonom sinir sistemi Deri, kan damarları, iris, göz içi sıvısı, tükrük ve ter gibi dış (ekzokrin bezlerin yaptığı) salgılar, kalbin çalışması, ince bağırsak, akciğer, kan basıncı, safra kesesi, sindirim, cinsel organların çalışması, solunum ve boşaltım gibi vücudumuzdaki çeşitli ve son derece önemli birçok işlev üzerinde kontrole sahip olan  sistemdir.

Dış kulak kulak kepçesi (auricula), dış kulak açıklığı ve yolu (meatus acusticus externus) ve kulak zarı (membrana tympani)’den oluşur. Zar labirint iç kulakta ve çekiç, örs ve üzengi kemikleri ise orta kulakta bulunur. Doğru cevap D'dir.

Denge duyusunu algılanmasında sadece iç kulak rol oynar. Baş ve vücudun hareket etmesiyle, iç kulakta bulunan sıvı hareket eder. İç kulak sıvısının hareketi, kabarcık, kesecik ve ampullada bulunan denge reseptörleri tarafından algılanır. Denge reseptörleri tarafından algılanan hareket, sinirsel uyarıya dönüştürülür. Yarım daire kanallarının farklı eksenlere sahip olması, her yöndeki harekete duyarlı olmamızı sağlar. Kabarcık ve kesecikteki reseptörler öne-arkaya, aşağı-yukarı ve sağa-sola hareketlere duyarlı olmamızı sağlar. Doğru cevap C'dir.

Ses dalgaları kulak kepçesinde toplanarak dış kulak yolundan geçer ve kulak zarına gelir. Ses dalgasıyla titreşen kulak zarı, birbiriyle eklemleşmiş olan orta kulak kemiklerini hareket ettirir. Orta kulak kemiklerinden üzenginin titreşimiyle iç kulakta bulunan perilimf sıvısı dalgalanır. Bu dalgalar, kohleada bulunan reseptör hücreler tarafından algılanır ve işitme sağlanır. Kohleada bulunan reseptörler “korti organı” adı verilen özel yapıda bulunur. Doğru cevap B'dir.