İNŞAAT VE GAYRİMENKUL MUHASEBESİ

Diğer yandan gerçek kişiler arsa karşılığı elde ettikleri gayrimenkulleri elde ediş tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarmaları durumunda elde ettikleri kazanç Gelir Vergisi Kanunu’na göre değer artış kazancı olarak vergilendirilir.

Arsa (kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde Gider Yerleri (10-99) aşağıdaki gibi bölümlenir.
• Esas üretim gider yerleri
• Yardımcı üretim gider yerleri
• Yardımcı hizmet gider yerleri
• Yatırım gider yerleri
• Üretim yerleri yönetimi gider yerleri
• Araştırma ve geliştirme gider yerleri
• Pazarlama, satış ve dağıtım gider yerleri
• Genel yönetim gider yerleri.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde gider çeşitleri hesaplarının kodlamasında aşağıda belirtilen sınıflama esas alınmıştır.
• Gider hesapları grupları:
• İlk madde ve malzeme
• İşçi ücret ve giderleri
• Memur ücret ve giderleri
• Dışardan sağlanan fayda ve hizmetler
• Çeşitli giderler
• Vergi, resim ve harçlar
• Amortismanlar ve tükenme payları
• Finansman Giderleri

Arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde 7/A seçeneğini uyguladıklarında kullanabilecekleri
hesaplar şöyle sıralanabilir:
710 Direkt İlk madde ve Malzeme Giderleri Hesabı
711 Direkt İlk madde ve Malzeme Giderleri Yansıtma Hesabı
720 Direkt İşçilik Giderleri Hesabı
721 Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hesabı
730 Genel Üretim Giderleri Hesabı
731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hesabı
750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri
751 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri
761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı
770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı
771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı
780 Finansman Giderleri Hesabı
781 Finansaman Giderleri Yansıtma Hesabı

7/B Seçeneğine Göre Maliyet Hesapları
Bu uygulamada maliyet hesap grupları aşağıdaki gibi bölümlenir:
79 GİDER ÇEŞİTLERİ
790 İlk Madde ve Malzeme Giderleri
791 İşçi Ücret ve Giderleri                                                                                                    792 Memur Ücret ve Giderleri
793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
794 Çeşitli Giderler
795 Vergi, Resim ve Harçlar
796 Amortismanlar ve Tükenme Payları
797 Finansman Giderleri
798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları
799 Üretim Maliyet Hesabı

Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri özel inşaat işleridir. Özel inşaat işlerinde mamul maliyetleri ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden oluşmaktadır. Giderler oluştukça hesapların borcuna kaydedilir.

Arsa (kat) karşılığı inşaat faaliyetlerinde arsa, inşaat maliyeti açısından ilk madde ve malzeme olarak değerlendirilmektedir. Arsa (kat) karşılığı inşaat işi yapan işletme arsa bedelini 710 D. İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ HESABI’na kaydedecektir.

İnşaat tamamlandıktan sonra üretilen yapılar işletme için mamul niteliği alır ve 152 MAMULLER HESABI’na aktarılması gerekir.

Büyükşehir Belediyesi Kanunu dışındaki yerler için Katma Değer Vergisi 150 m2 altındaki konutlar için %1,150 m2 üzeri konutlar ve iş yeri teslimlerinde %18 olarak uygulanmaktadır.

Diğer yandan arsa (kat) karşılığı daire, iş yeri gibi teslimlerde teslim edilecek mamulün (iş yeri, konut gibi) değerinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu değerin belirlenebilmesi için emsal bedeli (VUK 267) toptan satışlar için %5 ilave edilmesi yoluyla bulunur.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri sonucunda konut iş yeri gibi bir yapı üretimi gerçekleşmektedir. Bu nedenle arsa (kat) karşılığı inşaat işleri de bir üretim işletmesi niteliği taşımaktadır.

Finans gider yeri arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde gider yerleri bölümlerinden biri değildir. Finans gider yeri arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde gider çeşitleri hesaplarının kodlamasında esas alınan sınıflamadır.

Direkt İşçilik Giderleri Hesabı işletmelerin Arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde 7/A seçeneğini uyguladıklarında kullanabilecekleri hesaptır. Diğer hesaplar 7/B seçeneğine göre maliyet hesaplarıdır.

Teslim Alınan Arsalar Hsesabı borçlanır, Arsa Teslim Edenler Hesabı alacaklanır.

Direkt İşçilik Giderleri Hesabı borçlandırılır, Bankalar Hesabı alacaklandırılır.

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Hs. borçlanır, Diğer Çeşitli Borçlar Hs. veya Satıcılar Hs. alacaklanır.

İnşaat tamamlandıktan sonra üretilen yapılar işletme için mamul niteliği alır ve yarı mamuller hesabından 152 MAMULLER HESABI’na aktarılması gerekir.

450.000+15.000=465.000 toplam maliyet

465.000x%5= 23.250 emsal bedeli

465.000+23.250=488.250 K.D.V matrahı

488.250x%1=4.882,5 Hesaplanan K.D.V

İkinci yevmiye maddesinde Satılan Mamuller Maliyeti Hs. borçlandırılır. Mamuller Hs. alacaklandırılır.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri yapan işletme inşaatı tamamladığında dönem içinde oluşan maliyetleri 7/A seçeneğine göre önce Yarı Mamul Üretim Hs.'na aktarır.