İNŞAAT VE GAYRİMENKUL MUHASEBESİ

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır.  Vergi Usul Kanunu (VUK) madde 177’de belirlenen sınırları aşmış olanlar, kendi isteği ile bilanço esasına göre defter tutmak isteyenler ve kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler özelliğini sağlayan özel inşaat işletmelerinin bilanço esasına göre defter tutmaları gerekmektedir. Bu defterler ise şunlardır: Bilanço esasında aşağıdaki defterler tutulur:
• Yevmiye defteri;
• Defterikebir;
• Envanter defteri

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Bu şıkta verilen hesap 7/B Seçeneğine Göre Maliyet Hesaplarındandır.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Direkt İşcilik Giderleri Hesabı 300.000 TL Borçlandırılmalıdır. İşçi Ücret ve Giderleri Hesabı 7/B seçeneğine göre kayıt yapıldığında kullanılması gereken hesaptır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Genel üretim giderleri 7/A seçeneğine göre genel üretim giderleri hesabında 7/B seçeneğine göre ise diğer şıklarda verilen hesapların ilgili olanlarına kaydedilmek süretiyle izlenmektedir.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Arsa (kat) karşılığı inşaat faaliyetlerinde arsa, inşaat maliyeti açısından ilk madde ve malzeme olarak değerlendirilmektedir. Arsa (kat) karşılığı inşaat işi yapan işletme arsa bedelini 710 D. İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ HESABI’na kaydedecektir.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. İnşaat tamamlandıktan sonra üretilen yapılar işletme için mamul niteliği alır ve 152 MAMULLER HESABI’na aktarılması gerekir.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Dönem sonunda 6... kodu ile başlayan hesaplar 590 Dönem Net Karı/Zararı Hesabına aktarılır. Ancak 152 Mamüller Hesabı inşaat işletmesinin dönem içinde tamamlanan binaların izlendiği hesaptır.

Sorunun doğru yanıtı A şıkkıdır. İşletme aktifine kayıtlı bir arsayı kat karşılığı devretmesi durumunda elde ettiği gayrimenkul ile teslim ettiği arsa arasında bir değer farkı oluşacaktır. Aradaki bu fark işletmeler açısından ticari kazancın bir unsurudur. Dolayısıyla oluşan fark olağandışı gelir ve kâr olarak gelir tablosu hesaplarında kayıt altına alınması gerekmektedir.

Sorunun doğru yanıtı D şıkkıdır. Arsa (kat) karşılığı yapılan sözleşme sonucunda inşaatın tamamlanmasıyla sözleşmede belirlenen bağımsız bölümler, gayrimenkuller arsa sahibine devredilir. Bu şekilde arsa (kat) karşılığı teslim alınan gayrimenkuller 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI’na kaydedilir.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Bir işletme aktifine kayıtlı arsası üzerine arsa (kat) karşılığı inşaat yapılması konusunda bir anlaşmaya varabilir. Bu durumda aktife kayıtlı bir arsa üzerine inşaatın başlamasıyla birlikte arsalar arsa sahibi işletme açısından yapılmakta olan yatırımlara dönüşür. 150 ARSA VE ARAZİLER HESABI’ndan çıkarılarak 258 YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR HESABI’na alınır.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işleri özel inşaat işidir.

gerçek kişiler arsa karşılığı elde ettikleri gayrimenkulleri elde ediş tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarmaları durumunda elde ettikleri kazanç Gelir Vergisi Kanunu’na göre değer artış kazancı olarak vergilendirilir.

Belirli ölçüleri aşan özel inşaat işletmelerinin bilanço esasına göre defter tutmaları gerekmektedir. Bu ölçüler şöyle sıralanabilir;

• Vergi Usul Kanunu (VUK) madde 177’de belirlenen sınırları aşmış olmak
• Kendi isteği ile bilanço esasına göre defter tutmak isteyenler
• Kurumlar Vergisine tabi diğer tüzel kişiler

Bilanço esasında aşağıdaki defterler tutulur:
• Yevmiye defteri;
• Defterikebir;
• Envanter defteri

İşletme hesabı esasına göre tutulacak defter işletme hesabı defteridir.

Arsa (kat) Karşılığı İnşaat İşlerinde Gider Yerleri (10-99) aşağıdaki gibi bölümlenir:
• Esas üretim gider yerleri
• Yardımcı üretim gider yerleri
• Yardımcı hizmet gider yerleri
• Yatırım gider yerleri
• Üretim yerleri yönetimi gider yerleri
• Araştırma ve geliştirme gider yerleri
• Pazarlama, satış ve dağıtım gider yerleri
• Genel yönetim gider yerleri.

Arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde gider çeşitleri hesaplarının kodlamasında
aşağıda belirtilen sınıflama esas alınmıştır.
• Gider hesapları grupları:
• İlk madde ve malzeme
• İşçi ücret ve giderleri
• Memur ücret ve giderleri
• Dışardan sağlanan fayda ve hizmetler
• Çeşitli giderler
• Vergi, resim ve harçlar
• Amortismanlar ve tükenme payları
• Finansman Giderleri

Arsa (kat) karşılığı inşaat işlerinde 7/A seçeneğini uyguladıklarında kullanabilecekleri hesaplar şöyle sıralanabilir:
710 Direkt İlk madde ve Malzeme Giderleri Hesabı
711 Direkt İlk madde ve Malzeme Giderleri Yansıtma Hesabı
720 Direkt İşçilik Giderleri Hesabı
721 Direkt İşçilik Giderleri Yansıtma Hesabı
730 Genel Üretim Giderleri Hesabı
731 Genel Üretim Giderleri Yansıtma Hesabı
750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri
751 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri
761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı
770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı
771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı
780 Finansman Giderleri Hesabı
781 Finansaman Giderleri Yansıtma Hesabı

7/B Seçeneğine Göre  maliyet hesap grupları aşağıdaki gibi bölümlenir:
79 GİDER ÇEŞİTLERİ
790 İlk Madde ve Malzeme Giderleri
791 İşçi Ücret ve Giderleri
792 Memur Ücret ve Giderleri
793 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler
794 Çeşitli Giderler
795 Vergi, Resim ve Harçlar
796 Amortismanlar ve Tükenme Payları
797 Finansman Giderleri
798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesapları
799 Üretim Maliyet Hesabı

Tamamlanan kat karşılığı inşaat işleri mamul niteliği kazandığında yarı mamuller hesabından 152 MAMULLER HESABI’na alınır. Bu durumda 152 Mamuller Hesabı borçlandırılırken 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı alacaklandırılır.