İNŞAAT VE GAYRİMENKUL MUHASEBESİ

Kamu ihalelerinde teminat alımı, Kamu İhale Kanunu ile yasallaştırılmıştır. Yüklenici ihaleye girerken teklifiyle birlikte ihale bedelinin azami %3’ü oranında geçici teminat tutarını ödemekle yükümlüdür. İhalenin üstünde kalması durumunda ise, ihale bedelinin azami %6’sı oranında kesin teminat tutarını ihale komisyonuna ödemek durumundadır. Doğru cevap B'dir.

Şantiye binaları genelde geçici binalardır. İnşaat işi başlayınca kurulur, inşaat işi tamamlanınca başka bir inşaat işine taşınır. Bu nedenle işletme açısından bu geçici bina (prefabrik gibi) maddi duran varlık niteliğindedir. Ancak inşaat alanına yapılan kalıcı şantiye binaları inşaatın bir maliyet unsuru olarak kabul edilir. İnşaat tamamlanınca bu binalar yıkılır. Bu tür şantiye binaların "Hizmet Üretim Maliyeti" hesabında izlenmesi gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.

Sağlık ocağı inşaatında sipariş verilen çakıllar doğrudan inşaat yapımında kullanılırsa Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında, eğer söz konusu çakıllar önceden depolanmışsa bu durumda İlk Madde ve Malzeme hesabında izlenmesi gerekir. Doğru cevap B'dir.

Direkt (esas) işçilikler inşaat işinin yaratılmasını ve şekil verilmesini sağlayan inşaat işçilerinin işletmeye olan maliyetini ifade etmektedir. Dolayısıyla inşaat işletmesinin taahhüt ettiği işle direkt bağlantı ve doğrudan ilgili işe işçilik maliyeti yüklenebilir. Doğru cevap C'dir.

İkramiye, fazla çalışma ücreti, sosyal yardımlar, sağlık giderleri, izin ücretleri, işçi yollukları, kıdem tazminatı, primler, yükleniciden kaynaklanan boşa geçen zamanlar gibi ödemeler endirekt işçilik olarak kabul edilir. Doğru cevap A'dır.

Ortak maliyetlerin temel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Ortak maliyetler birçok maliyet unsurunu içinde barındırır. Bu nedenle birbirinden farklı özelliklere sahip maliyetler inşaat işiyle ilişkilendirilmeye çalışılır.
• Ortak maliyetler yarı değişken maliyet özelliği taşırlar. Üretimle ilgili sabit maliyetlerin tamamı ise ortak maliyet içerisinde yer alır.
• Ortak maliyetler birçok inşaat işini ilgilendiren maliyetlerdir. Bu nedenle maliyetlerin inşaat işlerine dağıtımında Gelir Vergisi Kanunu’nun 43. maddesinde belirtilen yöntemlerden yararlanılır.
• Ortak maliyetler dönem içinde farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Ayrıca zaman içinde de maliyette dalgalanmalara neden olabilir. Örneğin yıllık izinler, ikramiyeler gibi.
• Bazı ortak maliyetlerde ancak dönem sonunda maliyetleri kesinleşir. Örneğin bakım onarım giderleri gibi.
• Yıllık tutarları bilinen bazı maliyetlerin bir kısmında dönem sonunda düzeltme yapmak gerekebilir. Örneğin kullanılmayan iş makinelerinin amortisman giderleri gibi.

Doğru cevap D'dir.

ANS işletmesinin 20X8 döneminde yaptığı inşaat harcamaları;

20X8 dönemi toplam inşaat harcamaları = 100.000 TL

20X8 döneminde bu işletmenin toplam ortak maliyetleri 10.000 TL olduğuna göre;

Ortak maliyet yükleme payı = 10.000 TL / 100.000 TL =0,10 TL/TL

Köprü inşaatı işinin ortak maliyetlerden aldığı pay:

18.000 TL × 0,10 TL/TL = 1.800 TL

Doğru cevap C'dir.

Taşeron, asıl işveren olan müteahhitten iş alan ve kendi işçileriyle bunu yerine getirmeyi üstlenen alt yüklenici veya alt müteahhittir. İhaleyi üstlenen ana inşaat taahhüt işletmesiyle sürekli çalışan taşeronlara iç taşeron denir. Dış taşeron veya kapasite taşeronu uzmanlık gerektiren işlerin yapılması için ihtiyaç hâlinde ayrı olarak bir hizmet sözleşmesi ile çalıştırılan taşeronlardır. Doğru cevap B'dir.

Sözleşme koşullarında dönemleri belli olan hakediş bedellerinin tahsil edilebilmesi için, öncelikle yüklenicinin bir hakediş raporu düzenlemesi gerekmektedir. Hakediş raporu birçok raporun birleşiminden oluşmaktadır. Aslında hakediş raporu, yüklenicinin taahhüt ettiği dönemdeki işlerin ne kadarının yapıldığının, yapılan işlerin kabulünü, yapılamadıysa nedeninin ve sözleşmede yüklenilen işin maliyetinde piyasa koşullarında ortaya çıkan farklılığın yüklenici açısından hesap verilmesini veya inşaat sahibi açısından sorgulanmasını sağlayan bir denetim sürecini de içermektedir. Doğru cevap E'dir.

01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 85 inci maddesinde asgari işçilik uygulaması aynen düzenlenmiş olup uygulama hâlen bu maddeye istinaden devam etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Nakit ödemede bulunmuştur ve bu yüzden KASA hesabı alacaklandırılır. Yatırılan teminat, işletme için ihale yetkililerinden olan kısa vadeli bir alacak niteliğindedir. Bu nedenle 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR hesabı geçici teminat tutarı kadar borçlandırılır. Doğru yanıt B’dir.

Kapılar doğrudan inşaat yapımında kullanıldığı için 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabının borcuna kaydedilir. Eğer söz konusu kapılar önce depolanmış olsaydı, bu durumda 150 İlk Madde ve Malzeme hesabına kaydedilecekti. Doğru yanıt B’dir.

Yapılacak yevmiye kaydında; İlk madde ve Malzeme hesabı -şantiye deposu yardımcı hesabı, borçlu; İlk madde ve Malzeme hesabı-merkez deposu yardımcı hesabı, alacaklı kaydedilir. Doğru yanıt A’dır.

inşaat işletmesi sözleşmede taahhüt etmiş olduğu yaklaşık (tahmini) maliyeti izlemek için 741 Hizmet Üretim Maliyetleri Yansıtma hesabını alacaklandıracak ve 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım maliyetleri hesabını borçlandıracaktır. Doğru yanıt A’dır.

Bir işçinin işletmeye maliyeti işçiye ödediği brüt ücret ile SGK işveren payı ve işsizlik sigortası işveren payı toplamından oluşur.

Brüt ücret :                                       5.500

SGK işveren payı(% 20) :                  1.100

İşsizlik sigortası işveren payı (%2):    110

                                      Toplam:      6.710 TL

Ücret ödemesi yapılıncaya kadar, hesaplanan net ücret 335 Personele Borçlar hesabında takip edilir. Doğru yanıt D’dir.

Ortak maliyetler dönem içinde farklı zamanlarda ortaya çıkabilir. Ayrıca zaman içinde de maliyette dalgalanmalara neden olabilir. Örneğin yıllık izinler, ikramiyeler gibi. Doğru yanıt A’dır

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                                işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 84.000 / (112.000+95.000)

                                               = 84.000/ 207.000

                                               = 0,405

Doğru yanıt B’dir.

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                               işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 84.000 / (112.000+95.000)

                                               = 84.000/ 207.000

                                               = 0,406

Bu oran inşaat işleri için yapılan her 1TL’lık harcamanın, toplam ortak maliyetlerden inşaat işine 0,406 TL olarak yükleneceğini ifade etmektedir. Böylece Z inşaatındaki toplam harcama ile ortak maliyet yükleme oranının çarpılması sonucunda Z inşaat işinin ortak maliyetten aldığı pay hesaplanacaktır.

Z inşaat işinin aldığı pay= Z inşaat harcama tutarı X ortak maliyet yükleme oranı

                                      = 95.000 x 0,406

                                      = 38.570 TL.

Doğru yanıt B’dir.

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır:

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                                        işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 84.000 / (112.000+95.000)

                                               = 84.000/ 207.000

                                               = 0,406

Bu oran inşaat işleri için yapılan her 1TL’lık harcamanın, toplam ortak maliyetlerden inşaat işine 0,40 TL olarak yükleneceğini ifade etmektedir.

Böylece Y inşaatındaki toplam harcama ile ortak maliyet yükleme oranının çarpılması sonucunda Y inşaat işinin ortak maliyetten aldığı pay hesaplanacaktır.

Z inşaat işinin aldığı pay= Z inşaatındaki toplam harcama X ortak maliyet yükleme oranı

                                      = 112.000 x 0,406

                                      = 45.470 TL.

Doğru yanıt C’dir.