İNŞAAT VE GAYRİMENKUL MUHASEBESİ - Deneme Sınavı - 6

Bordro defteri inşaat işletmelerinin faaliyetlerini yürütebilmek amacıyla isteğe bağlı tuttuğu bir defter değildir.

Yeşil defter, iki ara hakediş dönemi arasında yapılan inşaat işlerini ve çeşitlerini gösteren defterdir.

Bir inşaat faaliyetinin taahhüt şeklinde inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilebilmesi için aşağıdaki unsurları taşıması gerekmektedir:

1. İşin yapılmasını isteyen bir taraf bulunmalı (inşaat sahibi),
2. İşin yapılmasını üstlenen taraf olmalı (müteahhit),
3. Sözleşmeye konu olan inşaat ve onarım işi bulunmalı (inşaat işi) ve
4. İnşaat ve onarım işi belirli bir parasal bedel karşılığında yapılmalıdır.

Taahhüdün sözleşme ve ihale dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşmenin yapılmasından önce ihale üzerinde kalan istekliden ihale bedeli üzerinden hesaplamak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınır.

Türkiye’ de inşaat sektörü ağırlıklı olarak özel sektörden gelen taleplerle beslenen bir sektördür. İnşaat faaliyetlerinin yaklaşık %60’ını konut projelerinden oluşmaktadır ve konut üretimi alanında farklı birçok sektörden girdi sağlamaktadır.
Bu nedenle inşaat işletmesinin faaliyetlerini yürütebilmesi için güçlü bir finansal yapıya ve borçlanma kabiliyetinin yüksek olmasına ihtiyaç vardır. Aynı zamanda inşaat faaliyetleri sabit kıymet yatırıma dayalı bir sektördür. Bu nedenle risk düzeyi oldukça yüksektir.

Şantiye binasının kalıcı bir bina olarak inşa edilmesi durumunda, inşaat işinin maliyeti olarak düşünülür ve 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında izlenir. İnşaat tamamlanınca bu binalar yıkılır. Doğru yanıt D’dir.

Kesin teminat için alınan teminat mektubuna ilişkin masraflar ve sözleşme masrafları 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında izlenir. Çünkü bu maliyetler ilgili inşaatın maliyetidir. Doğru yanıt D’dir.

Peşin ödediği geçici teminatı nakit olarak tahsil ettiği için Kasa hesabı borçlandırılacak, kısa vadeli 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabı alacaklandırılarak kapatılacaktır. Doğru yanıt B’dir

Satın alınan yalıtım malzemesi, depolanmış olduğundan 150 İlk Madde ve Malzeme hesabına kaydedilecektir. Eğer doğrudan inşaatta kullanılan bir malzeme olsaydı o zaman 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında kaydedilecekti. Doğru yanıt E’dir.

Gerek direkt ilk madde ve malzeme gerekse endirekt malzeme olsun, 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında izlenen maliyetler gerçekleşen maliyetlerdir. İnşaat işine yüklenen maliyetlerle yaratılan hizmeti (inşaat) işletmenin varlıklarında görüntüleyebilmek için 170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ hesabı ile 741 HİZMET ÜRETİM MALİYETLERİ YANSITMA hesabının muhasebe kayıtlarının yapılması gerekir. Böylece inşaat işletmesi sözleşmede taahhüt etmiş olduğu yaklaşık (tahmini) maliyeti de bu hesaplar aracılığıyla izlemiş olacaktır. Doğru yanıt B’dir.

Taahhüt işletmelerinin direkt işçilik maliyetleri ve endirekt işçilik maliyetleri 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabında izlenmektedir. Sadece direkt ve endirekt işçilik ayrımı alt hesaplarda düzenlenmektedir. Doğru yanıt B’dir.

Ortak maliyetler dönem içinde belli aralıkla değil, çok farklı zamanlarda ortaya çıkabilirler. Doğru yanıt C’dir.

Bir işçinin işletmeye maliyeti işçiye ödediği brüt ücret + SGK işveren payı + İşsizlik sigortası işveren payı toplamından oluşur.

Brüt ücret :                                       16.000

SGK işveren payı(% 20) :                  3.200

İşsizlik sigortası işveren payı (%2):    320

                                      Toplam:      19.520 TL

Doğru yanıt B’dir.

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                               işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 168.000 / (224.000+190.000)

                                               = 168.000/ 414.000

                                               = 0,406

Bu oran inşaat işleri için yapılan her 1TL’lık harcamanın, toplam ortak maliyetlerden inşaat işine 0,406 TL olarak yükleneceğini ifade etmektedir.

Böylece E inşaatındaki toplam harcama ile ortak maliyet yükleme oranının çarpılması sonucunda E inşaat işinin ortak maliyetten aldığı pay hesaplanacaktır.

E inşaat işinin aldığı pay= E inşaat harcama tutarı X ortak maliyet yükleme oranı

                                      = 224.000 x 0,406

                                      = 90.944 TL.

Doğru yanıt C’dir.

Ortak maliyet yükleme oranı ile her bir inşaatın ortak maliyetten alacağı payın yüzdesi hesaplanmış olmaktadır:

Ortak Maliyet Yükleme Payı= Toplam Ortak maliyetler / Tüm İnşaat                                                        işlerine ilişkin toplam Harcama

Ortak Maliyet Yükleme Payı= 183.000 / (147.000+86.000)

                                               = 183.000/ 233.000

                                               = 0,785

Bu oran inşaat işleri için yapılan her 1TL’lık harcamanın, toplam ortak maliyetlerden inşaat işine 0,785 TL olarak yükleneceğini ifade etmektedir.

Böylece K inşaatındaki toplam harcama ile ortak maliyet yükleme oranının çarpılması sonucunda K inşaat işinin ortak maliyetten aldığı pay hesaplanacaktır.

K inşaat işinin aldığı pay= K inşaatındaki toplam harcama X ortak maliyet yükleme oranı

                                      = 86.000 x 0,785

                                      = 67.510 TL.

Doğru yanıt A’dir.

Müteahhitler tarafından arsa sahiplerine yapılan konut teslimleri Katma Değer Vergisine tabidir. Mal ve hizmetlere uygulanacak KDV oranlarını belirleyen 24/12/2007 tarih ve 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na göre net alanı 150 metrekare ve üstünde olan konut teslimlerinde KDV oranı %18’dir. Net alanı 150 metrekareye kadar olan konut teslimlerinde KDV oranı, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na istinaden arsa metrekare vergi değerine göre değişiklik gösterecek ve  %1, %8 ya da %18 oranında KDV uygulanacaktır. Dolayısıyla uygulanan en yüksek KDV oranı %18’dir. Doğru yanıt C’dir.

Arsa sahiplerini vergisel açıdan genel olarak üç gruba ayırmakta ve uygulanacak KDV oranı bu ayırıma göre belirlenmektedir: 1. Vergi mükellefi olmayan arsa sahipleri 2. Gelir vergisi mükellefi olan arsa sahipleri 3. Kurumlar vergisi mükellefi olan arsa sahipleri.  Bu gruplandırmaya göre arsa sahiplerinin ödeyeceği KDV farklı oranlarda uygulanacaktır. Bu kriter hem arsa sahibi tarafından müteahhide arsa tesliminde, hem de müteahhit tarafından arsa sahibine bağımsız bölüm tesliminde uygulanır.

Kendi nam ve hesabına bina inşa ederek satmak amacıyla yapılan inşaat işi gerçek kişi tarafından yapılıyor ise gelir vergisinin, tüzel kişiler tarafından yapılıyor ise kurumlar vergisinin kapsamına girmektedir. Fakat bu tür inşaat işlerinden elde edilen kazanç ister gelir vergisi, ister kurumlar vergisi mükellefleri tarafından elde edilsin ticari kazanç sayılacak ve Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hükümlerine göre vergileme yapılacaktır. Doğru yanıt D’dir.

Kurumlar vergisi veya gelir vergisi mükellefi olan müteahhit inşaat faaliyetinden dolayı inşaatın bitimi ve bağımsız bölümlerden herhangi birinin satılması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşmiş olur. Bu nedenle inşaat süresince yapılan işlerle ilgili olarak kâr/zarar beyanında bulunulmayacak fakat beyanname verilecektir. Müteahhidin kâr/zarar beyan etmesi için, inşaatın tamamlanmış olması yeterli değildir. Hem inşaat bitmiş hem de bağımsız bölümlerden en az biri satılmış olmalıdır. İnşaatın devamı sırasında satılan bağımsız bölümler nedeniyle alınan paralar avans niteliğindedir. Doğru yanıt B’dir.

İnşaat şirketi, tarafından arsa sahibine, arsanın karşılığı olarak 150 metrekareden büyük konut teslimlerinde emsal bedel üzerinden %18 oranında katma değer vergisi uygulanacaktır. Doğru yanıt D’dir.