İNFAZ HUKUKU

Kapalı ceza infaz kurumları, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, firara karşı teknik, mekanik, elektronik veya fiziki engellerle donatılmış, oda ve koridor kapıları kapalı tutulan ancak mevzuatın belirttiği hâllerde aynı oda dışındaki hükümlüler arasında ve dış çevre ile temasın olanaklı bulunduğu, yeterli düzeyde güvenlik sağlanmış ve hükümlünün gereksinimine göre bireysel, grup hâlinde veya toplu olarak iyileştirme yöntemlerinin uygulanabileceği tesislerdir. Doğru yanıt B'dir.

Bu infaz kurumlarında; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm olanlar ile süresine bakılmaksızın, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan;
a. İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78),
b. Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82),
c. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188),
d. Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
e. Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311,312, 313, 314, 315) mahkûm olanların cezaları infaz edilir. Doğru yanıt C'dir.

İnfaz kurumunun dört unsurunun bulunduğu kabul edilir.

• Fiziki unsur: İç ve dış güvenliğe sahip, devamlı bir yaşam için temel ihtiyaçları karşılayabilen açık ya da kapalı alanlardır.

• Personel unsuru: Yönetim ve hizmet birimlerinde görev alan yetki ve sorumlulukları belirli kişi/kişilerdir.

• Kişi unsuru: Hak ve yükümlülükleri bulunan, denetim ve koruma altına alınmış, sevk ve idaresi belli kurallar çerçevesinde infaz personeline bırakılmış hükümlü ve tutuklulardır.

• Hizmet unsuru: Barınma, yiyecek-içecek, sağlık, eğitim, rehabilitasyon, spor, sosyal ve kültürel faaliyetler ile çalışma ortamlarının sağlanmasına yönelik faaliyetlerdir.

Ceza infaz kurumları, kapalı ceza infaz kurumları, açık ceza infaz kurumları ve çocuk eğitim evi olarak üçe ayrılabilir.

Cezaevi katibi; kurumun yazı işlerini ve müdürün kendisine verdiği diğer işleri yapar. Para ve muhasebe işlerini sayman yapar.

Psiko-sosyal yardım servisi, hükümlülerin gözlem ve sınıflandırma formunu düzenler, ayrıca; servisin çalışmalarıyla ilgili olarak üç ayda bir raporla kurum en üst amirine bildirir.

İdare memuru; müdürü bulunan kurumlarda kurum müdürü ve ikinci müdürlerden sonra gelen yönetici personeldir.

Yönetim servisinde, idare memuru, ambar memuru ve cezaevi katibi görev yapar.

İşyurdu servisinde; işyurdu müdürü, sayman, veznedar, tahsildar, işyurdu ambar memuru, satınalma memuru, bütçe, satın alma, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler ile işçi statüsünde çalışan personel görev yapar. Gerektiğinde kurumun kadrolu personeli de işyurdu hizmetlerinde çalıştırılabilir. Teniker teknik serviste görevlidir.

Cezaevi tabibinin görevleri:

• Kurumun sağlık koşullarını düzenleyerek, hükümlülerin ve kurum personelinin muayene ve tedavilerini yapar.

• Kurumun sağlık koşullarını bozan hareketlerin önlenmesi amacıyla tedavi olmayı reddedenlerin ve kurumun sağlığını bozacak şekilde hareket edenleri kurum en üst amirine bildirir.

• Kurumda ortaya çıkan hastalıklar ve bu hastalıkların önlenmesi için alınacak tedbirler ile ayrıca iaşenin kalitesine, miktarına ve dağıtım şekillerine, hükümlülerle personelin temizliğine, kurumun sıhhî tesisat, ısıtma, aydınlatma ve havalandırma tesislerinin sağlık şartlarına elverişli bir şekilde işleyip işlemediğine, beden eğitimi ve spor faaliyetlerinin sağlık şartlarına uygun bir şekilde yürütülüp yürütülmediğine ilişkin hususları tespit etmek maksadıyla kurumu ayda en az bir kez denetleyerek hazırlayacağı raporu kurum en üst amirine sunar ve sağlık istatistiklerini düzenler.

• Merkezî bütçe ve işyurdu tarafından alınan tüm gıda maddelerinin muayenesini yapar ve tüketilmesinde sakınca görülen ve imha edilmesi gereken gıda maddelerini tespit eder.

• Kurumda eczacının bulunmaması durumunda ilaçların dağıtımını sağlar.

• Sağlık servisinin; tıbbi, idari ve teknik hizmetlerini mevzuata uygun yürütür ve denetler.

• Sağlık servisinin, tıbbi kayıt ve arşiv sistemini oluşturur ve kayıtların düzenli ve doğru bir şekilde tutulmasını sağlar.

• Tıbbi atıkların kontrolü ve imhası için gereken önlemleri alır.

Kurumda bulunan ilaçları korumak eczacının görevidir.

Personelin yükümlülükleri şunlardır: Mevzuata uygun hareket etme yükümlülüğü, eşit işlem yükümlülüğü, sır saklama yükümlülüğü, dürüst ve tarafsız davranma yükümlülüğü.

İdare ve gözlem kurulu; kurum müdürünün başkanlığında, gözlem ve sınıflandırmadan sorumlu ikinci müdür, idare memuru, cezaevi tabibi, psikiyatrist, psikolog, sosyal çalışmacı, öğretmen, infaz ve koruma başmemuru ile kurum müdürü tarafından teknik personel arasından seçilen bir görevliden oluşur. Söz konusu personelin tamamının kurumda bulunmaması hâlinde kurul mevcut olanlarla oluşturulur.

Açık ceza infaz kurumları, hükümlülerin iyileştirilmelerinde, çalıştırılmaları ve meslek edindirilmelerine öncelik verilen, firara karşı engelleri ve dış güvenlik görevlisi bulunmayan, güvenlik bakımından kurum görevlilerinin gözetim ve denetimi ile yetinilen kurumlardır. Öte yandan ilk kez suç işleyen ve iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına hükümlü bulunanların cezaları doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilebilir. Doğru yanıt B'dir.

F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Projesi; ceza infaz kurumlarında hükümlü ve tutukluların çağdaş tretman yöntemlerinden maksimum düzeyde yararlanmasını sağlamak, kalabalık koğuş sisteminin yarattığı asayiş ve güvenlik zafiyetini en aza indirmek, hükümlü ve tutukluların düşmanlık hislerini, kalabalık yaşamdan kaynaklanan olumsuz psikolojik etkilenmelerini engellemek ve herhangi bir bulaşıcı hastalık yayılması ya da kalabalık yaşamın yaratabileceği olumsuz hijyen koşullarını düzeltmek, güvenlik zafiyetlerini önlemek, insan haklarını gerçekleştirmek, hükümlü ve tutuklulara sosyal, kültürel ve sportif faaliyet imkânları ve daha özel yaşam alanları sunmak amacıyla Birleşmiş Milletler Minimum Cezaevi Standart Kuralları, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin tavsiye kararı olan Avrupa Cezaevi Kuralları, yine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Tehlikeli Mahpusların Hapsedilmeleri ve Tretmanları Hakkındaki R 82-17 sayılı Tavsiye Kararı, ulusal yasalar olan 3713 ve 4422 sayılı Kanunlar ve İnfaz Tüzüğünün 78/B maddesine uygun olarak hazırlanmıştır. Doğru yanıt E'dir.

İşyurdu servisinde; işyurdu müdürü, sayman, veznedar, tahsildar, işyurdu ambar memuru, satınalma memuru, bütçe, satın alma, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler ile işçi statüsünde çalışan personel görev yapar. Gerektiğinde kurumun kadrolu personeli de işyurdu hizmetlerinde çalıştırılabilir. Cezaevi katibi, yönetim servisinde; aşçı, santral memuru ve gemi adamı yardımcı hizmetler servisinde görev yapar. Doğru yanıt D'dir.

Psikososyal yardım servisi personel ve hükümlülerin ruh ve beden sağlığı ve bütünlüğüne ilişkin koruyucu, geliştirici programları araştıran, uygulayan ve gerektiğinde tedavi sürecine katılarak psikolojik destek ve müdahalede bulunan, ayrıca hükümlülerin bireysel özelliklerini, yaşam koşullarını ve suç işleme nedenlerini belirleyerek bireysel gelişmelerine yardımcı olan, kurum yaşamına uyumlarını ve toplumsal yaşamla uyumlaşmalarını sağlayan ve bireyin yeniden suç işlemesini engelleyecek önlemleri alan ve bu amaçla gerektiğinde kurum en üst amirinin bilgisi dâhilinde, aileler ve sosyal çevreyle görüşme yapan servistir. İyileştirme programları kapsamında spor alanları, çok amaçlı salon, kütüphane ve iş atölyelerinden yararlanma, meslek edinme kursları gibi faaliyetlere katılabilecek durumdaki hükümlüler ile kurumun iç hizmetlerinde çalıştırılacak hükümlüleri belirleyerek idare ve gözlem kuruluna sunar.Psiko-sosyal yardım servisi, hükümlülerin gözlem ve sınıflandırma formunu düzenler, ayrıca; servisin çalışmalarıyla ilgili olarak üç ayda bir raporla kurum en üst amirine bildirir. Doğru yanıt D'dir.

Disiplin kurulunun görevli ve yetkili şunlardır: (1) Hükümlüleri tutum ve davranışlarına göre ödüllendirmek, (2) Hükümlülere uyarma, kınama ve bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma cezaları dışında kalan disiplin cezalarını vermek, (3) İyi hâlin tespitine esas oluşturacak görüş bildirmek, (4) 5275 sayılı Kanun’da öngörülen hallerde disiplin cezalarını kaldırmak, (5) Hükümlülere gelen veya hükümlüler tarafından gönderilen mektup, telgraf ve faks iletilerinden mektup okuma komisyonu tarafından sakıncalı olduğu değerlendirilenlerin, ilgililerine verilip verilmemesine karar vermek, (5) Mevzuatla verilen diğer görevleri yerine getirmek. Doğru yanıt B'dir.

Kurullar mevcut üyelerinin çoğunluğuyla toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir. Oylarda eşitlik olması hâlinde başkanın bulunduğu tarafa üstünlük tanınır. Kurum müdürü, kurulları ayda bir kez ve gerektiğinde her zaman toplayabilir. Ancak işyurdu yönetim kurulu, düzenli olarak haftada bir defa toplanır. Doğru yanıt A'dır.

Ceza infaz kurumlarındaki personelin şu yükümlülükleri bulunmaktadır: (1) Mevzuata uygun hareket etmek, (2) Dürüst ve tarafsız davranmak, (3) Eşit işlem yapmak, (4) Sır saklamak, (5) Yasaklanmış tutum ve davranışlarda bulunmamak. Doğru yanıt C'dir.

infaz kurumunun dört unsurunun bulunduğu kabul edilir: Fiziki unsur, personel unsuru, kişi unsuru, hizmet unsuru.