İNFAZ HUKUKU

İnfaz hukukuna ilişkin olarak her üç önerme de doğrudur.

Amsterdam cezaevlerinin doğuşu 1588 (16. yüzyıl) yılında Amsterdam Ceza Mahkemesinin genç bir hırsızı her zaman olduğu gibi idam cezasına değil, devlet tarafından eğitilip iyileştirilmesine karar vermesine dayanmaktadır. Amsterdam cezaevlerinde kalanlar gündüzleri tahta ve iplik işleri ile din dersleri almaktaydı.

Türk hukukuna uzun süre islam hukukunun egemen olduğu ifadesinin olduğu I. önerme doğrudur. "İslam hukukunda bedene yönelik cezaların esas olduğu ve hapis cezalarına hemen hiç yer verilmediği görülmektedir." ifadesi kitapta belirtildiği için II. önermedeki islam hukukunda özgürlüğe yönelik cezaların da bulunduğu ifadesinden dolayı ikinci önerme yanlıştır. İslam hukukunda hapis cezalarına hemen hiç
yer verilmediği görülmektedir ifadesi kitapta yer aldığından III. Önerme doğrudur.  IV. Önerme doğrudur. Tanzimat’ın kabulüyle yürürlüğe giren 1840, 1851 ve 1858 tarihli Ceza Kanunları ile birlikte hapishanedeki ağır hasta olan hükümlülerin iyileşinceye kadar kefaletle salıverilmesi, yoksul olanların beslenme ve giyim giderlerinin
devletçe karşılanması ilkeleri benimsendiği kitapta belirtilmiştir. V. önerme yanlıştır. Çünkü Tanzimat’ın kabulüyle yürürlüğe giren 1840, 1851 ve 1858 tarihli Ceza Kanunları
ile birlikte Osmanlı Devleti’nde de özgürlüğü bağlayıcı cezaların kabul edildiği belirtildiği için Osmanlı da hiçbir zaman hürriyeti bağlayıcı cezalara yer verilmediği söylenemez. Bu nedenle II. ve v. önerme yanlış olup I, III ve IV. önermeler doğrudur.

Islahat Fermanı’ nda, ceza ve tutukevlerindeki olumsuz koşulların düzeltilmesine ilişkin ilk
hükümlere rastlanmaktadır.

Zaman bakımından uygulamaya ilişkin üç ilkenin bulunduğu söylenmelidir: Geriye yürüme, ileriye yürüme ve hemen uygulama.

İnsanın hem maddi hem de manevi açıdan kendine özgü bir değer taşıması ve taşıdığı
bu değerden vazgeçmenin mümkün olmaması, her türlü toplumsal, hukuksal ve siyasal
müdahaleye karşı mutlak olarak öne sürülebilmesi insan onurunun temel özelliklerini
oluşturmaktadır.

İnfazın ilkeleri arasında gizlilik ilkesinin aksine gizlilikten kaçınma ilkesi yer almaktadır.

Cezaların insanca infazı ile ilgili olarak ortaya konulan ana ilkeler şu şekilde sıralanmaktadır:
• Tutuklu ve hükümlüye, sahip oldukları haklar yazılı olarak derhâl bildirilmelidir.
Bu kişiler okur-yazar olmasa dahi söz konusu haklar sözlü olarak bildirilmelidir.
• Hakların kullanımında işlenen suçun niteliği ve türü dikkate alınmaz. Tutuklu
veya hükümlü olmak yeterlidir.

• Eşitlik ilkesinin bir sonucu olarak hakların kullanımında ırk, dil, din, cinsiyet, siyasal veya diğer görüşler, ulusal veya toplumsal köken, mülkiyet, doğum veya diğer
statüler ayrım nedeni olamaz.
• Hakların çiğnenmesi durumunda yargı yolu açık olmalıdır (Anayasa m.125/1).

Cezanın kanunda bulunması ve gerektiğinde uygulanması, böylece toplumun hukuk düzenine ve güveninin muhafazası ve artırılması pozitif genel önlemeyi ifade etmektedir.

İnfazın sözlük anlamı “bir yargıyı yerine getirme, uygulama, yürütüm”dür. Bu yönüyle in- faz hukuki bir perspektifle mahkemelerce verilip kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi olarak tanımlanabilir.

Suç, kanuni tipe uygun, hukuka aykırı, kusurlu bir insan davranışıdır.

5275 sayılı CGTİHK m.4 “Mahkumiyet hükümleri kesinleşmedikçe infaz olunamaz”düzenlemesini getirmek suretiyle infazın kanuniliğini de ifade etmiş olmaktadır. Gerçek- ten mahkûmiyet hükümleri kesinleşmedikçe infaz edilemez; infaz edilirse bu yasal ol- maz. Böylece kanun yolu sonucunda hükmün bozulması, hükümlünün beraat etmesi ya da daha az ceza alması olasılıkları karşısında telafisi imkânsız sonuçların ortaya çıkması önlenmektedir.

Gizlilikten Kaçınma İlkesi

Bu ilkenin anlamı cezanın infazının bilinmeyen bir yerde ve bilinmeyen bir yöntemle ya- pılamamasıdır. Cezanın infazına ilişkin kurallar örneğin, infaz yeri, zamanı, şekli, yöntemi vb. gibi açıkça düzenlenmeli ve herkes tarafından bilinebilir olmalıdır. Cezaların infazınailişkin hükümler 5275 sayılı CGTİHK’da düzenlenmektedir.

Belirtilmelidir ki ilke hiçbir şekilde cezanın alenen infaz edilebileceği anlamına gel- memelidir.

Görüldüğü üzere yasa hapis cezalarının infazında;

• düzeni,
• güvenliği,
• disiplini,

• adaleti

esas almıştır. Bunlar aynı zamanda infazın görevleri olarak da nitelenebilir. Bu dört görev arasında makul bir denge yaratılmalıdır.

Söz konusu eser Foucault tarafından ele alınmıştır. Foucault, iyi bir cezaevinde bulunması gereken yedi temel ilkeyi şu şekilde sıralamaktadır: Islah ilkesi, sınıflandırma ilkesi, cezaların çeşitlendirilmesi ilkesi, zorunlu ve hak ilkesi ola- rak çalışma, cezaevi eğitimi ilkesi, tutukluluğun teknik denetimi ilkesi ve ek kurumlar ilkesi.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra yürürlüğe giren infaz kanunları hükümlü haklarını, infaz makamlarının müdahale yetkilerini, tehlikeli suçlularının infazını, tedavi ve yeniden topluma kazandırma düşüncelerini etkili bir şekildedüzenlemiştir. Bunda 1955’te Cenevre’de düzenlenen Suçların Önlenmesi ve Hükümlülere Muamele konulu kongrede alınan, “Hükümlülere Muamelede Asgari Esaslar” ve “İnfaz Kurumu Açma” tavsiye kararları ile BM’ce 1957’de kabul edilen “Hükümlülere Muamelede Uyulacak Asgari Esasların kabulü büyük rol oynamıştır.

Cumhuriyet Dönemi’ nde 1926 tarihinde 765 sayılı TCK’nın yürürlüğe girmesi ilebirlikte cezaevleri ve infaz sistemi yeniden ele alınmıştır. Öncelikle cezaevlerinin yöne- timi İçişleri Bakanlığından alınarak Adalet Bakanlığına bağlanmış, bakanlık çabasını hü- kümlülerin çalıştırılması ve uslandırılması amacına yöneltmiştir.

1965 tarih ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun ile modern infaz esasları getirilmeye çalışılmıştır. Nihayet infaz hukukunun yeni esasları, 2004 tarih ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da düzenlenmektedir. Söz konusu Kanun “ceza adalet sistemi çerçevesinde gerçekleştirilen yargılamalar sonucunda verilen kararların, her türlü yargı derecelerinden geçerek kesinleşmelerinden sonra, fiilen ve maddeten ceza ve tedbirlerin infazını kapsayan ve büyük kısmı itibarıyla, idarî nitelikte olan görev ve faaliyetleri içeren hükümlerden oluşmaktadır

Önleme amacı bakımından cezalandırma, geleceğe dönüktür. Zira suç, zaten işlenmiştir. O hâlde asıl olan suçlu olup amaç onu uslandırarak yeniden suç işlemesine engel olmaktır. Ceza, tek başına bir amaç olamaz. Ceza, toplumu oluşturan bireyler üstündeki etkisiyle toplumu (genel önleme), suçlu üstündeki önleme etkisi ile de suçluyu (özel önleme) suç işlemekten alıkoyacaktır.

Doğru cevap E seçeneğidir. İnfaz kuralları hemen uygulanır. Ancak yeni kuralın infaz rejimini ağırlaştırmış olabileceği düşüncesi, bu kurala istisna getirilmesi sonucunu doğurmuştur. Nitekim 5377 sayılı Kanun’ la yapılan değişiklikle TCK m.7’ye “Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç” ibaresi eklenmiştir. Bu durumda 5237 sayılı TCK’ nin erteleme, koşullu salıverme ve tekerrüre ilişkin düzenlemeleri bakımından lehe kanun hükümleri esas alınacaktır. Bu nedenle de her üç önerme de lehe kanunun uygulanmasını gerektiren hemen uygulamanın istisansını oluşturan durumlardır.