İNFAZ HUKUKU

İnfaz hukuku ceza hukukunun bir kısmı değildir, ondan bağımsız bir hukuk dalıdır

Hapis cezası

Ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kesinlemiş kararların yerine getirilemesine yönelik esasları gösteren hukuk dalı infaz hukukudur.

Kilisenin gücü nedeniyle şiddet içerikli cezalarla infaz aşamaları törensel özellik taşımaz, bu durum ortaçağ dönemine özgüdür

Tarihin ilk devirlerinde, suç kavramı, toplumsal olmaktan çok bireysel bir içeriğe sahipti ve bu nedenle suç teşkil eden eylemlerin toplumu değil, doğrudan bireyi ilgilendirdiği kabul edilmekteydi. Bu nedenle bir suç karşısında belirleyici olan, suç mağdurunun öç almasıydı. İlerleyen dönemlerde suç kavramına toplumsal bir içerik yüklenmeye başlanmasıyla suç işleyen bir kişi, toplumun düşmanı olarak kabul edilmeye başlandı.

Hükümlünün iyileştirmesinin ve yeniden topluma kazandırılmasının benimsendiği hapishaneler ilk olarak Hollanda'da ortaya çıkmıştır. Amsterdam cezaevlerinin doğuşu 1588 yılında Amsterdam Ceza Mahkemesinin genç bir hırsızı her zaman olduğu gibi idam cezasına değil, devlet tarafından eğitilip iyileştirilmesine karar vermesine dayanmaktadır.

Cezanın özel önleme amacı yönündeki düşünce, 20.yy.da ceza infazında eğitim ve toplumsal yaşama yeniden kazandırma çabalarını öne çıkarmıştır.

Foucault, iyi bir cezaevinde bulunması gereken yedi temel ilkeyi şu şekilde sıralamaktadır: Islah ilkesi, sınıflandırma ilkesi, cezaların çeşitlendirilmesi ilkesi, zorunlu ve hak ilkesi olarak çalışma, cezaevi eğitimi ilkesi, tutukluluğun teknik denetimi ilkesi ve ek kurumlar ilkesi.

5275 sayılı CGTİHK’ de, ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenilen amaçlar;

• “öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak,

• bu maksatla hükümlünün yeniden suç işlemesini engelleyici etkenleri güçlendirmek,

• toplumu suça karşı korumak,

• hükümlünün yeniden sosyalleşmesini teşvik etmek,

• üretken ve kanunlara, nizamlara ve toplumsal kurallara saygılı, sorumluluk taşıyan bir yaşam biçimine uyumunu kolaylaştırmak” olarak ifade edilmektedir.

Cezanın özel önleme amacı da iki şekilde gerçekleşir:

• Faili iyileştirerek topluma yeniden kazandırma (pozitif özel önleme),

• Topluma kazandırılamayan ve/veya üstünde cezanın korkutma etkisinden etkilenmeyen failin, toplum dışına itilmesi ve böylece toplumun failden korunması, toplumun güvenlik altına alınması (negatif özel önleme)

İnfaz hukukunun temel ilkeleri şunlardır:

Hukuk devleti ilkesi, insan onurunun dokunulmazlığı ilkesi, eşitlik ilkesi, sosyal devlet ilkesi.

Hükümlüye hükümde yazılı olandan başka bir cezanın çektirilememesi, infazın kanuniliği ilkesi ile ilgilidir. Örneğin, kasten yaralama suçundan mahkûm olan kişiye kasten öldürme suçunun cezası çektirilemez. Zira her iki suça ilişkin cezaların infazının şekil ve sonuçları birbirinden farklıdır.

Suç adı verilen bir fiilin işlenip işlenmediği; işlenmişse kimin tarafından işlendiği ve yaptırımının ne olacağı sorununa çözüm bulmak amacıyla iddia savunma ve yargılama şeklinde yapılan bir dizi faaliyete ceza muhakemesi hukuku denir.

İşlenebilecek suç türlerini azaltmak

İnsan onurunun dokunulmazlığı ilkesi

Eşitlik ilkesi

Kanunilik ilkesi

İnfazın bireyselleştirilmesi ilkesi

İnsanca infaz ilkesi

İnfaz hukuku ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin kesinleşmiş kararların yerine getirilmesine yönelik esasları gösteren bağımsız bir hukuk dalıdır