İNFAZ HUKUKU - Deneme Sınavı - 22

İnfaz kurumunun dört unsurunun bulunduğu kabul edilir.
• Fiziki unsur: İç ve dış güvenliğe sahip, devamlı bir yaşam için temel ihtiyaçları karşılayabilen açık ya da kapalı alanlardır.
• Personel unsuru: Yönetim ve hizmet birimlerinde görev alan yetki ve sorumlulukları belirli kişi/kişilerdir.
• Kişi unsuru: Hak ve yükümlülükleri bulunan, denetim ve koruma altına alınmış, sevk ve idaresi belli kurallar çerçevesinde infaz personeline bırakılmış hükümlü ve tutuklulardır.
• Hizmet unsuru: Barınma, yiyecek-içecek, sağlık, eğitim, rehabilitasyon, spor, sosyal ve kültürel faaliyetler ile çalışma ortamlarının sağlanmasına yönelik faaliyetlerdir.

Bu kurumlarda bireysel veya grup hâlinde iyileştirme yöntemleri uygulanır. Bu nedenle (II) yanlıştır.

Tip ceza infaz kurumları A tipi, B tipi, C tipi, K tipi, 150 kişi kapasiteli özel tip kapalı infaz kurumları, 500 kişi kapasiteli özel tip kapalı infaz kurumları, E tipi, özel tip kapalı infaz kurumları, L tipi şeklinde sıralanabilir.

İnfaz sürecinin yüksek bir standarda sahip olması personel kalitesi yanında personel başına düşen hükümlü sayısı ile de doğrudan orantılıdır. Batılı ülkelerde infaz personeli başına düşen hükümlü sayısı 1 ile 2 arasındadır.

Güvenlik ve gözetim servisinde; infaz ve koruma başmemuru ile infaz ve koruma
memuru görevlendirilmektedir.

Yönetim servisi, kurumun personel işlemleriyle hükümlü ve tutuklular hakkındaki her türlü idari ve mali hizmetlerin yürütüldüğü servistir. Yönetim servisinde, idare memuru, ambar memuru ve cezaevi katibi görev yapar.

Psiko-sosyal yardım servisi, hükümlülerin gözlem ve sınıflandırma formunu düzenler, ayrıca; servisin çalışmalarıyla ilgili olarak üç ayda bir raporla kurum en üst amirine bildirir.

İşyurdu servisinde; işyurdu müdürü, sayman, veznedar, tahsildar, işyurdu ambar memuru, satınalma memuru, bütçe, pazarlama ve benzeri işlerden sorumlu görevliler, işçi statüsünde çalışan personel ile gerektiğinde bütçeden aylık alan kadrolu personel görev yapmaktadır. Santral memuru yardımcı hizmetler servisinde görev yapar.

İnfaz kurumu personelinin yükümlülükleri şunlardır:

Kanun ya da Tüzük’te açıklık bulunmasa da personelin eğitimi son derece büyük bir önem taşımaktadır. Personel eğitimi başlıca üç noktada önem taşımaktadır:
• Yönetim uygulamaları: İnfaz kurumlarında personele hücre, oda ya da koğuşlara zorla girme, bu mekânların aranması ve kontrolü konularında eğitim verilmeli; güvenlik sisteminin personelden kaynaklanacak hiçbir hatayı kaldırmayacağı, en küçük bir hatanın ciddi maddi zarar ya da can kaybına neden olabileceği anlatılmalıdır.
• Korunma: Personele özellikle AIDS, hepatit B gibi bulaşıcı hastalıklardan korunma, kriz yönetimi, rehinelerin kurtarılması ile stresle baş edebilme konularında eğitim verilmelidir.
• Tehlikeli suçluları tanımak: Personelin, anti-sosyal kişilik profilini ve suçluların düşünce biçimlerini anlama, hükümlüleri dinleme, onlarla iletişim kurabilme gibi sorun çözebilme yeteneklerinin geliştirilmesi yönünde eğitim verilmelidir.

Güvenlik tedbirleri ve cezalar arasındaki farklar şunlardır:
• Cezaların süreleri kanunda belirlenmiştir. Oysa güvenlik tedbirlerinin süresi kural
olarak belli değildir.
• Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı da farklıdır. Güvenlik tedbirlerinde kişinin
tabi olduğu yoksunluklar daha sınırlıdır.
• Güvenlik tedbirlerinde cezalardan farklı olarak kusur aranmaz.
• Cezalardan farklı olarak güvenlik tedbirlerinde kusurun derecesi önem arz etmez.
• Zaman itibarıyla uygulama, af, erteleme, zamanaşımı gibi konular güvenlik tedbirleri bakımından geçerli değildir.

TCK m.53’te belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma bir güvenlik tedbiri olarak düzenlenmiştir. Bu bağlamda aşağıdaki tedbirlere yer verilmiştir:
a. Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden men,
b. Seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan men,
c. Velayet hakkından; vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan men,
d. Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan men,
e. Bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten men.

Müsadere, yeni suçların işlenmesini önlemek amacıyla cezai nitelikteki hukuka aykırı fiillerden kaynaklandığı veya bunların işlenmesiyle ilgili olduğu için suç düşüncesini ve suçun çekiciliğini canlı tutan eşyaya, Devlet lehine el konulmasıdır.

Müsaderenin Çeşitleri
• Eşya müsaderesi (TCK m.54/1, 3 ve 4); Örneğin, suçun işlenmesinde kullanılan
silahın müsaderesi,
• Eşdeğer müsadere (TCK m.54/2): Örneğin, çalınan kimyasalların tüketilmesi
hâlinde bunların değeri kadar paranın failden alınması,
• Kazanç müsaderesi (TCK m.55/1): Örneğin, çalınan paraların hisse senedi olarak
saklanması hâlinde bunların müsadere edilmesi,
• Kaim değerlerin müsaderesi (TCK m.55/2): Örneğin, çalınan arabanın satılması
neticesi elde edilen paranın müsadere edilmesi.

12 yaşını doldurmamış çocuk işlediği fiilden dolayı kovuşturulamaz ve hakkında ceza
verilemez.

Tekerrür, bir suçtan mahkum edilen kişinin mahkumiyet kararının kesinleşmesinden itibaren belli süre içinde yeniden suç işlemesi durumudur. Tekerrür, işlenen ikinci suçun cezasını artıran değil ikinci suç için verilen cezanın infazı ve infaz sonrası bakımından tedbir niteliğinde sonuçları olan bir yaptırım türüdür.

Çalışma Hakkı, Ziyaretçi kabul hakkı, savunma hakkı ve haberleşme hakkı tutukluluk hakları arasında sayılmışken, şartlı salıverilme hakkı gibi bir tutukluluk hakkı öngörülmemiştir.

Öte yandan, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, yönetmek veya bu örgütün faaliyeti çerçevesinde, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan;
a. İnsanlığa karşı suçlardan (madde 77, 78),
b. Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82),
c. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188),
d. Devletin güvenliğine karşı suçlardan (madde 302, 303, 304, 307, 308),
e. Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlardan (madde 309, 310, 311,
312, 313, 314, 315),
tutuklu bulunanlar, yüksek güvenlikli tutukevlerinde veya buna olanak bulunmadığı hâllerde yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumlarının tutuklulara ayrılan bölümlerinde barındırılır.

A, B, C ve D seçenekleri kanunda gösterilen yükümlülük hallerinden biri iken, E seçeneğinde belirtilen türde bir yükümlülük bulunmamaktadır.

Ceza yargılaması sırasında, hüküm vermek amacıyla başvurulan koruma tedbirleri ve bu çerçevede tutuklama, niteliği gereği kişi hak ve özgürlüklerine müdahaleyi gerektirir. Bir ceza yargılamasında kişi hak ve özgürlükleri Anayasanın 19. maddesinin 2. fıkrası gereğince sınırlanabilir. Ancak elbette bu sınırlama da “ölçülülük (oranlılık) ilkesi” ile sınırlanmıştır. Bu ilkeye göre, kişi hak ve özgürlüklerine yönelecek sınırlamalar elverişli, gerekli ve oranlı olmalıdır. Hak ve özgürlüklere daha az müdahale içeren bir tedbirle aynı amaca ulaşılabilecek ise bu tedbirle yetinmek ve daha ağır bir tedbire başvurmamak gerekir.